VOLENDAM - De commissie-Alders heeft gisteren bij de presentatie van haar eindrapportage van de nieuwjaarsbrand in Volendam een snoeihard oordeel geveld over cafébaas Veerman en de gemeente Edam-Volendam.

Maar ook de politie, de brandweer en de geneeskundige hulpdiensten, die na de brand in actie kwamen, kregen er ongenadig van langs. Als zij hun werk beter zouden hebben gedaan, waren er minder slachtoffers gevallen.

Een van de beelden tijdens de presentatie van het rapport Alders.

Concluderend deed Alders een oproep aan alle betrokkenen, onder wie de provinciale en de landelijke bestuurders, de regels voor de brandveiligheid en rampenbestrijding daadwerkelijk te handhaven. Na het rapport-Oosting over de vuurwerkramp in Enschede en een recent rapport van de Rekenkamer over de tekortkomingen op het gebied van rampenbestrijding, zei Alders het gisteren zo: "We moeten eindelijk eens gaan doen wat we moeten doen."

De Groningse commissaris van de koningin, Hans Alders, presenteerde gisteren de eindrapportage van de door hem voorgezeten commissie. Zij deed een half jaar lang onderzoek naar de oorzaken van de nieuwjaarsbrand in Volendam. De hevige brand in café 't Hemeltje, die slechts één minuut duurde, eiste dertien doden en 250 gewonden.

Tijdens een persconferentie in hotel Spaander in Volendam sprak de commissievoorzitter op verontwaardigde toon over de bevindingen.

"Als je het rapport hebt gelezen, krijg je een onthutsend beeld", zei hij. Vervolgens veegde hij een groot aantal personen en instanties de mantel uit. Alders: "Een eigenaar die wist dat hij fout zat met een pand dat niet aan de bouwvergunning voldeed. Burgemeester en wethouders die hun taken niet uitvoerden. Een rampenplan dat niet meer voorstelde dan een verouderde telefoonlijst. Brandweer, politie en geneeskundige hulpverleners die niet waren geoefend. We waren slecht voorbereid. En met de zéér, zéér brandgevaarlijke kerstversiering waren alle ingrediënten voor een ramp aanwezig."

Uit het rapport van de commissie-Alders blijkt dat de jongeren in café 't Hemeltje van het ene op het andere moment in een hel waren beland. De driehonderd cafébezoekers, vier keer het toegestane aantal, konden bijna geen kant op toen de uitgedroogde sparrentakken aan het plafond in brand vlogen door ontstoken sterretjes. In één minuut veranderde 't Hemeltje in een vuurzee, viel het licht uit, brak paniek uit en bleken de nooduitgangen ondeugdelijk.

Hoewel de hulpverleners vrij snel ter plekke waren, ontbrak de coördinatie, zo stelde de commissie-Alders vast. De samenwerking tussen de bestuurlijke autoriteiten, de politie, de brandweer en de geneeskundige hulpverleners was onvoldoende. De afvoer van slachtoffers duurde te lang.

Op de vraag wie er nou uiteindelijk schuldig is aan de ramp, kon Alders geen antwoord geven. Dat viel niet binnen zijn onderzoeksopdracht. "Wij spreken niet over schuld, wel over verantwoordelijkheid", zei hij.

Overigens was Alders van oordeel dat de caféramp overal in Nederland had kunnen gebeuren. En nog steeds kan gebeuren. "We gaan er misschien te veel vanuit dat het bij ons niet gebeurt", zei hij. Om deze mentaliteit te veranderen heeft de commissie een achttien punten tellend actieplan opgesteld voor de gemeentelijke overheid.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 22 juni 2001