AMSTERDAM - In de Verenigde Staten kwamen begin deze week Citigroup, Bank of America en First Union met lagere winsten over het eerste kwartaal van 2001. Analisten verwachten dat ook Europese en Nederlandse banken de afzwakkende economische groei zullen voelen. De klappen gaan vooral vallen in de hoek van zakenbanken die in de regel meer afhankelijk zijn van het beursklimaat.

Banken in de Verenigde Staten zijn de laatste tijd fors in koers gedaald. Met name zakenbanken merken dat het economisch minder gaat. Dat er minder beursintroducties en aandelen-emissies zijn, zien ze direct in hun provisie-inkomsten terug. Wat banken over een breder front voelen is dat niet iedereen aan wie ze geld hebben geleend, dat nu terug kan betalen. Voor deze slechte leningen moeten ze voorzieningen treffen en dat drukt de winst.

Nu ook de groeiprognoses in Europa neerwaarts worden bijgesteld, zullen ook Europese banken de kou voelen. Ook hier hangen de donkere wolken met name boven zakenbanken. In Nederland gaat het dan vooral om ABN Amro, aldus analist David van der Zande van Effectenbank Stroeve. "Dat is toch de enige grote echte bank die we in Nederland hebben." De bankverzekeraars ING en Fortis zijn minder gevoelig omdat hun activiteiten een grotere differentiatie vertonen.

In Europa heeft de malaise op de beurzen niet alleen geleid tot minder beursintroducties en emissies, maar laten ook de particuliere beleggers het afweten. Een daling van het aantal transacties in het eerste kwartaal van 2001 heeft banken voor lagere provisie-inkomsten geplaatst. Van der Zande ziet in Europa vooral problemen voor UBS Warburg, Deutsche Bank en ABN Amro.

De retailbanken die zich vooral op de consument richten en minder op zakenbankieren komen volgens Van der Zande beter weg. "Retailbanken zijn minder recessiegevoelig, al voelen ook zij het een beetje. Geen financial kan zich helemaal aan de economische dip onttrekken." Van der Zande verzacht de pil voor ABN Amro nog enigszins door te stellen dat de bank op beide segmenten actief is, zowel als retailbank en als zakenbankier.

Een woordvoerder van ABN Amro wilde gisteren inhoudelijk niet reageren op het slechte nieuws uit de Verenigde Staten. "In de tweede week van mei geven we onze kwartaalcijfers. We lopen daarop niet vooruit." Wel wilde hij kwijt dat de bank onverminderd vasthoudt aan de door topman Rijkman Groenink vastgestelde langetermijndoelstelling. Daarvoor zou nodig zijn dat de koers van het aandeel ABN Amro in vier jaar tijd (gerekend vanaf 1 januari 2001) verdubbelt.

Zo'n verdubbeling lijkt ver weg. Ook analist Jaap Meijer van SNS Securities noemt ABN Amro een kwetsbare partij voor tegenvallende groei in Europa. Niet alleen door de activiteiten als zakenbank, maar ook vanwege de sterke aanwezigheid op de Amerikaanse markt. "Met name de verliezen op slechte leningen lopen daar op."

Meijer stelt dat er van slechte leningen in Nederland nog weinig te zien is. Zelfs het met schulden overladen KPN voldoet nog steeds netjes aan zijn betalingsverplichtingen.

wo 18 april 2001