AMSTERDAM - Het openbaar ministerie heeft een gevoelige nederlaag geleden in de zaak tegen drugs- en wapenhandelaar Mink K. Het OM werd gisteren door het Amsterdamse gerechtshof niet ontvankelijk verklaard omdat justitie afspraken met K. over geheimhouding van zijn informanten-status niet is nagekomen.

De advocaat-generaal had drie jaar cel tegen K. geëist vanwege diens veronderstelde bemoeienis met een partij wapens en xtc die in september 1999 in een flat aan de Nachtwachtlaan in Amsterdam was aangetroffen. De politie kwam het wapentuig op het spoor na een melding over wateroverlast.

De beslissing van het hof wil niet zeggen dat Mink K. al vrij man is. Hij moet nog een deel van een straf van zes jaar en acht maanden uitzitten vanwege een eerdere veroordeling.

Volgens justitie-bronnen staat het vrijwel vast dat het openbaar ministerie tegen het arrest van het Amsterdamse hof in cassatie zal gaan bij de Hoge Raad.

Bovendien hangt K. nog een uitlevering aan België boven het hoofd. Onze zuiderburen willen hem graag aan de tand voelen over zijn vermeende hoofdrol in een spionageschandaal dat ook in ons land tot liquidaties van politie-informanten zou hebben geleid.

Bij de beslissing van het hof om het OM niet ontvankelijk te verklaren speelt de overeenkomst die K. in het najaar van 1998 met justitie sloot, een grote rol.

Het openbaar ministerie heeft volgens het hof via de commissie-Kalsbeek, die onderzoek deed naar opsporingsmethoden, de inhoud van die deal naar buiten gebracht. Het gerechtshof vindt dit een "grove onachtzaamheid", want justitie had zich moeten realiseren dat de veiligheid van Mink K. hierdoor in ernstige en onaanvaardbare mate in gevaar zou worden gebracht. Het rechtscollege neemt deze "doelbewuste schending" hoog op. Vooraf was K. immers volledige geheimhouding gegarandeerd, zo stelt het hof in het arrest.

Volgens het gerechtshof is verder gebleken dat er na het debat over het rapport van de commissie-Kalsbeek in juni 1999 nog op 2 juli een gesprek is geweest tussen het OM en Mink K. Dit terwijl minister Korthals van Justitie in een debat op 7 oktober in de Tweede Kamer nog ontkende dat er na juni 1999 nog contacten met K. waren geweest. De betrokken officier van justitie, de Amsterdamse aanklager mr. F. Teeven, heeft pas op 15 september 1999 opdracht gegeven de contacten met K. te verbreken. Dat was een paar uur voor de arrestatie van Mink K. vanwege zijn vermeende betrokkenheid bij het aangetroffen wapenarsenaal in de Nachtwachtlaan.

De strafzaken tegen K. stonden bol van incidenten. Dat kwam vooral vanwege de ingewikkelde rol die K. vervulde als informant van verschillende opsporingsdiensten. Een groot deel van de rechtszaak speelde zich achter gesloten deuren af, omdat openbaarheid de veiligheid van de staat in het geding zou brengen. Een deel van de verklaringen van K. kwam toch in de openbaarheid omdat in de gesloten rechtszaal een microfoon open bleef staan. Bij behandeling in hoger beroep werd Spits!-journalist Koen Voskuil gegijzeld omdat hij de identiteit van zijn bron niet wilde prijsgeven.

ChristenUnie-Kamerlid Rouvoet, die vice-voorzitter is geweest van de commissie Kalsbeek, wijst erop dat het openbaar ministerie niet actief de commissie heeft geïnformeerd over deze deal.

"Wij zijn zelf naar justitie gestapt, nadat we in dossiers informatie over een deal hadden gevonden. Het ging de commissie erom dat dit type deals met criminelen aan de kaak zou worden gesteld. De naam van de persoon in dit dossier heeft de commissie ook nooit naar buiten gebracht", aldus Rouvoet, die verder benadrukt dat criminelen nooit de garantie kunnen krijgen dat een deal absoluut geheim wordt gehouden: "De wetgever stelt dat daar geen sprake van kan zijn."

• Het wapenarsenaal dat na een klacht over wateroverlast in een Amsterdamse woning werd gevonden. De buit varieert van schietparaplu's tot automatische geweren met laserrichters en explosieven. Tevens werden er 232.000 xtc-pillen aangetroffen. FOTO: RICHARD MOUW

wo 18 april 2001