DEN HAAG - De overheid is absoluut niet klaar voor de grote maatschappelijke veranderingen die het internet met zich meebrengt.

Staatssecretaris Rick van der Ploeg (Cultuur) vreest voor een "enorm politiek probleem". De PvdA'er spreekt als voorzitter van de 'denktank' Infodrome, die zich al maanden met deze problematiek bezighoudt: "Het is alsof je met ouderwetse dixielandmuziek probeert een loungefeest te organiseren."

Infodrome bestaat sinds de herfst van 1999 en herbergt bekende namen als Paul Schnabel van het Sociaal en Cultureel Planbureau, CPB-directeur Henk Don en Wim Derksen van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).

De 'denkers' hebben onder leiding van Rick van der Ploeg een waslijst aan problemen op een rij gezet waar de overheid vooralsnog geen antwoord op heeft. Ze gaan op 11 april tijdens een congres in de Ridderzaal de confrontatie aan met premier Kok en de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer.

"De burger kan zich door het internet snel mobiliseren. Lobbygroepen ook. Dat is goed, maar het heeft ook schaduwkanten." Van der Ploeg wijst op het e-mailbombardement dat er onlangs toe leidde dat de Tweede Kamer zwichtte voor de lobby van de commerciële radiozenders als 538 en Sky Radio. "Als politiek moet je een antwoord hebben, je moet je er niet door laten overvallen", illustreert hij de digitale revolutie met een recent voorbeeld.

Maar, de macht van de burger of consument reikt veel verder. "In de gezondheidszorg hebben wij alles binnen onze eigen grenzen geregeld. Je ziet nu al dat patiënten de hele wereld afshoppen op het internet en zelf hun diagnose stellen. De huisarts is er dan alleen nog voor een second opinion. Het is zelfs mogelijk je medicijnen te bestellen in bijvoorbeeld India. Ook medicijnen die hier op de lijst van verboden middelen staan."

Van der Ploeg vindt dat de politiek nog te weinig over dit soort trends debatteert. Dat geldt ook voor het onderwijs, dat volgens de bewindsman een totale metamorfose zal moeten ondergaan. "In Nederland heerst nog de mythe dat je zoveel mogelijk moet weten en dat je dingen uit je hoofd moet leren. Eigenlijk wil ik de stelling verdedigen dat we allemaal een beetje dommer moeten worden, want we worden steeds afhankelijker van de kennis van anderen. Door het internet is het noodzakelijk om de juiste zaken te kunnen combineren en de betrouwbaarheid van informatie in te kunnen inschatten. Creativiteit en selectievermogen zijn belangrijker dan kennis."

Een ander fundamenteel probleem is dat van de privacybescherming. De Nederlandse overheid heeft het nakijken als de Verenigde Staten straks verregaande wetgeving doorvoert als het gaat om het onderscheppen van e-mails door de FBI. "Als de FBI al het e-mailverkeer mag controleren, wil dat zeggen dat ook alle Nederlandse mail gescreend kan worden", stelt de bewindsman.

wo 4 april 2001