SALTA - Het is voor iedereen even wennen. Kort voor zijn aanstelling werd bij de KNVB reeds besloten dat het Nederlands elftal voor spelers onder de 20 jaar tijdens het wereldkampioenschap aangevoerd zou worden door de bondscoach van het A-team. Louis van Gaal kreeg de job en zei tegen zijn oudste dochter, die op 6 juli van dit jaar zou trouwen, dat het wel goed zat met zijn agenda. Later werd ook hij echter verrast door het speelschema in Argentinië. "Zelfs de eindronde voor jeugdelftallen duurt tegenwoordig al drie weken. Daar stond ik aanvankelijk helemaal niet bij stil."

Want door zijn jarenlange ervaring als topcoach in alle windstreken, zou men bijna vergeten dat ook Louis van Gaal gewoon aan een nieuwe episode in zijn leven is begonnen. "Ik mag dan wel de pretenties hebben om met het A-elftal wereldkampioen te worden, ook ik heb zo'n toernooi nog nooit meegemaakt." Vandaar dat dochter Brenda voor de zekerheid haar bruiloft een week verschoof. Op 8 juli staat immers de WK-finale op het programma. Dat lijkt te hoog gegrepen voor deze jonge ploeg, veronderstelt ook Van Gaal. Maar hij is nu eenmaal een man die het toeval altijd buiten de deur wenst te houden.

De spelers moeten op hun beurt in Salta wennen aan de aanpak van weer een andere coach. Dit WK is de climax na een seizoen waarin Nederland met allerlei vertegenwoordigende jeugdteams op alle fronten actief is geweest. Vorig jaar dwong Oranje onder 18 op het EK in Duitsland de kwalificatie voor 'Argentina 2001' af. Sindsdien trad een aantal spelers in verschillende elftallen aan, met Rafael van de Vaart als lichtend voorbeeld. De komeet uit Amsterdam mocht vanwege zijn leeftijd (net 18) nog in drie elftallen uitkomen en daar maakte de KNVB grif gebruik van.

Tevens wisselden trainers elkaar af. Van Gaal lost liever vandaag dan morgen de onderbezetting in de staf op ("Ik wil er graag een bondscoach bij") doch dient zich vooralsnog neer te leggen bij het beperkte budget (?) van de KNVB. Het maakte de werkwijze er soms niet eenvoudiger op. Voorbeeld: Mark Wotte had op een gegeven moment drie elftallen onder zijn hoede.

Ander voorbeeld: tijdens het vriendschappelijke toernooi in Toulon werd Oranje onder 20 eerst geleid door Ruud Krol, die zich vervolgens bij het A-elftal aansloot voor het duel in Estland. Wim Koevermans, hoofd scouting, verving Krol en afgelopen donderdag nam Van Gaal het roer weer over. Drie dagen later dan gepland overigens, maar dat had puur te maken met het overlijden van zijn oudste broer.

Deze stoelendans in de Zeister balzaal heeft wellicht ook een voordeel. De onderlinge betrokkenheid is groot en elk talent wordt door meerdere trainers nauwlettend in de gaten gehouden. Zeker Van Gaal is daar een voorstander van. "Uiteindelijk zullen de spelers van deze lichting het Nederlands elftal moeten halen. Dan hoef ik ze tenminste niet meer te leren kennen. Ik betrek jonge spelers er graag vroeg bij. Zo heb ik ook altijd bij Ajax en Barcelona gewerkt."

Van Gaals aanwezigheid garandeert in ieder geval een gestructureerde en gedisciplineerde aanpak. Dat ondervonden ook de 20 jonge voetballers (David Mendes ontbrak nog) afgelopen week in Salta, een folkloristische Noord-Argentijnse stad aan de voet van het machtige Andes-gebergte. "Zowel voor de spelers als voor de technische staf is het een goede test om hier te anticiperen op de omstandigheden en moeilijkheden. Die zijn in Zuid-Amerikaanse landen altijd wat groter dan elders", beseft Van Gaal.

Hij nam dan ook zijn staf van het A-elftal mee met het oog op volgend jaar. Assistent Krol dus, maar ook teammanager Hans Jorritsma en inspanningsfysioloog Raymond Verheyen. Laatstgenoemde is volgens Van Gaal tot dusver "de belangrijkste man in Salta" geweest. Alle spelers werden onderworpen aan een strak regime als het gaat om de fysieke aanpassing. Broodnodig gezien de geografische (1220 meter hoogte) en klimatologische omstandigheden in Zuid-Amerika. De winter in Argentinië gaat gepaard met grilligheid. Binnen een dag kelderde de temperatuur in Salta van 25 naar 4 graden Celsius. Al drie dagen is het bar koud en nat. Nederlands weer dus. En de bondscoach kon weer een bijkomend probleem wegstrepen.

Het intensieve programma van Verheijen deed Van Gaal goed. Na drie dagen (twee trainingen per dag) constateerde hij dat het verschil in tijd (vijf uur) en hoogte nagenoeg uit het lichaam was verdreven. Dat zijn pupillen te vermoeid zouden zijn na een intensief seizoen 13 van de 21 geselecteerden speelden al regelmatig in het eerste elftal vindt hij onzin. "Als de geest sterk is, kan het lichaam veel meer dan men denkt."

Als die kloof met de concurrentie uit Zuid-Amerika en Afrika gedicht is, hangt het verder af van het voetbal. Nederland is een van de jongste ploegen op het WK. "Omdat we hebben gekozen voor het individuele talent en niet voor het sterkste elftal. In plaats van 19 volgroeide voetballers te selecteren, die fysiek een stuk volwassener zijn, gaven we de voorkeur aan spelers zoals Arjen Robben, die zelfs nog twee categorieën lager mee zou mogen doen. In potentie de grootste talenten zijn geselecteerd en die willen we een uniek leermoment aanreiken. Opdat er nog meer rendement uit hun ontwikkeling gehaald kan worden."

Dat kan wel gevolgen hebben voor de prestaties op zeer korte termijn. Goud in Argentinië lijkt een fata morgana. Van Gaal: "Ik moet reëel zijn. Als ons positiespel goed is, hebben we een redelijke kans. Toch spelen tijdens deze toernooien andere aspecten ook een bepalende rol. In mentaal opzicht hebben spelers van 17 nog niet de ervaring die 19-jarigen doorgaans wel bezitten. Maar we hebben bewust gekozen voor de ontwikkeling van het individuele talent. Helemaal in de geest van het masterplan."

zoek naar gerelateerde artikelen

zo 17 juni 2001