BRUSSEL - Eurocommissaris Monti (Concurrentiezaken) wil vijftien gunstige belastingregelingen in de EU gaan aanpakken. Het betreft regelingen waarmee de lidstaten internationaal opererende bedrijven proberen te lokken, en die daarom leiden tot oneigenlijke fiscale concurrentie. Bij de gewraakte regelingen zit ook een Nederlandse: de concernfinanciering, volgens de Europese Commissie een verkapte vorm van staatssteun. Volgens een woordvoerder van Monti gaat de procedure tegen de vijftien regelingen nog deze maand van start.

Eurocommissaris Monti (Foto: EPA)

Concernfinanciering houdt in dat multinationals leningen kunnen verstrekken aan dochters in het buitenland en op de inkomsten een fiscaal voordeel kunnen verkrijgen. Met als resultaat: een lagere vennootschapsbelasting. Van deze regeling maken alle grote multinationals als Shell, Unilever en Philips gebruik. Het gaat daarbij om miljarden guldens.

De vijftien gunstige belastingregimes die Monti op de korrel heeft, komen voor op een lijst van een EU-werkgroep onder leiding van de Britse staatssecretaris Primarolo (Financiën). Die werkgroep onderzocht fiscale regelingen die schadelijk zijn voor de vrije concurrentie. Nederland prijkt bovenaan die lijst met fiscale lokkertjes.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW blijft vooralsnog koel onder de kritiek vanuit Brussel. "Voor het Nederlandse vestigingsklimaat is het essentieel dat concernfinanciering in Nederland kan plaatsvinden", aldus een woordvoerder.

Als uiteindelijk blijkt dat concernfinaciering toch als staatssteun beschouwd moet worden, "dan zal de regeling budgettair-neutraal moeten worden aangepast", zo waarschuwt de grootste werkgeverskoepel van ons land. De werkgevers wijzen hiermee elke vorm van terugbetaling van het genoten belastingvoordeel van de hand (enkele honderden miljoenen guldens, red.) en claimen tegelijkertijd compensatie over het lopende fiscale jaar.

VNO-NCW oppert verder de bestaande regeling in een dergelijk, nieuw scenario toegankelijker te maken voor buitenlandse bedrijven. Deze bedrijven zouden dan hun financiering 'statutair' wel via Nederland moeten laten lopen, maar dan wel onder minder strenge voorwaarden.

Op het ministerie van Financiën werd gisteren rustig gereageerd op het besluit van Monti. Omdat de eurocommissaris zijn beslissing nog niet officieel bij staatssecretaris Bos (Financiën) heeft gemeld wil het departement vooralsnog geen commentaar leveren. In Den Haag wordt echter gemeld dat Financien zich geen al te grote zorgen maakt, omdat ook een groot aantal andere landen in de beklaagdenbank van Monti zit.

Concernfinanciering is een erfenis uit het bewind van de uiterst creatieve oud-staatssecretaris van Financiën Willem Vermeend. Invoering gebeurde per 1 januari 1997. Het belangrijkste argument van Vermeend was dat er via concernfinanciering miljarden guldens naar Nederland zouden terugvloeien die door Nederlandse multinationals in belastingparadijzen waren ondergebracht om hun wereldwijde activiteiten te financieren.

Sindsdien hebben andere lidstaten van de Europese Unie en de Europese Commissie op z'n zachtst gezegd vraagtekens bij concernfinanciering gezet. Via de regeling kunnen in Nederland gevestigde multinationals, die vanuit ons land activiteiten van hun buitenlandse dochters financieren, onder bepaalde voorwaarden maximaal 80% van hun winst uit deze activiteit als 'risicoreserve' opvoeren.

Deze reserve is bedoeld om financiële risico's te beheersen die voortvloeien uit bijvoorbeeld aan dochters verstrekte leningen. Dat betekent concreet dat over slechts 20% van de winst uit de financieringsconstructie vennootschapsbelasting hoeft te worden betaald.

Eén van de huidige scherpe eisen daarbij is echter wel dat de risicoreserve alleen mag worden opgebouwd als de wereldwijde concernfinanciering geheel vanuit Nederland wordt geregeld. Veel buitenlandse multinationals willen daar niet aan, bijvoorbeeld omdat zij hun financiering willen spreiden, en dus maken vooral Nederlandse topbedrijven gebruik van concernfinanciering.

Nadat de concernfinanciering was ingevoerd, haalden sommige multinationals zoals Ahold en DSM inderdaad een gedeelte van hun geld terug uit belastingparadijzen, zoals de Nederlandse Antillen, maar ook uit België dat via fiscale 'coördinatiecentra' een gunstige regeling voor concernfinanciering heeft. De totale waarde van het teruggekeerde geld bedraagt waarschijnlijk miljarden guldens.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 5 juli 2001