AMSTERDAM - De Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) heeft het aanstaande afscheid van Philips-topman Cor Boonstra behoorlijk in de war geschopt.

Boonstra & Tóth. (Foto: Frans Jongen)

Het OM heeft weliswaar nog niet besloten of er naar aanleiding van de aangifte van mogelijke handel met voorkennis een onderzoek tegen hem geopend zal worden. Desondanks besloot Boonstra de aangifte zelf in de publiciteit te brengen, uit angst voor lekken bij het OM. Hij zou niet hebben gewild dat de zaak tijdens zijn afscheid naar buiten zou komen.Op 4 april deed de STE aangifte bij het Openbaar Ministerie van Amsterdam. Een STE-woordvoerder wilde gisteren niet zeggen hoe de beurswaakhond de transactie van Boonstra precies op het spoor is gekomen: "We ontvangen signalen en zien bewegingen in de markt." Volgens de woordvoerder worden er jaarlijks vele tientallen onderzoeken gehouden naar verdachte transacties. In 1999 waren dat er in totaal 72, waarvan in 13 gevallen aangifte werd gedaan.

De aangifte tegen Boonstra heeft betrekking op een pakket aandelen dat in maart 2000 in opdracht van de scheidend Philips-topman is aangeschaft. Er bestaat voor zover bekend geen directe link tussen Boonstra en Endemol. Maar zijn vriendin en partner Sylvia Tóth, voormalig bestuursvoorzitter van uitzendbureau Content, was lid van de raad van commissarissen van Endemol. Het amusementsconcern werd diezelfde maand overgenomen door het Spaanse Telefónica.

Telefónica bood EUR158 per aandeel Endemol. Voordat het Spaanse bod bekend werd, noteerde het mediabedrijf nog een koers van EUR124 aan de AEX. Na de bekendmaking spoot de koers omhoog. In de week voorafgaand aan het bod gonsde het overigens al van de geruchten rond Endemol. Enkele dagen voor het bod noteerde het aandeel nog EUR99,50.

Onduidelijk is hoeveel Boonstra heeft geprofiteerd van de omhoog gespoten koers. Zijn woordvoerder wil inhoudelijk niets over de zaak of de omvang van het pakket aangekochte aandelen kwijt. "Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat hij bij het Openbaar Ministerie zijn verhaal doet."

Boonstra heeft maandagavond besloten het nieuws zelf naar buiten te brengen, waarop een communicatiebureau gisterochtend namens hem een persbericht uitgaf. De STE was op de hoogte van zijn besluit. Uitgerekend eind deze maand vertrekt hij volgens plan als topman van Philips, om te worden opgevolgd door Gerard Kleisterlee. Met zijn eigen bekendmaking voorkomt Boonstra dat de voorkenniszaak op het moment van zijn afscheid naar buiten komt. "Je weet hoe regelmatig het Openbaar Ministerie lekt", aldus een bron. "Neem je niet zelf het initiatief, dan leef je op een tijdbom."

Een eveneens in voorkenniszaken gespecialiseerde strafpleiter noemt het besluit om zelf naar buiten te treden niet verstandig. "Ik begrijp het niet. Op deze manier ontstaat een minstens even grote ophef als bij een uitlekken via het Openbaar Ministerie." De advocaat zegt er de hand in te herkennen van Joost Italiano van advocatenkantoor Nauta Dutilh, die door Boonstra is ingehuurd als raadsman. Voorkennisspecialist Italiano bracht in eerdere strafzaken ook belastend materiaal naar buiten, uit vrees voor lekken bij het OM.

Het is nu aan de officier van justitie in Amsterdam om te beslissen over de vervolgstappen. Het kan zijn dat hij eerst aanvullende informatie vraagt aan de STE, voordat hij beslist om al dan niet strafrechtelijke vervolging in te stellen. Een dergelijke beslissing kan hij ook meteen nemen op grond van de huidige aangifte.

In de financiële wereld wordt de uit de voedingswereld afkomstige marketing-man Boonstra op handen gedragen. Hij zette in 1996 de harde saneringslijn van voorganger Timmer door, maar schroomde niet om diens lievelingsprojecten (zoals de digital compact cassette en de interactive cd) rigoureus te beëindigen. Kenmerkend was de verhuizing van het hoofdkantoor van Eindhoven naar Amsterdam. Anno 2001 is sprake van een financieel gezond concern.

De door hemzelf naar buiten gebrachte verdenking van voorkennis werpt een smet op het afscheidsfeestje, dat door de recente winstwaarschuwing van Philips toch al een vlekje had opgelopen. De eerstgenoemde zaak betreft echter louter een privé-aangelegenheid, aangezien Boonstra niet in aandelen Philips heeft gehandeld. Een cruciaal verschil met de geruchtmakende affaire rond Philips-bestuurder Arthur van der Poel, die in het voorjaar van 1999 door de Stichting Toezicht Effectenverkeer werd beschuldigd van misbruik van voorkennis.

Van der Poel verdiende toen een half miljoen gulden door zijn opties op aandelen Philips te verzilveren, vlak voordat bekend werd gemaakt dat 'kroonprins' Roel Pieper plots opstapte. Het Openbaar Ministerie zag toen van vervolging af, waarna 'beurspolitie' STE dit via een procedure bij het Amsterdamse gerechtshof alsnog probeerde af te dwingen. Tot grote vreugde van Philips wees het Hof dit verzoek af.

Het elektronicaconcern had steeds volgehouden dat Van der Poel te goeder trouw had gehandeld, mede gezien het feit dat het bestuurslid de interne gedragsregels strikt heeft nageleefd door zijn transacties vooraf te melden aan de compliance officer van Philips. Bronnen meldden destijds dat het concern woedend was op het optreden van de STE, omdat ontwikkelingen voortdurend in de media uitlekten.

De zaak bleef overigens niet helemaal zonder gevolgen. Philips besloot het beheer van opties geheel uit te besteden aan een onafhankelijke partij. Daarnaast menen Philips-watchers dat de kansen van Van der Poel om Boonstra op te volgen na de voorkennisaffaire danig waren geslonken. In augustus vorig jaar werd bekend dat die eer te beurt zal vallen aan Gerard Kleisterlee.

Ook rond Content, het geesteskind van Sylvia Tóth, speelt een voorkenniszaak. Vlak voorafgaand aan de bekendmaking van het overnamebod van Creyfs kocht de toenmalige Content-directie aandelen in ter dekking van de onder meer zichzelf te verstrekken opties. Bovendien was het aantal opties hoger dan gebruikelijk. Tóth was toen al niet meer bestuurlijk betrokken bij het bedrijf. Inmiddels is zij weer zakelijk actief met haar dienstverlenende bedrijf Toco (Toth Company). De relaties van Boonstra

De geruchtmakende relatie tussen Boonstra en Sylvia Tóth, de vrouw die het inmiddels door Creyfs overgenomen uitzendbureau Content uitbouwde, werd in de zomer van 1998 bekend. De Philips-topman bleek de echterlijke villa in België te hebben verlaten, om zijn tijd te verdelen tussen zijn eigen Amsterdamse flat en de Haagse woning van Tóth. In november werd zijn vrouw Hansje Raatjes in Antwerpen het slachtoffer van kidnapping, om in Hoek van Holland zwaar mishandeld te worden teruggevonden.

De zaak werd door de politie hoog opgenomen, maar is tot nu toe nooit opgelost. Kort na de kidnapping maakte Boonstra's advocaat R. Salome bekend dat Boonstra en Sylvia Toth hun relatie "gegeven de omstandigheden" hadden beëindigd. In september 1999 maakte de politie-inspecteur die het onderzoek naar de ontvoering leidde bekend dat Raatjes en Boonstra weer uit elkaar waren. Volgens ingewijden is van een definitieve breuk tussen Boonstra en Tóth nooit sprake geweest. "Dat was allemaal window dressing."

di 10 april 2001