GÖTEBORG - De Europese regeringsleiders hebben in het weekeinde de kandidaat-lidstaten van de Europese Unie opnieuw plechtig verzekerd dat in 2004 de eerste nieuwe leden tot de EU mogen toetreden, mits zij hun zaakjes tijdig voor elkaar hebben.
De onderhandelingen met de verst gevorderde kandidaten moeten daarvoor eind 2002 zijn afgerond. Met wat passen en meten wat betreft de ratificatie van hun toetredingsverdragen door de nationale parlementen kan die eerste groep van nieuwe leden dan meedoen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 2004.
De kandidaatlanden toonden zich gisteren uitermate tevreden met deze nieuwe toezegging. Na het Ierse 'nee' hadden de aspirantleden van de Unie grote behoefte aan een herbevestiging dat de uitbreiding van de Unie gewoon op het eind vorig jaar vastgestelde tijdschema blijft.
Als extra aanmoediging hebben de regeringsleiders zich nu nog iets sterker gecommitteerd aan de eerste toetredingen in 2004. Bij de top van Nice, eind december vorig jaar, luidde het nog dat zij 'hoop' hadden dat deze datum zou worden gehaald. Dat is nu veranderd in een 'doelstelling'.
"Wij zijn heel blij dat de Unie nu de toetreding versnelt in plaats van af te remmen", zei de Poolse premier Buzek. "We hebben nu een goed uitgangspunt voor ons eigen toetredingsreferendum dat we over een paar maanden houden."
In de slotconclusies van de EU-top in Göteborg staat wel nadrukkelijk dat de kandidaatlanden zich tot het uiterste moeten blijven inspannen om te voldoen aan de strenge eisen voor toetredingen.
Die verwijzing was er mede ingekomen op aandringen van de Franse premier Jospin en de Duitse bondskanselier Schröder, die liever helemaal geen data wilden noemen. Schröder betwijfelt of 2004 wel haalbaar is, gezien de moeilijke onderhandelingen die volgend jaar moeten worden gevoerd over de financiering van het Europese landbouwbeleid en de structuurfondsen. Duitsland is ook bang dat Polen niet bij de eerste groep zal zitten.
Volgens premier Kok is de streefdatum echter 'zeer realistisch' als iedereen voldoende politieke wil heeft om het ook waar te maken. "Maar de blik op de kalender mag de zorgvuldigheid van het proces niet overschaduwen", aldus Kok.
De regeringsleiders spraken ook af het maximale te doen om te komen tot ecologisch verantwoorde economische groei. Daartoe zal worden geprobeerd geïndustrialiseerde landen als Japan, Canada en Australië mee te krijgen in het klimaatverdrag van Kyoto, zodat dit tegen 2002 met zoveel mogelijk landen uitgezonderd de VS van start kan gaan.