UTRECHT - Een nieuwe poging van de NS-directie om de hoogopgelopen ruzie rondom het rondje om de kerk bij te leggen, is gisteravond door FNV Bondgenoten opgeblazen. Hierdoor zijn de aangekondigde treinstakingen voor morgen en donderdag een stuk dichterbij gekomen.

De radicale achterban van de FNV, die vorige week al twee dagen het spoor in ons land platlegde, blijft volharden dat het gewraakte nieuwe dienstrooster van tafel moet. De NS-directie stelde daarop dat verder praten geen zin meer had.

FNV Bongenoten bestuurder Andries van den Berg. (Foto: ANP)

De vakbonden CNV Bedrijvenbond en VVMC konden zich wel vinden in de nieuwe voorstellen van de NS-top. Laatstgenoemde weigerde echter met beide bonden verder te praten, omdat volgens de NS het akkoord door alle bonden gedragen moet worden.

Hierdoor blijft het ultimatum van de VVMC aan de NS-directie gehandhaafd. Wanneer de NS niet voor vanavond 18.00 uur met een oplossing voor het conflict op de proppen komt, gaat volgens de VVMC vanaf morgen de boel opnieuw plat. "En dat zou jammer zijn, omdat wij met de NS heel dicht bij een akkoord waren", aldus bestuurder H. Vankan. "Het overleg is echter mislukt en dat ligt niet aan ons en ook niet aan de NS-directie. De FNV heeft het verpest voor de rest, omdat de bond zijn nek niet uit durft te steken. De NS bood deze keer voldoende openingen."

Vorige week deed een boze premier Kok nog een klemmend beroep op de strijdende partijen om opnieuw aan de onderhandelingstafel te gaan zitten teneinde uit de aanhoudende impasse te komen. De NS-top nodigde de bonden daarop uit en kwam met nieuwe voorstellen om de aangekondigde stakingen deze week te voorkomen.

Zo beloofde de NS gisteren meer variatie in het nieuwe dienstrooster, evenals een nadrukkelijkere rol voor de ondernemingsraad bij de totstandkoming van allerhande processen. Voorts beloofde de NS zijn uiterste best te doen de volledig verziekte arbeidsverhoudingen binnen het bedrijf te normaliseren en benadrukte nogmaals zich neer te zullen leggen bij de bindende arbitrage van een commissie die procesvereenvoudiging op nut en noodzaak moet onderzoeken.

De achterban van de FNV wil echter alleen praten wanneer de invoeringsdatum van de procesvereenvoudiging op 10 juni aanstaande in de ijskast wordt gezet. De NS weigert dit. Het spoorbedrijf weet zich gesteund door de eigen raad van commissarissen, de minister en de rechter.

Aanvankelijk leek het vredesberaad gisteren een redelijke kans van slagen te hebben. Aan het eind van de ochtend toonden alle bonden, inclusief de FNV, zich positief over een mogelijk akkoord. Een schorsing om de FNV tijd te geven haar achterban te raadplegen, maakte aan al het optimisme ruw een einde. FNV-onderhandelaar A. van den Berg kreeg van zijn achterban te horen dat hij alleen mocht terugkeren wanneer hij de invoeringsdatum van 10 juni van tafel zou krijgen. "Daarmee wist ik dat ik aan een onmogelijke missie zou beginnen", aldus de FNV'er. Zijn vermoeden werd bewaarheid. Binnen de kortste keren gingen de partijen voor de zoveelste keer zonder akkoord uit elkaar.

Vandaag roept de FNV haar kaderleden in een spoedvergadering bijeen om alsnog meer ruimte te krijgen om met de NS te overleggen. Wanneer onderhandelaar Van den Berg hierin weet te slagen, zullen de partijen hoogstwaarschijnlijk vanavond opnieuw proberen om tot een akkoord te komen. Lukt hem dat niet, dan zal de VVMC morgen en donderdag het spoor plat leggen. Ook de FNV-achterban eist dan opnieuw harde acties.

Minister Netelenbos wacht de ontwikkelingen af en sprak gisteravond de hoop uit dat de partijen er vandaag alsnog uit zullen komen. Bronnen binnen het ministerie wijzen erop dat de FNV na het optreden van gisteren wel erg alleen is komen te staan en verwachten dat de bond onder zware druk alsnog water bij de wijn zal doen.

De Tweede Kamer reageerde gisteravond verontwaardigd op de zoveelste mislukte verzoeningspoging. "Buitengewoon treurig. Zo langzamerhand wordt het een klucht met die verhoudingen daar", zegt PvdA-Kamerlid Van Gijzel. Zijn VVD-collega Hofstra meent dat alleen een gang naar de rechter nu nog open blijft. Het CDA vindt echter dat de NS en de bonden het zelf moeten uitvechten. "Maatschappelijk gezien onverantwoord dat de partijen niet de wil tonen eruit te komen. Er moet een akkoord komen, maar niet over de rug van de reiziger."

di 10 april 2001