DEN HAAG - De pilote van de F16 van de Koninklijke Luchtmacht zag nog net een 'wit stuk plastic'. Het volgende moment vloog zij met een snelheid van bijna duizend kilometer per uur door een grijszilveren Piper Cherokee heen met achter de stuurknuppel de ervaren instructeur Wil Beerens (50) en zijn 45-jarige leerling Eggens.

De pilote van de F16 van de Koninklijke Luchtmacht zag nog net een 'wit stuk plastic'. Het volgende moment vloog zij met een snelheid van bijna duizend kilometer per uur door een grijszilveren Piper Cherokee heen met achter de stuurknuppel de ervaren instructeur Wil Beerens (50) en zijn 45-jarige leerling Eggens.

Kort daarvoor was het sportvliegtuigje opgestegen van vliegveld Seppe, nabij Hoeven. Beerens en Eggens moeten op slag dood zijn geweest. De brandende brokstukken van de twee vliegtuigen stortten neer. Beide piloten vlogen waar ze mochten vliegen, alleen hadden ze elkaar niet gezien. Het was 22 december 1999.

Volgens het onderzoeksrapport van de Raad voor de Transportveiligheid (RVT), dat gisteren openbaar werd gemaakt, betreft het een noodlottig ongeval. Volgens de advocaat van Wil Beerens had het ongeluk echter kunnen worden voorkomen als de F16-pilote had opgelet.

"Mede doordat ze dertien seconden lang niet vooruit heeft gekeken, is dit ongeval veroorzaakt", aldus mr. Jurriaan van Gelderen van Trijzelaar advocaten in Den Haag. Hij zal een torenhoge claim bij de Staat der Nederlanden indienen. Beerens, oud-topman van bouwgigant Hillen & Roosen, liet een vrouw en twee kinderen achter.

De RVT-onderzoekers concluderen dat de slachtoffers de formatie F16's door de duizelingwekkende snelheid niet eens hebben zien aankomen. De twee vliegtuigen lagen op botsingskoers met een relatieve snelheid van tweehonderd meter per seconde (720 kilometer per uur).

De 27-jarige luchtmachtpilote, die tijdens een oefenvlucht in formatie met twee andere toestellen vloog, had net een bocht gemaakt en keek op haar instrumentenpaneel. Toen zij opkeek, zag ze op luttele meters afstand de twintig jaar oude PH-BLY, maar ze herkende het opdoemende toestel niet als een vliegtuig.

De F16-vlieger kon zich via de schietstoel uit haar brandende en neerstortende kist redden. Ze liep tweedegraads brandwonden aan gezicht en nek op. Haar tien jaar oude toestel stortte na 2251 vlieguren in een weiland neer.

Ook de vliegers van de twee andere jachtbommenwerpers hebben de Piper nooit waargenomen, zo is de onderzoekers gebleken. De reconstructie van het ongeval is bemoeilijkt doordat de meelopende videoband in de F16 door de brand zodanig beschadigd raakte dat juist de laatste elf seconden voorafgaand aan het ongeluk er niet meer opstaan.

De RVT schrijft het ongeval toe aan een gebrek aan regels om militair en langzaam vliegverkeer te scheiden. Bij zicht van meer dan acht kilometer mogen allerhande toestellen, van supersnel tot langzaam, vrijwel ongelimiteerd opereren in de niet door verkeerstorens gecontroleerde gebieden.

Uitgangspunt van deze regel is dat ze elkaar bij helder weer toch wel op tijd zien. De raad zet hier grote vraagtekens bij: "Zo'n ongeval kan bij wijze van spreken morgen weer gebeuren." De raad adviseert de ministers van Defensie en van Verkeer om gezamenlijk regels voor strikte scheiding van het militaire en recreatieve luchtverkeer te maken.

Op de vraag of de F16-pilote niet heeft opgelet, zoals de advocaten beweren, gaat de raad niet in.

Volgens mr. Jurriaan van Gelderen rammelt het RVT-onderzoek aan alle kanten. "Uit het onderzoek blijkt dat Beerens en Eggens niets valt te verwijten, het concentreert zich op het gedrag van de F16-pilote. Zij was bezig met een positiewisseling in de formatie. Ze keek naar buiten om te zien waar haar formatieleider zat."

"Tijdens de formatiewisseling heeft ze dertien seconden lang niet vóór zich gekeken. In gewoon Nederlands: ze heeft gewoon niet opgelet. Wil Beerens kwam van rechts en ook in de luchtvaart geldt: verkeer van rechts heeft voorrang."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 27 april 2001