AMSTERDAM - De roep om inzage in de spaghetti-achtige kostenstructuur van beleggingsfondsen te krijgen, lijkt vruchten af te werpen. Consumenten moeten voortaan met één oogopslag de totale kosten kunnen zien. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft daartoe in een circulaire de branche aanbevelingen gegeven. Een belangrijk deel van de markt blijft echter buiten schot: de beleggingsfondsen van verzekeraars.

. (Foto: ANP)

De Consumentenbond, al jarenlang voorvechter voor meer transparantie van beleggingsfondsen, toont zich tevreden met het schrijven. Ook vrijwillige richtlijnen als deze hebben invloed, zo verwacht een woordvoerster. "De praktijk is toch wel dat banken zulke aanbevelingen opvolgen. Het is daarom een goede stap in de richting van meer transparantie in de kosten."

Veel beleggingsfondsen ontsnappen echter ook aan deze vrijwillige gedraglijnen, simpelweg omdat ze aangeboden worden door een verzekeraar. Daarmee vallen ze onder toezicht van de Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK) en niet onder die van DNB. "Ja, dat is heel raar, maar dit heeft te maken met het versnipperde toezicht in Nederland", stelt de woordvoerster. "We gaan daarom een brief sturen naar de toezichthouders. Ze moeten nu actie ondernemen dat de PVK dezelfde beleidslijnen gaat volgen."

Een woordvoerder van de PVK verwijst naar de financiële bijsluiter die financiële producten vanaf 1 juli 2002 verplicht moeten hebben. Deze zou volgens hem ook eisen stellen aan de kosteninformatie van verzekeraars. De inhoud van die financiële bijsluiter staat echter nog allesbehalve vast, zo melden ingewijde bronnen.

Dit terwijl het juist bij de fondsen van verzekeraars aan inzicht in kosten schort, meent Freddy van Mulligen, hoofd research van Morningstar in de Benelux. Morningstar is een toonaangevende beoordelaar van beleggingsfondsen wereldwijd. "Bij beleggingsfondsen is nu een slag gemaakt, maar bij fondsen van verzekeraars is het veel slechter. Allerbelabberd slecht. Als er ergens regelgevig nodig is...", stelt Van Mulligen.

Levensverzekeringen die premies doorsluizen naar beleggingsfondsen (van verzekeraars) zijn daarentegen financiële constructies waarop in het verleden veel kritiek is geleverd. Kosten zouden aan het zicht onttrokken worden door ze willekeurig over de verzekering en het fonds uit te smeren. "Een uitsplitsing krijg je gewoon niet", stelt Van Mulligen. Dit biedt verzekeraars de mogelijkheid om bijvoorbeeld kosten van het fonds in de polis te berekenen, waardoor het fonds uiterst lage kosten lijkt te hebben.

Van Mulligen heeft zo zijn vraagtekens of de financiële bijsluiter oplossing brengt. "Die bijsluiter richt zich vooral op risico en rendement, niet op kosten." Een zuurpruim wil de fondsbeoordelaar echter niet zijn. Over de aanbevelingen van DNB is hij vol lof. "De circulaire is een stap in de goede richting. Fondsen gaan hier gevolg aan geven. We zater hier echt op te wachten."

Kosten worden voor beleggers namelijk steeds belangrijker, omdat rendementen het op de beurs de laatste tijd laten afweten. De kosten drukken het rendement dat beleggers uiteindelijk in handen krijgen. De zogeheten beheersvergoeding is de belangrijkste vergoeding die fondsen in rekening brengen. De beheerder van het fonds haalt hieruit zijn beloning en de door hem gemaakte kosten. Behalve beheerskosten zijn er echter nog administratiekosten, oprichtingskosten, reclamekosten, distributiekosten en wat een fondsbeheerder nog meer weet te bedenken. Deze kosten zitten soms wel en soms niet in de beheerskosten, afhankelijk van het fonds. Voor de consument die voor de laagste kosten gaat, een niet te ontwarren kluwen. Sommige kosten worden helemaal aan het oog onttrokken.

Robeco, de grootste aanbieder van fondsen in Nederland, reageert positief op de circulaire. Een van de belangrijkste aanbeveling is een expense ratio. Beleggingsfondsen wordt aangeraden hun totale kosten uit te drukken in een percentage van de intrinsieke waarde. "Een groot goed", noemt een woordvoerder van Robeco het. "Consumenten zien in één cijfer de kosten en kunnen fondsen daarop vergelijken. DNB zet hiermee een heel duidelijke trend. De vraag is wat dit gaat betekenen voor andere financiële aanbieders."

Op het lichte verwijt van Van Mulligen dat "het allemaal wel erg lang heeft geduurd" voordat de richtlijnen er kwamen, verwijst de Robeco-woordvoerder naar het langdurige overleg tussen DNB en fondsaanbieders. "Regelgeving leidt tot hogere kosten. Dan heb je inzicht en veel kosten. In het overleg heeft dat meegewogen."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 13 december 2001