ARNHEM - De beslissing van de regering om de volledige privatisering van de energiebedrijven te verbieden, trekt een forse wissel op de toekomstplannen van de energiedistributeurs. "De Nederlandse energiesector wordt naar de verdommenis geholpen", zo veroordeelt EnergieNed-voorzitter Jan Korff het akkoord dat de paarse fracties vorige week dinsdag bereikten.

Jan Korff

Vandaag stemt de Tweede Kamer over de motie, maar dat is in feite een formaliteit. Kort gezegd komt de motie er op neer dat de netwerken van stroombedrijven toch in handen moeten blijven van de huidige eigenaren, de provincies en gemeenten. Dat betekent dat de energiebedrijven maximaal driekwart van hun waarde zien vervliegen.

Het akkoord leidde in eerste instantie tot veel verwarring onder de energiebedrijven. "Het is een sterk staaltje van politieke wolligheid en voer voor juristen", aldus Korff. Zo wordt volgens hem het woord 'privatisering' op verschillende manieren gebruikt en is het zelfs op een aantal punten tegenstrijdig. Maar de boodschap is Korff inmiddels zonneklaar: "Het is de bedoeling om de verkoop van de netbedrijven voorgoed te verbieden".

Volgens de belangenvereniging voor de energiesector heeft dat grote consequenties. De meeste energiedistributeurs hadden hun toekomst al min of meer uitgestippeld. Zo wilde Essent volgend jaar een deel van het bedrijf naar de beurs brengen. Die plannen gaan nu in rook op. Nuon-directeur Swelheim vreest ten prooi te vallen aan een overname, terwijl het Amsterdamse bedrijf juist op zoek is naar een gelijkwaardige partner.

"Nederland isoleert zich volledig van de rest van Europa", aldus Korff. "In geen enkel ander Europees land speelt deze discussie over de eigendom van de netbedrijven." De Europese regelgeving schiet de Nederlandse energiebedrijven op dit punt niet te hulp. "De Europese Commissie heeft besloten de eigendomskwestie over te laten aan de lidstaten", zo weet Korff.

De plotselinge koudwatervrees van de politiek komt min of meer uit de lucht vallen. Tot voor kort wees alles er op dat privatisering van de netbedrijven onder voorwaarden zou worden toegestaan. Een aantal gemeenten en provincies was al bezig de verkoop van hun aandeel voor te bereiden. Ook zij zien de miljarden die de verkoop zou opleveren aan hun neus voorbij gaan.

Het Utrechtse energiebedrijf Remu en het Eindhovense energiebedrijf NRE waanden zich al veilig in handen van de Spaanse energiegigant Endesa. Deze bedrijven zullen hoogstwaarschijnlijk opnieuw moeten onderhandelen over hun verkoopcontracten. Met de overname van Remu was ƒ4,2 miljard gemoeid en met NRE ƒ890 miljoen.

"Het getuigt van een diep wantrouwen jegens de energiebedrijven en de toezichthouder op de energiemarkt DTe", aldus Korff. "Blijkbaar is men bang dat discriminatie bij de toegang tot de netten onvermijdelijk is." Het was aan de door de Tweede Kamer zo bejubelde DTe om dat te voorkomen.

De caolitiepartijen hebben verder bepaald dat vanaf 2002 economische minderheidsdeelnemingen beschikbaar voor private partijen. Vanaf 2004 kunnen buitenlandse partijen ook meerderheidsbelangen nemen. Het is de bedoeling dat in de energiemarkt in dat jaar volledig is geliberaliseerd.

De sector vindt het onbegrijpelijk dat de Nederlandse energiebedrijven zo te grabbel worden gegooid. Want het is nu onvermijdelijk dat alle Nederlandse ondernemingen in handen zullen vallen van hun buitenlandse concurrenten. Korff: "Als dat gebeurt in het vrije spel van vraag en aanbod kan ik er mee leven. Maar de politiek ontneemt de bedrijven bij voorbaat iedere kans om mee te doen aan de Europese krachtmeting".

di 10 april 2001