AMSTERDAM - Chipmachinefabrikant ASM Lithography wordt zwaar geraakt door de malaise in de chipindustrie.

Het Veldhovense bedrijf meldde gisteren dat het afzetvolume dit jaar 10 tot 25% lager uit zal vallen dan in het topjaar 2000. Hoe groot de daling uiteindelijk wordt, hangt vrijwel geheel af van de ontwikkelingen in het vierde kwartaal, aldus topman Doug Dunn gisteren. "De komende twee kwartalen zijn zwak. Het laatste kwartaal wordt heel goed of heel slecht."

Vorige maand meldde de bestuursvoorzitter nog dat de vraag ongeveer gelijk zou zijn aan de capaciteit, na een periode waarin de orderstroom deze ruimschoots overtrof. De 'omzetwaarschuwing' is het gevolg van een nieuwe inventarisatieronde onder klanten, waaruit annulering maar vooral uitstel van orders blijkt. Volgens Dunn hebben "een of twee" hun orders zelfs drastisch teruggeschroefd. "Er zijn ook klanten die meer willen, maar dat wordt meer dan tenietgedaan door de klanten die afzeggen."

Doug Dunn (Foto: ANP)

Dunn wilde uiteraard niet kwijt wie de afhakers zijn, al gaf hij wel aan dat in Taiwan de hardste klappen vielen. Analisten gaan ervan uit dat chipfabrikant TSMC in dat land tot de 'een of twee' afhakers behoort. De fabrikant liet onlangs weten de uitbreiding van de productie uit te stellen. Zeker is het dat foundries zoals TSMC, die betrekkelijk eenvoudige 'bulkchips' (zoals geheugenchips) maken in opdracht van andere chipfabrikanten, het zwaarste geraakt worden door de huidige vraagterugval.

Lichtpuntje is dat deze foundries de eenvoudiger machines van ASML afnemen, zodat het lagere verkoopvolume leidt tot een betere 'productmix'. De omzetdaling zal daardoor waarschijnlijk lager uitvallen dan de verkoopdaling, aldus Dunn, die over de winst alleen kwijt wilde dat deze zal dalen. Van lagere prijzen is volgens hem nog geen sprake. "Tot zover hebben we die verleiding kunnen weerstaan. Maar als er een goede deal voorbij komt.., we zijn menselijk."

Op de Amsterdamse beurs moest het aandeel ASML ruim 12% terug. Dunn ontkende gisteren te laat te zijn met zijn onheilstijding. "Dit is de laatste informatie, die we zo snel als mogelijk naar boven hebben gehaald." De moeilijkheid voor ASML is dat de afnemers zo lang mogelijk wachten met het afblazen van orders, om te voorkomen dat ze onvoldoende machines hebben als de vraag weer aantrekt.

Volgens analist Peter Olofsen (Stroeve) zat het slechte nieuws er gezien de malaise bij de chipfabrikanten het gevolg van tegenvallende verkopen van onder meer mobiele telefoons en computers al aan te komen. "Maar zo lang de orders nog in het orderboek staan, kan ASML er niet zoveel over zeggen. De situatie kan ineens omslaan."

Ook Lucas Daalder (Amstgeld) is van mening dat voor oplettende beleggers de boodschap van Dunn geen al te grote verrassing kon zijn. "Hetzelfde geldt voor Philips, dat ook met een waarschuwing zal komen door de activiteiten op het gebied van halfgeleiders, componenten en beeldschermen."

ASML grijpt de vraagterugval aan om de kosten in de hele organisatie onder de loep te nemen. "Alles wat niet per se hoeft, houden we in de gaten", aldus een woordvoerder. Ook is een personeelsstop afgekondigd en wordt het personeelsbestand 'nauwkeurig' in de gaten gehouden. "Drastisch snijden in de capaciteit kunnen we niet. Vorig jaar hebben we vrij veel nieuwe klanten gewonnen. Die moeten we weer kunnen bedienen als er een correctie naar boven komt."