DEN HAAG - Enkele weken geleden kwam, onder druk van uitpuilende stallen, de opkoopregeling voor biggen, vleesvarkens en kalveren tot stand. In kas zat 110 miljoen om de ergste welzijnsproblemen zo snel mogelijk te op te lossen. Voor de hard bevochten regeling blijkt nu echter bitter weinig animo te zijn.
Zo hebben slechts zes boeren afkomstig van buiten de mond- en klauwzeergebieden zich tot nu toe aangemeld voor de regeling, terwijl zo'n 300 boeren binnen de mkz-gebieden eraan mee willen doen.
De opkoopregeling werd half april door minister Brinkhorst (Landbouw) en boerenorganisatie LTO-Nederland opgesteld om bedrijven die door allerlei mkz-verboden met overvolle stallen zaten te ontlasten. Voorwaarden voor de opkoop waren een tijdelijk fokverbod en een aborteerplicht van drachtige varkens. Boeren buiten de mkz-gebieden ontvangen van het ministerie 55 per big.
"De situatie nu verschilt sterk van de situatie een aantal weken geleden toen de regeling tot stand kwam", zegt woordvoerder Gerard Westerhof van het ministerie van Landbouw. "Er komt licht aan het einde van de tunnel, de epidemie lijkt op zijn einde te lopen. Bovendien kunnen buiten de toezichtsgebieden weer makkelijker dieren worden afgevoerd naar de slachterijen. Ook zaten er voor de boeren nogal wat voorwaarden verbonden aan de opkoopregeling" Toch denkt Westerhof dat een "flink deel" van de 110 miljoen wel zal worden uitgegeven.
"Het heeft allemaal veel te lang geduurd", verklaart LTO-woordvoerder Jack Luiten het gebrek aan animo voor de regeling. "De regeling zou, toen er eenmaal een akkoord was, de maandag daarop direct ingaan. Minister Brinkhorst had hoge verwachtingen gewekt bij de boeren. Vervolgens duurde het nog twee weken voordat de regeling ook daadwerkelijk werd ingesteld. Zoiets kun je niet maken, dat leidt tot een laconieke houding onder de boeren."
Een aantal van de voorwaarden van de opkoopregeling, zoals de verplichting tot aborteren en een fokverbod, betekenen dat de boeren over enkele maanden zonder productie, en dus zonder inkomen, komen te zitten. "Boeren bedenken zich daarom wel drie keer voordat ze meedoen aan zo'n regeling, helemaal omdat de mkz-crisis ten einde loopt en er straks weer meer is toegestaan. Veel veehouders hebben voor noodstalling gekozen om de meest acute problemen op te lossen", aldus Luiten.
Voor de boeren die zich in de afgesloten mkz-gebieden bevinden kan de opkoopregeling nog een redelijk alternatief zijn. Zij hebben naar alle waarschijnlijkheid nog wel even te maken met allerlei beperkende maatregelen.
Al bij de totstandkoming van de regeling lieten de Tweede-Kamerfracties van de VVD, CDA en SGP weten weinig van de regeling te verwachten. Volgens hen zouden de boeren door het fokverbod de aborteerplicht te veel inkomsten mislopen.
Om een betere regeling af te dwingen blokkeerden onder meer Twentse boeren eind april een aantal snelwegen. Dat mocht echter niet baten, minister Brinkhorst paste de regeling niet aan.
Toch vindt LTO niet dat de regeling, ondanks het geringe aantal aanmeldingen, onnodig is gebleken. "Toen we de regeling opstelden, waren er echt grote problemen. Bovendien was opkoop goed van pas gekomen als de crisis langer had geduurd, Maar zoiets kun je nooit van te voren weten", aldus Luiten. • De opkoopregeling was bedoeld om boeren met propvolle stallen, zoals hier in Tholen, te ontlasten. ANP