HEERENVEEN - Wie wint er dit jaar alles op de schaats? Wie rijdt er zonder schema's naar de eerste plaats, in Salt Lake City of op de marathon? Wie wint er alle prijzen zonder nandrolon? Gretha. Gretha Smit Ze trouwt niet met haar coach, niks brengt haar van de wijs. Ze is de Máxima van het ijs. Het laatste nummer van De Zware Jongens, volgens de website van hun boekingsbureau beter bekend als 'de bordjesdraaiers van de Blauhúster Dakkapel', schalt door Thialf. Erik Hulzebosch, zwager èn manager van Gretha Smit, haalt misnoegd zijn schouders op. Hij vindt het maar niets. "Mensen denken dat ik het zing en dat is niet zo." En bovendien: "De druk op Gretha wordt op deze manier alleen maar nog groter."

Voor Anni Friesinger lijkt schaatsen wel op ballet. De Duitse is ook in Thialf weer een klasse apart en momenteel met afstand de beste van de wereld op vier van de vijf afstanden langebaan.

De 25-jarige marathonschaatsster geldt sinds haar glanzende optreden bij het olympische kwalificatietoernooi van drie weken geleden in Heerenveen als de nieuwe ijskoningin van Nederland. Met verfrissende onbevangenheid plaatste ze zich op de drie en vijf kilometer voor de Olympische Spelen, maar sindsdien staat het leven van de voormalige bloemenverkoopster uit Rouveen volledig op haar kop.

Op het ijs, maar inmiddels ook daarbuiten wordt ze voortdurend gevolgd door een steeds maar verder uitdijend bataljon journalisten en cameramensen. Bij de buitenwacht komt ze over als de nuchterheid zelve. "Maar ze is minder koelbloedig dan ze lijkt", zegt Ingrid Paul, die zich tot en met het einde van de Spelen over haar ontfermt.

Zaterdagochtend, tijdens de wereldbekerwedstrijden op het ijs van Thialf, reed Smit haar drie kilometer in de B-groep. Doorgaans voltrekken wedstrijden in de B-groep zich in volstrekte anonimiteit, maar als Smit rijdt, kijkt inmiddels de hele wereld mee. Zelfs Japanse journalisten meldden zich speciaal voor haar op het appèl. Met haar 4.17,71 stelde Smit echter teleur. "Je kan niet verwachten dat je je kwalificeert voor de Spelen en dat verder alles in je leven hetzelfde blijft. Gretha is koel, maar ze heeft de nacht voor de drie kilometer slecht geslapen."

Volgens Paul kan het tegenvallende optreden van Smit, die zaterdagavond derde werd tijdens de marathon van Haarlem, niet los worden gezien van alle commotie rond haar persoon. "Ze was gewoon vermoeid. Niet fysiek, maar mentaal. Dat zag je ook terug in de race. Haar slag was veel korter, stijver dan tijdens de trials. Puur stress. Ik denk dat het helemaal niet slecht is dat dit nu gebeurt", meent Paul. "Als ze hier een Nederlands record had gereden, dan rekent straks iedereen op olympisch goud."

De tijd van Smit, waarmee ze in de B-groep tweede werd, betekende overigens de tiende totaaltijd. Vanzelfsprekend was Anni Friesinger wederom met afstand de snelste (4.08,40). Renate Groenewold imponeerde door beslag te leggen op de tweede plaats (4.12,31). Friesinger had in de ochtenduren ook voor het eerst Smit aan het werk gezien. Ze wilde er geen conclusies aan verbinden. "Gretha is geen machine. Ze had hier een mindere dag, maar ik hou straks terdege rekening met haar. Er rust zoveel druk op haar schouders. Eigenlijk zou ze in de aanloop veel meer afgeschermd moeten worden."

Tonny de Jong, zaterdag zevende op de drie kilometer, was afgelopen week verrast toen ze tussen de post een kaartje van de nationale sportkoepel NOC*NSF aantrof. 'Tonny, van harte gefeliciteerd met je bronzen medaille op de EK allround.' Het kaartje was ondertekend door bestuurslid Wim Cornelis. Voor de goede orde: De Jong eindigde vorig weekeinde bij de EK in Erfurt als vierde.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 14 januari 2002