AMSTERDAM - Tientallen miljoenen euro's leggen televisiemaatschappijen neer voor de exclusieve nationale uitzendrechten van het WK voetbal. Niet in Noord-Korea, het buurland van organisator Zuid-Korea. De paria van de internationale wereldgemeenschap neemt enkele WK-duels op van de Zuid-Koreaanse televisie en zendt vervolgens illegaal, zonder rechten te betalen, samenvattingen uit via de staatstelevisie. Uitgezonderd de verrichtingen van Zuid-Korea. Succes bij de 'bloedbroeders' zou wel eens tot onrust, of zelfs een volksopstand kunnen leiden in Pyongyang.

KirchSport, de in Duitsland gevestigde rechtenhouder van het WK, laat na overleg met de FIFA weten deze 'taping' oogluikend toe te staan. Opvallend, omdat Zuid-Korea voor het WK in totaal al 2 miljard dollar heeft geïnvesteerd in stadions. Directeur Alexander Llegel: ,,De WK brengt mensen bij elkaar. Hopelijk zorgen de beelden voor toenadering tussen Noord- en Zuid-Korea." Sinds de Koreaanse burgeroorlog (1950-1953) zijn er geen diplomatieke betrekkingen tussen de twee Korea's. Er bestaat zelfs geen vredesverdrag. De gedemilitariseerde zone, met aan beide kanten miljoenen soldaten, is het restant van de Koude Oorlog uit de vorige eeuw.

Het broodarme, communistische Noorden zit potdicht en is zelfs minder toegankelijk dan China. Televisie is er alleen voor de happy-few van de communistische partij en die zijn aangewezen op een staatszender. Komt bij dat een Noord-Koreaans huishouden slechts twee uur per dag van elektriciteit wordt voorzien.

Inmiddels laat de onberekenbare leider Kim Jong Il sinds 2000 mondjesmaat economische banden met het buitenland toe. Zelfs met Zuid-Korea. Buitenlanders worden desondanks zelden toegelaten en Noord-Koreanen komen hun land niet uit. De beelden van het WK waren zover bekend het eerste wat de Noord-Koreanen sinds vijf decennia uit het land van hun broeders uit het Zuiden te zien kregen. Van de Olympische Spelen in Seoel in 1988 is indertijd geen seconde uitgezonden in Noord-Korea.

Overigens heeft de Zuid-Koreaanse regering, de FIFA en het Koreaanse organisatiecomité KOWOC er alles aan gedaan om de Noord-Koreanen bij het WK te betrekken via de openingsceremonie en het aanbieden van twee speelsteden. Vergeefse toenaderingen. Voorzitter Sepp Blatter van de wereldvoetbalbond ving na een bliksembezoek op 6 en 7 mei van dit jaar aan Kim Jong Il opnieuw bot in Pyongyang. In eerste instantie wilde de FIFA graag dat Guus Hiddink bondscoach zou worden van een gemengd Zuid- en Noord-Koreaans team op het WK. Zoals er twee jaar geleden, met plotselinge toestemming van Kim, eenmalig een gemengd Korea op een jeugd-WK verscheen en de kwartfinales bereikte. Een scenario, dat voor het huidige WK onhaalbaar bleek.

In het Noorden is voetbal trouwens volkssport nummer één, waar het in het Zuiden als tweede achter honkbal komt. Zover als Noord-Korea kwam in 1966 op het WK in Engeland is nog altijd uniek voor het Aziatische voetbal. Het team overleefde groep D na een 3-0 verlies tegen Rusland, 1-1 tegen Chili en een legendarische 1-0 zege tegen Italië met een doelpunt van de levende Noord-Koreaanse voetballegende Park Doo Ik. Hij was door de FIFA uitgenodigd voor de openingsceremonie van het WK 2002 in Seoel, maar zoals verwacht kwam hij niet opdagen. In de kwartfinales in 1966 verloor Noord-Korea na een 3-0 voorsprong met 5-3 van Portugal. In dat duel vestigde Eusebio voor altijd zijn naam als beste Portugese voetballer ooit door zijn teamgenoten met drie treffers langs de Koreanen te schieten.

Tot dusver hebben de Noord-Koreanen trouwens geen weet van de eerste Zuid-Koreaanse overwinning ooit op het WK. Officieel tenminste, want in het ondergrondse televisiecircuit in Noord-Korea zou massaal zijn gekeken. Maar de staatskranten, -televisie en -radio hebben met geen woord gerept over de 2-0 zege tegen Polen. Dit wordt evenmin in een later stadium verwacht, bang als ze in Pyongyang zijn dat het leidt tot onrust onder de geknevelde bevolking, die er wellicht aanleiding in ziet om zich van het communistische juk te bevrijden.

Toch blijven de Zuid-Koreanen het proberen. Gisteren ging er een officiële uitnodiging de deur uit bij de voetbalbond. Noord-Korea is uitgenodigd om op 8 september een vriendschappelijke interland te spelen in Seoel. Het antwoord wordt afgewacht, maar laat zich simpel raden. Zeker na de 2-0 zege van de 'Hiddink-boys'. Gezichtsverlies blijft namelijk een doodzonde, helemaal in het geïsoleerde Noord-Korea.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 7 juni 2002