Deze inventarisatie is niet openbaar, maar kan via de Wet Openbaarheid van Bestuur worden aangevraagd. Het betreft bedrijven die in de omgeving van vliegvelden zijn gevestigd, de twee kerncentrales en circa 130 zware chemische industrieën die onder de zogeheten post-Seveso-richtlijn vallen.

Veel gemeenten hebben wel afzonderlijk een lijst van potentieel gevaarlijke bedrijven. Die staan vermeld in het eigen rampenbestrijdingsplan. Soms wordt in zo'n plan per bedrijf uitgelegd hoe brandweer en andere hulpverleners moeten handelen als er een ongeluk plaatsvindt.

Opvallend is dat de door ons benaderde gemeenten niet zonder meer, of helemaal geen lijst willen verstrekken van risicovolle ondernemingen. Hierdoor weten burgers niet waar deze bedrijven zich bevinden. Ter illustratie: in Enschede waren tal van buurtbewoners niet op de hoogte van het bestaan van de S.E. Fireworks-vuurwerkfabriek. "Deze gegevens zijn veelal niet openbaar omdat daar ook vertrouwelijke bedrijfsinformatie in staat die in verkeerde handen kan vallen", zegt Jurjen van Keulen van de gemeente Veenendaal.

Na enig aandringen zegt de woordvoerder van Veenendaal (60.000 inwoners) dat er tien risicovolle bedrijven binnen de gemeentegrenzen zijn gevestigd. "In onze zogeheten inzetplannen staat hoe te handelen als er iets met deze bedrijven gebeurt", aldus Van Keulen. Onder deze tien ondernemingen vallen chemische bedrijven en drie opslagplaatsen voor vuurwerk. Dat zijn evenwel groothandelaren die uitsluitend niet-explodeerbaar consumentenvuurwerk aan winkeliers verkopen.

Ook in Emmen (100.000 inwoners) bestaat een lijst met risicovolle bedrijven. "We weten precies waar deze bedrijven zich bevinden", zegt woordvoerder A. Croezen. "De lijst is echter niet uitputtend. Emmen telt immers 4800 bedrijfsvestigingen en we kunnen onmogelijk in aparte rampenplannen het niveau van het eventuele gevaar aangeven. Bovendien kunnen er altijd onvoorziene situaties ontstaan waar in de vergunningverlening geen rekening mee is gehouden."

De ramp in Enschede heeft gisteren wel tot grote activiteit bij tal van gemeenten geleid. Er werden inderhaast ambtelijke vergaderingen belegd om de veiligheid op het eigen grondgebied nog eens aan een kritische blik te onderwerpen. "Het zal u niet verbazen dat we op scherp staan, als u ziet wat er in Enschede is gebeurd", zegt het hoofd burger- en bestuurszaken G. Veenhof van de gemeente Veenendaal.

Het voormalig Gelderse provinciale Statenlid Van Kalmthout heeft naar aanleiding van de catastrofe in Enschede een meldpunt op internet geopend. Mensen die menen dat er in hun buurt een risicovol bedrijf opereert, kunnen dit aanmelden via www.go.to/wijkgevaar. De reacties vallen voorlopig nog tegen. Gisteravond waren er een tiental meldingen binnengekomen, variërend van een benzinestation in Angerlo tot Van Westen Vuurwerkfabriek in Twello.