AMSTELVEEN - Op de valreep van het nieuwe jaar overheerst bij KLM-president Leo van Wijk optimisme. De luchtmaatschappij ziet in zijn gebroken boekjaar namelijk zeker 200 miljoen euro minder uit de kas stromen dan verwacht. Toch zijn de problemen nog niet achter de rug. De KLM verliest op dit moment nog bijna 2 miljoen euro per dag. Het eerste interview sinds de crisis.

LEO VAN WIJK ... klap in wapenkamer valt mee ...

De KLM is uit het diepste dal van de luchtvaartcrisis gekropen. Het aantal passagiers trekt weer aan, zij het dat de luchtvaartmaatschappij tegenwoordig nog 10% minder mensen dan vorig jaar vervoert. "We doen het ook beter dan de meeste andere maatschappijen. Gemiddeld is de passagiers-achterstand bij de Europese maatschappijen nog 15%. Sommige maatschappijen hebben zelfs nog 35% minder passagiers op de teller staan", zegt Van Wijk.

Op basis van de eerste schattingen werd rekening gehouden met voor het hele boekjaar een uitstroom van 600 miljoen euro uit de met 1,4 miljard euro gevulde KLM-kas. "Maar die klap in de wapenkamer lijkt mee te gaan vallen. De uitstroom zal in elk geval minder dan 400 miljoen euro bedragen. Als de gunstige vervoersontwikkeling voortduurt, zal de klap nog minder worden", stelt Van Wijk.

Dat KLM zeker 200 miljoen euro minder uit de kas ziet stromen, komt onder andere door meevallende financieringen. Vlootfinanciering tegen onverwacht gunstige tarieven zorgde voor een meevaller van 100 miljoen euro. Ook de verkoop van het 30%-belang in de Noorse luchtvaartmaatschappij Braathens bracht 100 miljoen euro op. En de Nederlandse staat gaf KLM nog eens 26,9 miljoen euro tegemoetkoming in de schade voor de eerste vier dagen na de aanslagen in de VS. De sterk gedaalde olieprijs noemt de KLM-president eveneens een geluk bij een ongeluk.

Volgens Van Wijk is echter vooral de vlootfinanciering een onverwachte meevaller geweest. "We hebben nu financieringen tegen dezelfde voorwaarden als voor 11 september. Zoiets lukt alleen als de financiële markten overtuigd zijn dat je het overleeft en dat je niet in structurele moeilijkheden raakt."

Ondanks zijn optimisme voorspelt hij dat 2002 een moeilijk jaar gaat worden voor de KLM. "Na een zoals verwacht fors verlies in het boekjaar 2001/2002 zal het niet eenvoudig zijn om in het nieuwe boekjaar een breakeven resultaat te behalen. De mensen, ook onze medewerkers, moeten nu de vliegtuigen weer voller zitten daarom nog niet denken dat de crisis voorbij is. Het dieptepunt lijkt weliswaar achter de rug. Maar 10% minder passagiers betekent nog steeds een enorme klap."

De KLM-topman vervolgt: "Gegeven onze financiële positie en de maatregelen, die zijn genomen, zoals de capaciteitsbeperking van 15% en de loonoffers van het personeel, hebben we de klap met onze financiële buffer kunnen opvangen. Over onze toekomst hoeft daarom geen onzekerheid te bestaan."

Van Wijk waarschuwt echter dat de extra kosten voor beveiliging "een hoge en onzekere kostenfactor" blijven. "Ondanks substantieel hogere premies wordt de dekking vrijwel zeker gelimiteerd. En dat wereldwijd geen verzekeraar het risico van molest wil dekken, kan een tijdbom onder de hele situatie leggen. Nu worden die risico's als tijdelijke noodmaatregel afgedekt door de overheden. Maar dat is per 31 maart een aflopende zaak."

Van Wijk bepleit daarom voor de wereldluchtvaart een internationaal molestfonds, bijvoorbeeld met steun van het Internationaal Monetair Fonds of de Verenigde Naties. "De enorme financiële risico's van de aansprakelijkheid kunnen niet bij nationale overheden blijven. Een land als Luxemburg, maar ook derdewereldlanden, kunnen die niet dragen. Maar dat het ook de passagiers via de ticketprijs geld gaat kosten, staat buiten kijf."

De KLM-president heeft de Europese Commissie steunmaatregelen gevraagd voor de luchtvaartsector om de onvermijdelijke saneringen, die onder druk van de huidige crisis en het consolidatieproces op stapel staan, het hoofd te kunnen bieden. "Waarom geen saneringsmaatregelen, net als voor de scheepsbouw, de staalindustrie en de visserij, waarvan de vloot bijvoorbeeld deels is teruggekocht na vangstbeperkingen? Dat werkte. Waarom nu dan niet?", vraagt de KLM-topman zich af.

Het komende jaar zal Van Wijk zich ook nadrukkelijk bezighouden met passagiersrechten, zoals regelingen en vergoedingen bij onder meer overboekingen en vertragingen. "Wij hanteren de bestaande regels en vergoedingen nu al vrijwillig. Prijsvechters als EasyJet en Ryanair doen dat niet. De KLM zal in het nieuw jaar stappen nemen om een twaalftal passagiersrechten officieel in een manifest geregeld en verplicht te krijgen."

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 24 december 2001