AMSTERDAM - China heeft in navolging van Zuid-Korea met harde acties gedreigd als Japan blijft weigeren een omstreden geschiedenisboek voor middelbare scholieren te herschrijven.

Park Chan-sung, leider van een Zuid-Koreaanse actiegroep, houdt voor de Japanse ambassade in Seoel een brandende Japanse vlag in zijn hand. (Foto: AP)

De Chinese president Jiang Zemin verklaarde gisteren tijdens een ontvangst van een Japanse delegatie in de hoofdstad Peking dat het Japanse volk recht heeft op de waarheid over de Japanse agressie in eerste helft van de twintigste eeuw. "Historische feiten kunnen niet kunstmatig worden genegeerd of goedgepraat", aldus de president.

De Japans-Koreaanse-Chinese betrekkingen kennen een lange geschiedenis, waarbij de twee grote broers, Japan en China, vechten om het kleine broertje, Korea. Korea was eeuwenlang een vazalstaat van China, dat niet langer in staat bleek het te behouden.

Vooral de wijze waarop in het Japanse geschiedenisboek de bezetting van Korea (1910-1945) wordt beschreven als "noodzakelijk voor de stabiliteit", ontlokt woede in Seoel. Volgens Zuid-Korea worden oorlogsmisdaden verdoezeld. De regering doelt hiermee onder meer op de ruim 100.000 Zuid-Koreaanse 'troostmeisjes' die tijdens de bezetting werden gedwongen tot prostitutie.

Als Britse bondgenoot nam Japan in 1914 deel aan de oorlog tegen Duitsland en veroverde toenmalige Duitse kolonies in China en de Stille Oceaan. Japan weigerde later die op te geven, omdat dat slechts in het voordeel zou zijn geweest van de twee Aziatische concurrenten, China en Rusland. Vanuit deze visie houdt Japan vol dat er geen echte missers in het geschiedenisboek staan.

Het totale onbegrip blijkt ook uit een verklaring van de Japanse premier Junichiro Koizumi, die gisteren bevestigde dat hij op 15 augustus, de dag van de Japanse capitulatie, de beruchte Yasukuni-tempel wil bezoeken ter nagedachtenis van de Japanse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze tempel worden ook terechtgestelde oorlogsmisdadigers vereerd. "Het bezoek betekent niet dat ik de Tweede wereldoorlog goed wil praten of verheerlijken", aldus de premier.

China noemt dit een belediging van de naar schatting 35 miljoen Chinese slachtoffers van de Japanse overheersing. Maar deze aaneenschakeling van misdaden willen de Japanners evenmin toegeven.

Het conflict Peking-Tokio is er een tussen twee gelijken, waarbij Korea opnieuw in de positie wordt gemanoeuvreerd van ondergeschikte. Van een minderwaardige zelfs, gezien vanuit Japanse oogpunt. In Japan worden Koreanen met de nek aangekeken. "Ze stinken en zijn vreemd", aldus een Japanse vrouw, die bij deze opmerking haar neus dicht knijpt.

De neerbuigende Chinese houding ten opzichte van Korea blijkt onder meer uit de boze reactie van Peking op de weigering van Zuid-Korea's president Kim Dae-jung een hoge Japanse delegatie te ontvangen. China noemde dat "onacceptabel".

Het is een persoonlijke tegenslag voor Kim, die in 1998 pleitte voor een betere verstandhouding met Japan. Sinds twee jaar houden beide landen zelfs gezamenlijke militaire oefeningen, maar voor dit jaar zijn ze voorlopig uitgesteld. Korea beraadt zich of het zijn markt verder zal openen voor Japan.

Het Westen lijkt zich nog niet druk te maken over de Japanse weigering het geschiedenisboek op belangrijke punten te herschrijven. Naarmate de tijd vordert en het wereldkampioenschap voetbal nadert, waarin Japan en Zuid-Korea als gastheer optreden, zal dat waarschijnlijk veranderen. Seoel heeft de Japanse regering met nadruk verzocht voor de aftrap met een oplossing te komen.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 12 juli 2001