HENGELO - De ziekenhuizen hadden gisteren te kampen met de eerste grote actiedag. Honderden operaties waren afgelast en verschoven omdat de maat vol is. Nu de cao-onderhandelingen zijn stukgelopen ziet het personeel haar kans schoon om de problemen in de zorg aan de kaak te stellen. En dat gaat verder dan het loon.
Vooral de toegenomen bureaucratie blijkt een bron van ergernis. Het actiecomité van het Streekziekenhuis Midden Twente (SMT) raakt er dan ook niet over uitgepraat. "De colbert-cultuur binnen ziekenhuizen is enorm. En wat kost dat wel niet!"", zegt coördinator Hans van den Bosch.
"Toen ik hier begon in jaren '70 waren er 200 bedden en 3 administratief medewerkers. Nu hebben we 300 bedden en zo'n 35 mensen op de administratie", vult anesthesie-assistent Han Wigman aan.
Gisteren legde Wigman, evenals vele collega's in het noorden van het land, het werk neer. De zes operatiekamers in het SMT bleven op twee spoedoperaties na, de hele dag leeg.
Aanleiding zijn de stukgelopen cao-onderhandelingen voor het ziekenhuispersoneel. De werkgevers bieden 9 procent meer loon over een periode van twee jaar. De bonden willen minimaal 12,8 procent.
Dat de werkgevers niet met meer geld over de brug komen, is voor het personeel onbegrijpelijk. "We doen steeds meer ingrepen met minder mensen. Intussen is het management flink uitgedijd. Onder de directeur staan achtereenvolgens de sectorleider, klusterleider, het unithoofd en de teamleider", somt Wigman op.
"Het is een enorme piramide geworden", beaamt onderhandelaar Ed de Bruin van De Unie Zorg en Welzijn. "Het personeel is de sluitpost van de begroting. Er zijn zo'n 900.000 mensen werkzaam in de zorg, slechts 400.000 daarvan zijn verpleegkundige of verzorgende. De werkgevers moeten hun prioriteiten anders stellen."
"Als je beziet dat ze moeilijk doen over 3 procent meer loon, de werkgevers bieden 9, wij willen 12,8 procent, zou ik zeggen kijk eerst eens naar je eigen financiële beleid. Er wordt nog zoveel over de balk gegooid", aldus De Bruin.
Door de personeelstekorten zitten veel werknemers inmiddels met bergen overuren die ze niet kunnen inlossen. "Ik heb vanaf november 240 overuren gemaakt", zegt Van den Bosch. "De zes ok's hier draaien zo efficiënt dat de sub-acute gevallen, die dus tot morgen kunnen wachten, vaak doorschuiven naar de avonduren omdat we de volgende dag anders in de knel komen", zegt Wigman. "En dat loopt heel snel op."
Maar dat gaat de medewerkers niet in de koude kleren zitten. Het ziekteverzuim in de zorg is immers hoog. "Wij hebben berekend dat iedere procent daling van het ziekteverzuim het ziekenhuis een tot anderhalf miljoen gulden oplevert", zegt Wigman. "Intussen worden, om de gaten op te vangen, dure uitzendkrachten ingehuurd. Die kosten soms vijf keer zoveel als het eigen personeel", legt de anesthesie-assistent uit.
De cultuur is verziekt, vindt het actiecomité unaniem. "De kreet dat we patiënt, o nee, het is cliënt...-vriendelijker moeten werken. Daar moeten we opeens voor op cursus terwijl we al jaren aan het bed staan", zegt Van den Bosch. "De kretologie is sowieso verschrikkelijk. We hebben ook al geen afdeling meer. Dat heet voortaan divisie", verzucht Wigman. "Soms vraag ik me af waarvoor ik het allemaal doe."