door Valentijn Driessen - TOULOUSE, dinsdag

De prestatie van vier jaar geleden op het WK in Amerika is in ieder geval geëvenaard. Het Nederlands elftal schaarde zich opnieuw bij de beste acht voetballanden van de wereld. Ditmaal in Frankrijk ten koste van Joegoslavië. Na een saaie wedstrijd eindigde het treffen als een thriller. De verloren zoon haalde de trekker over: Edgar Davids. Ver in blessuretijd scoorde hij 2-1. Juist hij, de man die twee jaar geleden roemloos afdroop tijdens het EK na belediging van de bondscoach.

Nu bezorgde de 25-jarige middenvelder dezelfde Guus Hiddink, die zich niet te groot voelde om Davids weer in genade aan te nemen, zijn grootste succes als bondscoach. Een ontknoping om van te dromen, maar waar het lang niet naar had uitgezien. Het Nederlandse elftal vergaapte zich voor de wedstrijd tegen Joegoslavië nog even aan de video met daarop Duitsland-Joegoslavië. De bewoners van de Balkan maakten zo'n indruk dat bondscoach Guus Hiddink met het brengen van een offensieve man, in de persoon van Clarence Seedorf, het gevaar Vladimir Jugovic wilde indammen. Wim Jonk zou dat niet aan kunnen. Nou, die video had net zo goed in de kast kunnen blijven liggen en Jonk had evengoed kunnen spelen als Seedorf. Zo aanvallend en agressief als de Joego's toen speelden, zo defensief en mat kwam de ploeg gisteren in de eerste helft voor de dag.

Het leek werkelijk nergens op. In eerste instantie leek het aftasten, maar het was een defensieve spelstijl waarvoor bewust werd gekozen. Joegoslavië liet Oranje komen en gokte op de counter. Echter, evenals Nederlanders kunnen ook Serviërs niet op de nul spelen en riepen zo de problemen over zich af. In de eerste fase van de wedstrijd lukte het het matig spelende Oranje nog nauwelijks voor gevaar te zorgen en verdiende het duel niet meer dat het predikaat saai, of beter doodsaai.

In de 23e minuut viel enige opwinding waar te nemen. Een zwabberschot van Dennis Bergkamp werd door doelman Ivica Kralj tot corner verwerkt. Zeven minuten later een tweede corner na een driehoekje Ronald de Boer, Phillip Cocu en Seedorf. Even daarna kwam Seedorf opnieuw goed door, maar kreeg hij de bal net niet omdat de Spaanse arbiter Garcia-Aranda een handsbal niet zag. Het was niet de laatste keer dat de man uit Madrid van zich deed spreken. In de 38e minuut bijvoorbeeld toen Nederland op voorsprong kon komen door een uitstekende interpretatie van een schouderduw door de Spanjaard. Een schitterende dieptepass van uitblinker Frank de Boer bereikte Bergkamp. Met een ferme schouderduw zette hij Zoran Mirkovic op het verkeerde been. De spits mocht door en het schot ging via doelman Cralj het doel in: 1-0.

Een volledig terechte voorsprong. Nederland had er het meeste recht op, omdat het met de instelling het veld was in gekomen om te voetballen, aan te vallen en zo de kwartfinale van zaterdag in Marseille te bereiken. Garcia-Aranda voorkwam een vroegtijdig beslissing toen hij op aangeven van zijn grensrechter ten onrechte floot voor buitenspel toen Marc Overmars werd gelanceerd door Seedorf.

Toch ging Oranje met een 1-0 voorsprong redelijk comfortabel de kleedkamer in. Zaak was het de tweede helft scherp te beginnen, want de Joegoslaven zouden na een peptalk zeker anders van start gaan dan bij het begin van een wedstrijd. Ze moesten immers op jacht naar de gelijkmaker. Bij een vrije trap net buiten het strafschopgebied verloor Phillip Cocu echter de boomlange Slobodan Komljenovic uit het oog. Zijn ferme kopstoot was onhoudbaar voor Edwin van der Sar: 1-1.

Oranje moest opnieuw beginnen. Drie minuten later bijna vanuit een 2-1 achterstand. Jaap Stam hing volgens Garcia-Aranda te veel aan het shirt van de doorgebroken Jugovic. Evenals in de openingswedstrijd Brazilië-Schotland legde de Spanjaard de bal veel te gemakkelijk op de stip. De Joegoslavische vedette en de man van de winnende treffer in de finale van de Champions League, Pedrag Mijatovic, had zijn zenuwen niet in bedwang. Met de ongecontroleerde woeste elfmetertrap liet hij de bal de lat teisteren.

Nederland ontsnapte. Zoals Dennis Bergkamp een minuut later aan rood ontsnapte. Na een sliding printte de Amsterdammer zijn noppen even kort op het lichaam van Sinisa Mihajlovic. Gelukkig bleef Oranje het wegzenden van Bergkamp bespaard omdat Garcia-Aranda en zijn secondant aan de lijn de actie niet waarnamen en ze weigerden te capituleren voor het stukje volkstheater van de Joegoslaven. Erger, daarmee haalden ze zich de woede op de hals van de scheidsrechter, die vervolgens twee Serviërs op de bon slingerde.

Het vuur was snel geblust en de wedstrijd nam weer het karakter aan van de eerste helft. Vielen er kansen te noteren, dan was het aan Nederlandse kant. Cocu kopte een voorzet van Ronald de Boer maar rakelings naast. De 1-1 bleef op het scorebord staan en hoe meer de wedstrijd vorderde, hoe meer de spelers zich leken te verzoenen met een verlenging. Totdat in de extra toegevoegde tijd Oranje op de valreep de strohalm greep, die het verdiende en die recht gaf op een plaats in de kwartfinales.

Schoten van Overmars en Seedorf leverden niet het gewenste resultaat op totdat Edgar Davids, toch niet bekend om zijn vlammende afstandsschoten, uithaalde van zo'n twintig meter en Nederland de 2-1 bezorgde. En een plaats in de kwartfinales, waar de winnaar wacht van de wedstrijd Argentinië-Engeland.

• Het missen van een strafschop, zoals Predrag Mijatovic in het duel met Nederland overkwam, is tamelijk zeldzaam de laatste jaren tijdens een wedstrijd van het WK. De Italiaan Vialli faalde acht jaar geleden in de groepswedstrijd tegen Amerika voor de laatste keer. Hij schoot op de paal. Sindsdien zijn tijdens wedstrijden 38 strafschoppen bij het WK benut. Bij het toernooi in Frankrijk zijn tot dusver veertien penalty's toegekend.

Nederland - Joegoslavië 2-1 (1-0). 38. Bergkamp 1-0, 49. Komljenovic 1-1, 90. Davids 2-1. Scheidsrechter: Garcia Aranda (Spa). Toeschouwers: 37.000. Gele kaart: Stojkovic, Mirkovic, Djorovic (Joe). Bijzonderheid: 51. Mijatovic mist strafschop.
Nederland: Van der Sar; Reiziger, Stam, Frank de Boer en Numan; Ronald de Boer, Seedorf, Davids en Overmars; Cocu en Bergkamp.
Joegoslavië: Krajl; Mirkovic, Petrovic, Djorovic, Mihajlovic (78. Saveljic) en Komljenovic; Jokanovic, Brnovic, Jugovic en Stojkovic (57. Savicevic); Mijatovic.