DEN HAAG - Met zijn kandidaatstelling kan Zalm zijn bijdrage leveren om van de VVD de grootste partij van Nederland te maken. Dat zou een lelijke streep door de rekening zijn van zijn eeuwige rivaal Melkert, die volgend jaar voor de eerste keer de PvdA-lijst zal aanvoeren. Een verlies na het vertrek van Kok zal hard aankomen bij Melkert.

Na Dijkstal, die de VVD-kandidatenlijst zal aanvoeren, en Jorritsma op de tweede plaats lijkt de populaire Zalm verzekerd van een derde plek op de VVD-lijst. Oud-staatssecretaris Terpstra een groot stemmentrekster heeft goede kansen om de vierde plaats te bemachtigen.

Zalm heeft lang geworsteld met zijn besluit, ook omdat zijn gezin hem wel eens op tijd thuis wilde hebben. Daarnaast lonkte ook het bedrijfsleven.

Een minister van Financiën met zijn staat van dienst Zalm verbeterde vorige week met een ministerschap van bijna acht jaar het record van een van zijn voorgangers, minister Lieftinck kan elders een topsalaris verdienen, vier of vijf keer het bedrag dat hij nu als minister ontvangt.

Voor de VVD is het besluit van Zalm uitermate belangrijk. In het te verwachten gevecht met de PvdA om de grootste te worden na het vertrek van Kok scheelt de steun van Zalm op de lijst een flinke slok op een borrel. Bij de Kamerverkiezingen was de voormalig directeur van het Centraal Planbureau goed voor maar liefst 103.000 voorkeurstemmen, ofwel twee tot drie zetels.

Zalm ziet zichzelf niet als de VVD-kandidaat voor een eventueel premierschap als de liberalen de grootste worden en de premier leveren in een nieuwe coalitie. In de ogen van Zalm is Dijkstal de belangrijkste VVD'er voor deze post.

Aanvankelijk leek het erop dat Zalm wachtte met zijn besluit totdat er duidelijkheid zou komen over de toekomst van PvdA-leider Kok en diens opvolger Ad Melkert. Zoals bekend is de relatie tussen Zalm en Melkert gespannen. In het eerste paarse kabinet lagen de twee kemphanen al vaak met elkaar overhoop. Zalm verweet Melkert, die toen minister van Sociale Zaken was, het spelen van politieke spelletjes waarbij de PvdA'er altijd het onderste uit de kan wilde hebben. De laatste jaren ergerde Zalm zich aan de voortdurende pogingen van Melkert om aan de zogeheten Zalmnorm, de strikte scheiding van inkomsten en uitgaven van de overheid, te tornen.

Als Dijkstal vertrekt naar het kabinet, is er plaats voor een nieuwe fractievoorzitter, die bovendien bij de liberalen ook als de politiek leider wordt gezien. Voor die post komen behalve Zalm ook de ministers Hermans (Onderwijs), Korthals (Justitie), Jorritsma en De Grave (Defensie) in aanmerking. Jorritsma heeft ook goede papieren om voorzitter van de Tweede Kamer te worden als de VVD de grootste wordt. Haar partijgenoot Weisglas, de huidige eerste ondervoorzitter van het parlement, heeft dan het nakijken.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 6 september 2001