KOOTWIJKERBROEK/GRONINGEN - De gang naar de rechter van een groep boze boeren uit Kootwijkerbroek om de ruiming van hun bedrijven tegen te houden heeft weinig kans van slagen. "Zoiets heeft alleen een kans als je de rechtsgrond voor de ruimingen, de constatering dat er mond- en klauwzeer in Kootwijkerbroek is gevonden, kunt ondermijnen. Maar dan moeten er keiharde bewijzen zijn dat er met de laboratoriumresultaten is gerotzooid", zegt advocaat Cees Dekker van Plas Bossinade Advocaten in Groningen.

Dekker is gespecialiseerd in Europees Recht en heeft onlangs een procedure aangespannen bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven om mkz-inenting af te dwingen.

Ruim honderd boeren rond het door mkz besmette bedrijf in Kootwijkerbroek hebben zich het afgelopen weekeinde verenigd in de belangenvereniging Verenigde Boeren Kootwijkerbroek. Zij willen via de rechter afdwingen dat er een nieuw onderzoek komt naar mkz in het dorp en eisen dat de ruiming van 200 veehouderijen per direct stopt.

Dekker benadrukt dat de rechtsgrond voor ruiming niet eens een daadwerkelijke mkz-besmetting hoeft te zijn. "De ruiming heeft immers ook plaats als de dieren niet besmet zijn. Stel dat je in een bepaalde straal rond een besmettingshaard zit, dan moet je echt harde bewijzen hebben dat er iets niet klopt met de testresultaten om een ruiming te kunnen stoppen."

Veel boeren in het Gelderse dorp geloven nog altijd niet dat het bedrijf van boer Theunissen echt besmet is geweest met mkz. "We willen allereerst de second opinion naar de besmetting boven tafel halen. Dan pas staat voor ons vast dat er mkz is in Kootwijkerbroek", zegt woordvoerder John van Geest. Vooralsnog weigert het ministerie van Landbouw dat.

De boeren zien zich gesteund door de Amsterdamse viroloog S. Barteling. Die suggereerde onlangs dat er fraude is gepleegd met bloedmonsters van de mkz-boerderij in Kootwijkerbroek. Dat is voor het Arnhemse openbaar ministerie (OM) reden om met Barteling te gaan praten. Mogelijk beschikt de wetenschapper over feiten die een strafrechtelijk onderzoek nodig maken, zegt persofficier van justitie M. van der Mark. Het OM beslist nog deze week of er een onderzoek komt naar de gang van zaken.

Viroloog Barteling, die als deskundige op het gebied van dierziekten geldt en tot voor een jaar verbonden was aan ID-Lelystad, trekt de uitslag van de test niet in twijfel. Hij gelooft wel dat daaruit mkz is gebleken. Maar hij sluit niet uit dat er gefraudeerd is met de buisjes bloed, zodat het leek alsof gezonde dieren de gevreesde ziekte hadden. De viroloog vindt het verloop van de ziekte in Kootwijkerbroek "merkwaardig".

Sinds de constatering van ID-Lelystad dat er bij boer Theunissen in Kootwijkerbroek mkz is aangetroffen, is het in het dorp erg onrustig en gonst het van de geruchten en complottheorieën.

Boer Theunissen staat in het dorp niet erg goed aangeschreven. Kwade tongen beweren dat de boer vanwege geldproblemen de besmetting zelf bij zijn kalveren gesimuleerd heeft. Echter, uit de test die ID-Lelystad op de bloedmonsters heeft gedaan blijkt volgens het ministerie van Landbouw dat er wel degelijk mkz was.

De boeren wijzen erop dat het, in tegenstelling tot in bijvoorbeeld Oene en Heerde, in hun dorp gebleven is bij één besmetting. Op een ander bedrijf van veehouder Theunissen in Driesprong bij Ede is vreemd genoeg geen mkz uitgebroken. Ook zouden de kalveren van de betrokken veehouder geen duidelijke sporen van mkz vertonen.

Boeren in Kootwijkerbroek geloven gewoonweg niet dat er in hun dorp echt mkz geconstateerd is. Daarom eisen ze bij de rechter stopzetting van de ruiming van 200 veehouderijen.

Verder vinden veel boeren het vreemd dat hun dorp lang niet zo streng door de autoriteiten is afgegrendeld als andere besmettingshaarden. Zo konden journalisten, ME'ers en actievoerders uit de wijde omgeving gewoon naar de te ruimen bedrijven toe zonder hygiënemaatregelen te nemen. Toen in het Friese Ee mkz werd gevonden, werd het dorp hermetisch afgesloten van de buitenwereld om verdere besmetting tegen te gaan. Barteling verbaast zich er dan ook over dat met zulke lakse maatregelen er geen verdere besmetting is in Kootwijkerbroek.

wo 18 april 2001