AMSTERDAM - Met de laatste Europese tickets als inzet volgt morgen een ongekende krachtmeting. Voor vijf clubs breekt om 14.30 het uur U aan. Zelden was een slotdag van de vaderlandse voetbalcompetitie zo zinderend, zelden kwamen er nog zoveel clubs in aanmerking voor de derde plaats, die recht geeft op deelname aan de voorronde van de Champions League. De nummers vier en vijf kwalificeren zich voor het UEFA-Cuptoernooi. D-Day op de Nederlandse velden. Roda JC, Ajax, Vitesse, RKC en FC Utrecht zijn zonder uitzondering klaar voor de invasie van Europa.
RODA JC: 3e 59 punten (57-38)
Als enige heeft Roda JC de derde plaats nog helemaal zelf in handen. Bij winst zijn de Limburgers zeker van de voorronde van de Champions League. Maar ook twee jaar geleden kon het bij RKC al kwalificatie voor de Europese miljoenenliga veilig stellen, maar in het zich van de haven strandden de geel-zwarten destijds met een desolate 4-1 nederlaag.
"Nu moeten we voluit voor de derde plaats gaan", laat de aimabele voorzitter Theo Pickée zijn manschappen luid en duidelijk weten. "Al enkele weken heerst de spanning. Ons doel was een plaats bij de eerste vijf, maar de Champions League zou natuurlijk helemaal fantastisch zijn. Natuurlijk kom je in de voorronde ook al sterke ploegen tegen, maar stel dat... Qua beleving, uitstraling en last but not least financiën zou dat een geweldige opsteker zijn. Niemand moet zeggen dat Roda JC op dat niveau niet thuishoort. Als je na 34 wedstrijden 62 punten pakt, dan heb je het gewoonweg verdiend."
Dat Roda JC de laatste vijf keer nooit meer van RKC kon winnen, zegt Pickée weinig. "Er werd uit de statistieken ook geconcludeerd dat wij niet van FC Utrecht konden verliezen en toch gingen we met 3-0 onderuit in de Galgenwaard. Het zal morgen een zware strijd worden, want RKC is een ploeg waar iedere club rekening mee moet houden. Het brengt goed verzorgd voetbal in alle geledingen."
Het duel is extra beladen, omdat bij RKC niemand minder dan Martin Jol trainer is. De oud-oefenmeester van de Limburgers. "Het is bekend dat hij op niet al te prettige wijze bij ons is vertrokken. Maar we hebben totaal geen rancune jegens hem. Wij hadden de pech dat Jol nog nooit eerder bij een betaald voetbalclub had gewerkt en zich niet prettig in Zuid-Limburg voelde. Op dat moment miste hij nog de ervaring. Al wisten we toen al dat hij de beste tacticus van Nederland is. Daar profiteert RKC nu van en dat speelt morgen in ons nadeel. Al heb ik het volste vertrouwen in onze eigen selectie."
AJAX: 4e 58 punten (80-42)
Het enige wat Ajax nog in de hand heeft tegen AZ is kwalificatie voor de UEFA Cup. Voor een enkeling in de Amsterdam ArenA zou het reden zijn om de vlag uit te hangen. Met het bereiken van het tweede bekertoernooi van Europa wordt namelijk de doelstelling van het debuutseizoen van trainer Co Adriaanse gehaald: een plaats bij de eerste vijf. Tevens kan de voorronde van de Champions League de voorbereiding op het seizoen 2001-2002 niet verstoren.
Maar de aanwezigheid van een scala aan (inter)nationale (jeugd)internationals en een torenhoge begroting (2x Vitesse, 4x FC Utrecht, 6x RKC) zou Ajax een plaats in de Champions League moeten opleveren. Of op z'n minst in de voorronde daarvan. Daarvoor is de onafhankelijke uit Amsterdam echter afhankelijke van de 'kruimeldieven' uit Waalwijk.
De kans dat Ajax' concurrent Roda JC punten laat liggen bij RKC is zeker aanwezig. In dat geval valt te vieren dat de deur naar de miljoenen van de Champions League op een kier staat en Ajax, gezien het verleden bij de UEFA, ongetwijfeld geplaatst wordt en mag rekenen op een kwalitatief zwakkere tegenstander.
Ajax heeft dit seizoen zelden goed gevoetbald, zelden aansprekende resultaten geboekt en tot viermaal toe verzuimde het de totale ineenstorting van Feyenoord na de winterstop aan te grijpen om door te stoten naar de tweede plaats van de KPN Eredivisie. De uitschakeling in de UEFA Cup door Lausanne Sports en in de Amstel Cup door Vitesse buiten beschouwing gelaten.
Van het totaal kleurloos ronddolende AZ heeft Ajax morgen niets te vrezen. In Alkmaar is de club altijd in voor een stuntje, maar in de hoofdstad laat ze zich veelal kinderlijk in de hoek zetten. Het zal nu niet anders zijn want de ploeg van Henk van Stee snakt, meer nog dan Ajax, naar het einde van de competitie.
Inmiddels worden bij Ajax de negatieve uitlatingen van Richard Witschge aan het adres van trainer Adriaanse met de nodige kunstgrepen gebagatelliseerd. Vooral om de rust te bewaren. Gaat de weinig populaire oefenmeester openlijk het gevecht aan met z'n publiekslieveling dan kan een volle Amsterdam ArenA zich morgen weleens tegen de trainer en het elftal keren.
Maatregelen van de oefenmeester blijven uit onder het mom van: 'Richard heeft het niet in m'n gezicht gezegd'. Terwijl de gedragscode van Ajax voorschrijft dat het verboden is de club of werknemers in diskrediet te brengen. Het is begrijpelijk dat het belang van Ajax het beste is gediend als de 'affaire Witschge' pas na het seizoen uit de weg wordt geruimd.
VITESSE: 5e 58 punten (54-41)
Het is de week van de waarheid, maar ook de week van de keepers. Met meer dan normale interesse volgde Edwin Zoetebier de finales, waarin strafschoppen de beslissing brachten. Temeer, daar Vitesse ook al door FC Twente werd uitgeschakeld door penalty's. "Zowel PSV als Valencia kwam met twee doelpunten verschil voor en verloor toch nog. Een opvallende parallel. Er komt een hoop geluk bij kijken, maar Sander Boschker speelde een puike partij. Wat me opviel was, dat alle Twente penalty's in dezelfde hoek geschoten werden als in de halve finale bij mij. Alleen Polak deed het anders."
Het verwonderde Zoetebier daarbij wel, dat Ronald Waterreus de vijfde penalty nam voor PSV. "Ik weet natuurlijk niet hoe de afspraken lagen. Maar ik vind dat de keeper altijd als elfde en dus laatste aan de beurt komt. Voor die tijd moet hij zich volledig concentreren op het tegenhouden van de ballen."
Zoetebier was dit seizoen de beste aankoop van Ronald Koeman bij Vitesse. Hij stond er gelijk weer, al had hij in drie seizoenen Sunderland en Feyenoord slechts één invalbeurt achter de rug. "Gelukkig had ik wel op niveau getraind. Pim Doesburg liet je bij Feyenoord echt niet los. Ik ben mezelf altijd blijven zien als eerste keeper, al had ik in Rotterdam het 'probleem' Dudek. Zo hield ik altijd mijn drijfveer om onder de lat te komen. In de competitie moest ik even wedstrijdritme opdoen. Europees voetbal vormde geen probleem. Maar je moet de druk ook niet zo opvoeren. Gewoon verder gaan: het geluk is dat ik daar altijd vrij nuchter in ben."
Zo ook naar het beslissende duel bij Sparta toe. "Om met een goed gevoel de nacompetitie in te gaan, zullen ze het ons echt niet cadeau doen. Wij als Vitesse moeten gewoon Europees voetbal spelen. Die uitstraling hebben we."
Dat het allemaal erg moeizaam ging na de winterstop, erkent de Volendammer-goalie. "Maar alle clubs hebben een inzinking gehad. We staan niet voor niets nog allemaal zo dichtbij elkaar. Dat wij het in de tweede helft van het seizoen kregen, is om het even. Misschien dat het alleen voor het gevoel om ergens naartoe te werken lekkerder was geweest om nu de serie neer te zetten die wij in de eerste competitiehelft konden maken."
RKC: 6e 56 punten (45-34)
De grootste verrassing van de afgelopen competitie mag RKC wel worden genoemd. Jarenlang waren de Waalwijkers steevast een degradatiekandidaat, maar onder de deskundige en bezielende leiding van Martin Jol heeft Brabant er een nieuwe subtopper bij.
"Het is toch fantastisch dat wij op de laatste speeldag weer een sleutelrol hebben", keek de Scheveningse succescoach vooruit. "Alleen is het jammer dat onze kans om Europees voetbal te halen héél klein is. Wanneer we met vijf goals verschil van Roda JC winnen, dan zijn we er nog niet. Zeker omdat onze concurrenten geen echte lastige tegenstanders hebben en van hun resultaten zijn we juist afhankelijk. Eigenlijk heerste er afgelopen zondag al bij ons een anti-climax. We wonnen dan wel bij FC Groningen, maar door de andere uitslagen hadden we er nog niets aan."
Dat RKC voorlopig op de zesde plaats staat, wil Jol geen wonder noemen. "We hebben gewoon een sterk collectief. Defensief geven we nauwelijks iets weg. We hebben slechts 34 tegengoals, alleen PSV deed het beter. Terwijl we thuis enkel negen doelpunten moesten incasseren, dat deed niemand beter. Op het middenveld hebben we ook geheerst, alleen het scorende vermogen laat af en toe te wensen over. Rick Hoogendorp deed het weer fantastisch, maar onze 'schaduw'-spitsen kwamen niet verder dan vier doelpunten. Dat is veel te weinig. En dat terwijl we zondag heel wat goals moeten scoren om Europa te halen. Het zal héél moeilijk worden, maar we gaan zeker voor de overwinning. Zo'n fantastisch seizoen wil iedereen in stijl afsluiten."
FC UTRECHT: 7e 56 punten (52-43)
In Utrecht kan men de borst nat maken. Wanneer zich zondagmiddag een voetbalwonder voordoet, dan zal de ploeg van Frans Adelaar een rondvaart door de singels maken. In de al weken uitverkochte Galgenwaard moet sowieso gewonnen worden van FC Groningen, terwijl de concurrentie voor UEFA Cupvoetbal een slippertje dient te maken.
"We hebben het helaas niet meer in eigen hand", zegt technisch directeur Han Berger. "Maar als we inderdaad Europees voetbal halen, dan gaat het hier goed los. De Dom zal wel rood-wit geschilderd worden. Mochten we het niet redden, dan maken we toch een waardig slot van een prima seizoen. Ja, er zal zich een wonder moeten voltrekken, willen wij na tien jaar weer EC-voetbal spelen. Elders op de velden moet er dan een verrassing plaatsvinden. Voor ons eigen publiek gaan we ervoor en hopen dat het seizoen nog mooier eindigt dan eigenlijk nu al het geval is."
De Domstedelingen zullen geen spionnen sturen naar bijvoorbeeld RKC-Roda JC, Ajax-AZ en Sparta-Vitesse. "Dat heeft geen zin", weet Berger, die niemand van de huidige selectie laat vertrekken hoewel Stijn Vreven en Patrick Zwaanswijk door Engelse clubs worden begeerd. "Ik heb iemand zondagmiddag in het stadion zitten die naar de radio luistert en teletekst volgt. Ik ben in de buurt en kan zo op elk moment op de hoogte gebracht worden hoe de stand van zaken op de andere velden is."
FC Utrecht heeft in ieder geval twee scenario's klaarliggen. Berger: "Als we het niet zouden halen, dan nemen de spelers afscheid van het publiek, wordt de voetballer van het jaar gekozen en luiden we enkele spelers uit. Voor die festiviteiten nemen we in het stadion ruim de tijd. Als het wonder dan toch zou geschieden, dan wordt het een spektakel dat z'n weerga niet kent. Maar laat ik niet op de zaken vooruitlopen. Eerst moeten we winnen van Groningen en dan, ja dan zijn we afhankelijk van wat er in Waalwijk, Amsterdam en Rotterdam voor uitslagen uit de bus rollen."