door Hans Kuitert KABOEL - Naast het op gang brengen van democratie, staat de aangetreden Afghaanse interim-regering van Hamid Karzai voor de immense taak het land vanaf de grond weer op te bouwen. Het Westen mag er gigantische bedragen voor willen uittrekken, maar zonder de nagenoeg massaal naar het Westen uitgeweken goed opgeleide Afghanen is die klus niet te klaren.
Sayed Hashmatullah, een Afghaanse intellectueel die is teruggekomen uit Australië, buigt zich over de landkaart van Afghanistan. Als het aan hem ligt wordt het een prachtig land, maar als teruggekeerde banneling ontmoet hij weinig sympathie van zijn landgenoten die zijn gebleven ondanks jarenlange ontberingen. (Foto: De Telegraaf)
In Amerika wonen 100.000 Afghaanse ballingen en in Europa 300.000. Ze zijn vrijwel allemaal goed geschoold en de meesten hebben goede banen. Het zijn complete generaties, die indertijd de ruggengraat van de samenleving vormden, onderwijzers, wetenschappers, zakenlui, bankiers, ingenieurs, landbouwdeskundigen en anderen, en wars zijn van de interne conflicten van Afghanistan.
Hun wordt gevraagd terug te keren naar een verwoest land zonder enige westerse standaard en belabberde salarissen. Wellicht dat zijzelf de lokroep van hun vaderland niet kunnen weerstaan, maar hun in het Westen geboren en opgegroeide kinderen zullen hen waarschijnlijk tegenhouden.
Hier en daar duikt iemand op die de stap al heeft gewaagd, zoals Sayed Hashmatullah Moslih, die een onbezoldigde baan heeft bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Kaboel. Moslih (31) heeft zijn gezin in Australië achtergelaten en vraagt zich iedere dag vertwijfeld af of hij zijn kinderen "dit wel kan aandoen". Hij tooit zich in traditionele Afghaanse dracht en probeert de Afghaanse gewoontes over te nemen, maar hiermee dwingt hij nog geen respect af bij de Afghanen die zijn gebleven. "Ik blijf een buitenlander voor hen", geeft hij grif toe.
Vertrouwen
Dat ligt anders voor econoom Ali Akbar (54), die als een van de weinige intellectuelen alle machtswisselingen en onderlinge oorlogen in Kaboel heeft meegemaakt. "Ik heb al vijftien jaar niet kunnen werken als econoom, maar ik ben gebleven en heb ook geleden. Ik heb in het verzet tegen de Russen gezeten. Mij vertrouwen ze. Die lui die nu terugkomen, willen alleen mooie baantjes, liefst met een salaris van de VN. Dat is wat er over hen wordt gedacht."
Naast de etnische verdeeldheid hebben de opeenvolgende conflicten in Afghanistan een extra kloof veroorzaakt tussen succesvolle vluchtelingen en tot armoede vervallen achterblijvers. Mensen als Akbar zijn tweede keus, dat begrijpt hij. "Oorlog, altijd maar oorlog. Het onderwijs stond op een laag pitje, de universiteit was goeddeels gesloten. Die westers opgeleide mensen hebben betere papieren."
Sayed Hashmatullah Moslih kwam kort na de Russische inval eind 1979 als kind in Iran terecht. Daar groeide hij op in een vluchtelingenkamp, voordat de familie naar Australië mocht emigreren. "Ik ben me ervan bewust, dat ik een romantisch idee heb van Afghanistan. Toch wil ik helpen."
"Misschien", zegt Hashmatullah, "ben ik hierheen gekomen omdat ik daarmee eindelijk een eigen identiteit heb. Overal was ik een vluchteling. Hier heb ik ontdekt wie ik ben, een Afghaan." Ali Akbar meesmuilt. "Wat ben ik eigenlijk. Een econoom die een winkeltje drijft, een oude moedjaheddien. Al die lui van buiten hebben het over hun identiteit. Ik heb nooit de luxe gekend me daar om te bekommeren."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}
