AMSTERDAM - Op de Amsterdamse effectenbeurs werd de handel gisteren niet één, maar maar liefst twéé keer onderbroken. Om 12.00 uur namen de handelaren, net als vrijwel iedereen in Europa, drie minuten stilte in acht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de terreuraanslagen in de VS. Even na drieën volgde een tweede onderbreking, nadat de AEX-index op een verlies was komen te staan van meer dan 5% (20 punten).

Beursorganisatie Euronext Amsterdam trapte voor de tweede keer deze week op de rem om beleggers de gelegenheid te geven "even op adem te komen", aldus een woordvoerder. Veel hielp dat allemaal niet. Ook na de tweede handelsonderbreking zette de AEX- en Midkap-index hun glijvlucht voort om te eindigen op respectievelijk 426,50 en 389,76 punten. Voor de AEX betekende dat een verlies van 33,36 punten (7,3%), voor de Midkap van 16,68 (4,1%). Elders in Europa ging het al niet veel beter.

En dat ondanks het feit dat een aantal grote Amerikaanse marktpartijen gisteren over elkaar heen buitelden om toch vooral maar te benadrukken dat de terroristische aanslagen in de VS níet het einde van de wereld betekenen. Kredietbeoordelaar Standard & Poor's stelde dat "hoe vernietigend de aanslagen in New York en Washington ook geweest zijn, ze er niet voor zullen zorgen dat de economische groei in de VS tot stilstand komt, of de financiële markten om zullen vallen".

"De eerste reactie zal het vermijden van risico zijn", verwacht S&P. Daardoor zullen de prijzen van aandelen, valuta en grondstoffen flink dalen, aldus de kredietbeoordelaar. "De komende weken zullen de Amerikaanse effectenmarkten zich bewegen binnen een nauwe bandbreedte. Een korte, bescheiden recessie lijkt waarschijnlijk. Hét grote vraagteken blijft het vertrouwen van consumenten en producenten."

Volgens Lehman Brothers - ietwat pessimistischer - is een milde recessie het beste waarop de VS kunnen hopen. "Het zou nog wel eens veel erger kunnen uitpakken, als de oliemarkten ontregeld raken, of het consumentenvertrouwen een flinke knauw krijgt. In Europa lijkt enig herstel alleen mogelijk als het wereldwijde economische klimaat meezit."

Japan lijkt een lichtpuntje, nu banken serieus werk lijken te gaan maken van de oninbare-leningenproblematiek, aldus Lehman. "Het is logisch om emotioneel te reageren in de nasleep van verschrikkelijke gebeurtenissen", probeerde de zakenbank beleggers nog een hart onder de riem te steken, "maar die emoties meenemen in verwachtingen zou niet goed zijn."

Nóg pessimistischer waren handelaren. "Normaal gesproken zijn flinke dalingen als deze een mooi instapmoment", aldus één van hen. "Maar ja, wat is normaal. Wordt de lont in het kruidvat gestoken en stevenen we af op een gewapend conflict, dan heb je écht een probleem." En: "Van een reële koersvorming is al lang geen sprake meer." Net zo min als van bodemvorming, constateerde technisch analist Royce Tostrams. "Vrijwel overal is een bear market te zien. Sinds de koerspiekjes van begin vorig jaar bedraagt het verlies van de MSCI Wereldindex ruim 40%."

Volgens Tostrams is sprake van een crashscenario. "De huidige daling is al veel groter dan die van de Aziëcrisis van 1998 en benadert de omvang van de daling van 1987" (toen in oktober sprake was van een crash). Voor de komende weken verwacht de analist eerst 'mogelijk herstel', tot maximaal 500 punten ("de kans daarop is minder dan 50%"), om vervolgens de neerwaartse trend weer op te pikken. Als de AEX nog een schuiver maakt van 20%, en rond het niveau van 350 punten noteert ("de kans daarop is groter dan 80%"), wordt instappen interessant, aldus Tostrams.

Van de 50 AEX- en Midkap-fondsen eindigden 47 lager, twee hoger en één onveranderd. Stijgers waren supermarktconcern Laurus (+10,9% op 3,37) en toeleverancier aan de offshore industrie IHC Caland (+1,7% op 53,15). Over Laurus deed weer eens het gerucht de ronde dat het supermarktconcern een mooie hapklare brok is voor een buitenlandse branchegenoot. Bijna traditiegetrouw circuleerden namen als Carrefour en Casino.

Grootste procentuele dalers waren kabelexploitant UPC (-19,4% op 0,25), belbedrijven KPN (-13,6% op 2,73) en KPNQwest (-13,4% op 4,52) en toeleverancier aan de halfgeleiderindustrie ASML (-13,6% op 13,04). Analisten van Goldman Sachs verlaagden hun advies voor het aandeel UPC van market outperform (zeg maar: kopen) naar market underperform (verkopen). Gezien het feit dat Goldman Sachs de huisbank is van het kabelconcern deed die stap bij beleggers de alarmbellen rinkelen.

De financiële waarden lagen in het verdomhoekje, met minnen van 11,8% (ABN Amro), 9,5% (Aegon) en 8,5% (ING Groep). ING voert exclusieve onderhandelingen over de overname van een Franse dochter van Deutsche Bank, werd gisteren bekend. De dochter in kwestie heeft 200 medewerkers, elf vestigingen, één call centre, 10.000 klanten en een beheerd vermogen van miljard. Een beslissing over de overname wordt 'snel' verwacht.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 15 september 2001