Wim Greve

DEN HAAG/DELFT - "Het systeem is zieker dan de werknemers die zich ziek melden." Voor Wim Greve, voorzitter van MKB Amsterdam, is de maat vol. Een grote meerderheid van de ondernemers heeft genoeg van de gedwongen winkelnering bij arbodiensten, die vooral op prijs concurreren en weinig op kwaliteit.

Uit een recent onderzoek bleek dat 64% van alle werkgevers vindt dat inschakeling van de arbodienst geen enkel effect heeft gehad. "En dat terwijl de financiële gevolgen, met name voor kleine ondernemers, groot zijn en in sommige gevallen fataal voor het voortbestaan van hun bedrijf", aldus Greve.

Ondernemers zijn sinds 1994 wettelijk verplicht aansluiting te zoeken bij een arbodienst. Komt de zieke werknemer na een jaar in de wao terecht dan zijn de financiële rapen voor de werkgever vaak helemaal gaar. In dat geval volgt een fikse Pemba-boete als gekozen is voor het dragen van eigen risico, of betaling van een zogenoemde gedifferentieerde premie. Omdat arbodiensten en uitvoeringsinstellingen (uvi's) grotendeels falen blijft deze premie op een hoog niveau. De financiering ervan gaat namelijk via een omslagstelsel.

Globaal betekent dit gedurende een maximale periode van vijf jaar arbeidsongeschiktheid van een werknemer een extra kostenpost van 3 á 4 keer een brutojaarsalaris. Daar bovenop komen nog eens de loonkosten van een vervanger. Geen wonder dat werkgevers in een zo vroeg mogelijk stadium meer invloed willen op de aanpak van het ziekteproces. Verzekeraars hebben dezelfde wens.

Iedereen is het erover eens dat als een zieke werknemer binnen 6 tot 13 weken na de ziekmelding professionele aandacht krijgt, de kans op een 'veroordeling' tot de wao aanzienlijk wordt verkleind. In de praktijk komen arbodiensten hier echter niet aan toe, waardoor mede het aantal arbeidsongeschikten inmiddels richting de miljoen loopt.

Greve ontkent mee te doen aan wat op een 'volkssport' begint te lijken: klagen over je arbodienst. "Onzin. We worden door arbodiensten en uitvoeringsinstellingen in een wurggreep gehouden. Als werkgever heb je geen enkele inspraak tijdens de ziekte van je werknemer. Als je in een vroeg stadium naar de oorzaak vraagt, beroept een arts zich op zijn medisch beroepsgeheim of krijg je helemaal geen antwoord."

Gevolg: een werkgever kan moeilijk inschatten wanneer zijn medewerker eventueel terugkeert en is het nauwelijks mogelijk aanpassingen aan een werkplek te doen. Andere klachten zijn: het moeilijk vergelijken van de verplichte basispakketten, vragenlijsten van arbodiensten houden geen rekening met de specifieke bedrijfsactiviteiten en het gebrek aan eigen initiatief bij arbodiensten.

Voor Greve is er maar één oplossing: afschaffing van de wettelijke verplichting. "Financiële prikkels voor werkgevers zijn er genoeg, nu nog keuzevrijheid voor ondernemers." Hij roept de politiek op daar snel over na te denken.

"Juist voor kleine ondernemers is het huidige systeem extra wrang. Bij werkgevers met maximaal 9 medewerkers ligt het landelijk verzuimpercentage op 3,4%. Veel lager dan bij grotere bedrijven, terwijl de financiële gevolgen hetzelfde zijn." Middelgrote bedrijven (10 tot 100 werknemers) kennen een uitval van 4,9% en grote bedrijven (meer dan 100 werknemers) gemiddeld 7,8%.

Greve wordt gesteund door zijn landelijke koepel MKB-Nederland. Het midden- en kleinbedrijf vindt tevens werkgeversorganisatie VNO-NCW aan zijn zijde. "De nadruk moet liggen op de beschikbaarheid van goede arbo-zorg. Omdat dat niet lukt, moet de wettelijke verplichting worden afgeschaft zodat de markt haar werk kan doen", aldus een woordvoerder.

De arbodiensten zelf zien opvallend genoeg ook geen brood meer in de gedwongen winkelnering, alleen leggen zij de zwartepiet bij het bedrijfsleven. "Arbodiensten zijn het zat te worden afgerekend op slechte prestaties van bedrijven die niet willen investeren in arbo-zorg", stelt Ton Schoenmaeckers, directeur van de Branche Organisatie Arbodiensten.

"Arboprestaties beginnen bij de werkgever. Als die investeert, levert dat resultaat op. Om aan hun wettelijke verplichting te voldoen, nemen veel bedrijven een tientjescontract. Daar mag je niet veel van verwachten. Maar als prestaties uitblijven, wordt de schuld wel afgewenteld op de arbodienst", aldus Schoenmaeckers. "Wij zijn er dan ook niet bang voor om in de toekomst op resultaat te worden afgerekend. Als de overheid het idee overneemt, groeit de verantwoordelijkheid van bedrijven om arbonormen te halen. Zij kunnen dan op vrijwillige basis arbodiensten of andere bureaus inhuren ter ondersteuning."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 1 mei 2001