NIZJNI NOVGOROD (Rusland) - De voortrekkersrol van Nederland in het economische hart van Rusland, Nizjni Novgorod, dreigt verloren te gaan doordat nieuwe investeringen achterwege blijven.

Beatrix in Rusland. (Foto: MATTY VAN WIJNBERGEN)

Nederland bood de afgelopen vijf jaar ƒ35 miljoen economische hulp aan de Russische regio. Dit gebeurde in het kader van het Programma Samenwerking Oost-Europa van het ministerie van Economische Zaken. Zo steunde Nederland onder andere projecten op het gebied van landbouw en hielp men bij de introductie van nieuwe technieken, zoals het maken van titanium-fietsen.

Sinds kort hapert de Nederlandse investeringsgolf in de republiek. "En dat is jammer", zegt Jan-Willem Richelmann, een Nederlandse adviseur van de regionale regering. "Net nu het lijkt dat de bodem van het dal bereikt is en de eerste signalen van verbetering duidelijk worden, laten de Nederlandse investeerders het afweten. En dat terwijl we door de miljoenenhulp van de afgelopen jaren een heel goede naam hebben opgebouwd. De overheid heeft als het ware de startbaan geleverd en nu zou het Nederlandse bedrijfsleven er gebruik van kunnen maken om op te stijgen. En nu we dat niet doen, zie je in hoog tempo investeerders uit andere landen onze positie overnemen."

Mogelijk dat het bezoek dat koningin Beatrix en prins Willem-Alexander afgelopen week aan de stad brachten de investeringen een nieuwe impuls geven. Het was voor het eerst dat een staatshoofd de moeite nam om de zwaar geïndustrialiseerde stad te bezoeken. En het is de moeite waard. Hoewel zwaar verouderd, is Niznji Novgorod nog steeds het economisch hart van Rusland. Maar er moet veel gebeuren.

Op het eerste gezicht ziet het er allemaal prachtig uit in de monumentale wapenzaal van de stad waar oud-premier S. Kirienko de Koningin ontvangt. Schitterende modellen van speedboten, helikopters en vliegtuigen. Volgens de Russen allemaal op bestelling leverbaar. En daar schort het, want wie een rondrit door de stad maakt en de desolate staat van de industrie ziet, begint al snel aan de capaciteiten te twijfelen.

President Poetin heeft vorig jaar oud-premier Kirienko aan het hoofd gezet van de regio. Onder zijn leiding is met grote voortvarendheid begonnen met het ontmantelen van de bureaucratie en het moderniseren van de wetgeving. "Toen ik hier aankwam, bleken er 1078 wetten niet te stroken met de federale wetten. Zoiets werkt remmend op de economie. In een jaar tijd hebben we dat rechtgezet", hield Kirienko de Koningin en haar gevolg voor.

Het bezoek zou tien jaar geleden nog ondenkbaar zijn geweest. Ten tijde van de Sovjet-Unie heette de stad nog Gorki en was het een spergebied voor buitenlanders. De Sovjets duldden geen pottenkijkers in de stad die vooral leefde van de defensie-industrie. Zo werden er onder andere auto's, tanks, kernonderzeeërs en MIG-straalvliegtuigen gemaakt.

Sinds de omwenteling in 1991 is alles anders. De defensie-industrie is ingezakt en de bedrijven moeten het hebben van civiele productie. Nizjni Novgorod werd de proeftuin van de markthervormingen; een pijnlijke en moeilijke omschakeling. Daarom doen de Russen er alles om met behulp van buitenlandse investeerders en de Wereldbank de regio weer op de been te helpen.

Onder leiding van gouverneur Nemtsjov privatiseerde de regering in hoog tempo de industrie en de landbouw. De regio had de eerste geprivatiseerde sovchozen, de dynamiet-fabriek maakt nu toiletreinigers en de autofabriek GAZ, bekend van befaamde Russische automerk Wolga, produceert tegenwoordig geldwagens in plaats van tanks.

De Nederlander Richelmann hoopt dat het Nederlandse bedrijfsleven snel aanhaakt bij de snelle veranderingen in de regio. "Het is nog niet te laat voor ons land. Er zijn plannen voor de opzet van een World Trade Center, en daarbij wordt nu gekeken of Nederland met zijn specifieke know-how op dit gebied een belangrijke rol zou kunnen spelen."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 9 juni 2001