DE MEERN - De tegenvallende economische groei zet fors de rem op de jaarlijkse groei van zakenreizen. Uit officiële cijfers van de organisatie van zakenreisorganisaties, aangesloten bij het Algemeen Nederlands Verbond van Reisondernemingen (ANVR), blijkt dat de groei afgelopen 12 maanden (tot april 2001), tot 2% is ingezakt tegen nog 10% in de vorige periode.
Ook in andere landen is de terugloop in zakenreizen een feit. Grote concerns in de VS zijn begonnen hun reisbudgetten sterk terug te dringen.
Cisco Systems, goed voor een jaarlijks reisbudget van $100 miljoen, wil de uitgaven aan zakenreizen dit jaar zelfs met 60% verminderen, meldde gisteren The Wall Street Journal.
Vliegreizen met lijndienstmaatschappijen merendeels zakelijke passagiers waren in ons land in de periode 1999/2000 nog goed voor 4,1 miljard tegen een gemiddelde (vlieg)ticketprijs van 974. In het afgelopen jaar is die omzet slechts opgelopen tot 4,5 miljard, maar met een sterk (7,6%) gestegen gemiddelde ticketprijs van 1046. Dat betekent dat het aantal reizen voor het eerst in jaren slechts met 2% is toegenomen.
Voor hotelboekingen, vaak gekoppeld aan reizen per auto en andere zakenreisproducten, gelden als trend eveneens opvallende dalingen in de groei die de reisbudgetten van het bedrijfsleven de laatste jaren heeft gekenmerkt. "Economische groei of recessie is altijd vroegtijdig af te lezen geweest aan het zakenreisgedrag. Vaak zelfs al maanden voor een terugval van de economie laat zich dat uit de boekingen in die reissector aflezen", zegt Walter Schut, secretaris van de ANVR-zakenreisorganisatie.
Intussen gaat de tegenvallende groei aan de zakenreisorganisaties niet ongemerkt voorbij en lijkt daar een consolidatie versneld te worden. De grotere organisaties, zoals marktleider TQ3, WorldTravel Holland, Carlson Wagonlit Travel, Advanced Travel Partners en American Express, worden in omzet groter, veelal door acquisities van kleinere zakenreisbedrijven die zich niet staande kunnen houden met tegenvallende omzetten en oplopende investeringen, onder meer in IT en automatisering.
Het is niet moeilijk de trends aan schaalvergroting en concentratie te kwantificeren. De juridische samenwerking loopt vaak achter op de praktische samenwerking. Verder maken de vele toegepaste manieren van concentratie, zoals overneming, fusie, franchise, vormen van inkoopcombinaties, allianties of concernvorming, de optredende consolidatie weinig transparant. Nieuwe bedrijven starten nauwelijks meer zelfstandig maar als onderdeel van een franchiseketen of uitbreiding van een bestaand kantoor/keten.
Kleine bedrijven sluiten de rijen, onder meer met een gezamenlijke inkoop, en gaan ook op andere terreinen meer en meer samenwerken met behoud van zelfstandigheid. Een voorbeeld is Business Travel Partners, een alliantie van zelfstandige zakenreisondernemingen, die samen inkopen, investeren in automatiseringen en scherpe afspraken maken met bijvoorbeeld luchtvaartmaatschappijen en hotels.