BRUSSEL - De Vlaamse minister Johan Sauwens (Binnenlandse Aangelegenheden) heeft gisteren zijn portefeuille beschikbaar gesteld nadat zijn positie politiek onhoudbaar was geworden. De bewindsman bezocht afgelopen weekeinde een bijeenkomst van oud SS'ers en Vlaamse oostfrontstrijders in Antwerpen.
Uit filmbeelden van de bijeenkomst, gemaakt door het Vlaams Blok, bleek dat Sauwens strijdliederen meezong en applaudisseerde toen een Duits gedicht over de slag bij Stalingrad werd voorgedragen. In de zaal hingen ook vaandels van de Waffen-SS.
De voorgaande dagen eisten de socialisten en de Groenen al het ontslag van Sauwens, maar gisteren zag het er even naar uit dat hij weg kon komen met een publieke val in het stof. Onder Nederlandse verhoudingen had hij binnen een uur na het bekend worden van de affaire al moeten aftreden.
Zijn diepe excuses voor het Vlaams parlement en het opzeggen van zijn reeds 25-jarig lidmaatschap van de nazi-club waren gistermiddag ook voor de Vlaamse parlementariërs niet voldoende, vooral toen de filmbeelden beschikbaar kwamen was het snel gebeurd. De socialisten, liberalen en groenen zegden het vertrouwen in Sauwens op. Alleen zijn eigen partij, de gematigd Vlaams nationalistische Volksunie, bleef hem steunen samen met het extreemrechtse Vlaams Blok.
De Volksunie is intern totaal verscheurd en de luis in de pels van de Belgische federale premier Verhofstadt. De meeste regeringspartijen roken dan ook de kans om de Volkunie helemaal af te branden en een minister van een andere partij in de plaats van Sauwens te benoemen.
Daarom trad Sauwens niet zonder meer terug en bood zijn functie ter beschikking aan van de partij. Langs die weg kan de Volksunie dan een nieuwe persoon benoemen en blijft de Vlaamse deelregering bestaan. Een crisis kwam noch de Vlamingen, noch de federale premier Verhofstadt goed uit nu de Belgen in juli voor een half jaar het voorzitterschap van de EU overnemen.
De socialisten en de Groenen (Agalev) eisten meteen al het hoofd van Sauwens, de liberalen gingen gisteren pas mee na het zien van de filmbeelden en de angst voor een totale regeringscrisis. De grootvader van de Vlaamse premier, Patrick Dewael, kwam om in een Duits concentratiekamp. Dewael dreigde dan ook op te stappen als Sauwens aan mocht blijven. Dat zou de ineenstorting van de Vlaamse regering hebben betekend en daar zat even niemand op te wachten.