Kiezerspanel: 'Bos moet namen noemen'

De PvdA is onder leiding van Wouter Bos bezig met een enorme opmars in de verkiezingspeilingen. Zowel voor- als tegenstanders in het Telegraaf-verkiezingspanel zijn het erover eens: de lijsttrekker van de sociaal-democraten komt inderdaad goed over in de media. Maar het wordt nu wel de hoogste tijd dat zijn partij duidelijk maakt wie haar kandidaten zijn voor het eventuele premierschap en een ministersploeg. Met oude, vertrouwde mannen en vrouwen uit de Paarse periode, zoals de ex-ministers Klaas de Vries en Tineke Netelenbos, hoeft de PvdA niet aan te komen zetten. "Tijdens het vorige kabinet is er zoveel verkeerd gegaan, dat de Paarse gezichten niet moeten terugkeren."

door Alexandra van den Bos en Joost Ruempol

DEN HAAG - Nog nooit lijkt het aantal zwevende kiezers zo groot in de peilingen. Ook veel leden van het Telegraaf-verkiezingspanel weten nog niet goed welke partij het moet worden in het stemhokje over acht dagen. "Het is erg moeilijk, want de partijen lijken qua standpunten zeer op elkaar. Iedereen is het ermee eens dat de veiligheid verbeterd moet worden en heeft daar ook veelal dezelfde oplossingen voor", zegt de 50-jarige Freek Kokos uit Enschede.

Freek Kokos

Ondanks dat het moeilijk is om een keuze te maken, gaat de eigenaar van een golfbaan in Haaksbergen waarschijnlijk toch voor het oude vertrouwde: de VVD waar hij al eerder op stemde. "Ik vind het heel gevaarlijk dat PvdA en SP de hypotheekrenteaftrek willen beperken. Het geldt dan wel voor nieuwe gevallen en het gaat ook om de hogere hypotheken, dus ik heb er zelf misschien geen last van, maar mijn kinderen zullen hier in de toekomst wel de dupe van worden", meent Kokos.

Fred van Zandvoort

LPF-stemmer Fred van Zandvoort uit het Limburgse Heerlen noemt zichzelf 'nog heel erg zwevend'. Voor het eerst in zijn leven neigt hij er naar om op de PvdA te stemmen, maar zeker weten doet hij het nog niet. "De LPF vind ik te klein geworden en te zwak in de debatten. CDA en VVD hebben naar mijn mening het kabinet laten vallen met het idee dat ze zelf wel even verder willen gaan. De PvdA is in het verleden weliswaar tekortgeschoten als het bijvoorbeeld gaat om de aanpak van de criminaliteit. Maar net als alle andere partijen willen zij nu ook de veiligheid verbeteren en daar kan ik me heel erg in vinden", aldus Van Zandvoort die in het dagelijks leven op de automatiseringsafdeling van het pensioenfonds ABP werkt.

Jaap Pol

VVD-stemmer Jaap Pol heeft geen last van twijfels en gaat ook nu op de liberalen stemmen. Maar hij vreest wel dat VVD-leider Zalm toch veel kiezers zal verliezen aan de LPF. "Ze moeten oppassen voor weglopers", aldus de 67-jarige Pol.

Voor het feit dat PvdA-lijsttrekker Wouter Bos het zeer goed doet in de peilingen en in de debatten, heeft de 47-jarige Heerlenaar Van Zandvoort wel een verklaring. "Bos is heel rationeel, geen blaaskaak en staat met beide benen op de grond. Bovendien blaast hij niet hoog van de toren door nu al van alles te eisen, maar hij wacht liever de uitslag van de verkiezingen af", aldus de Heerlenaar, die verwacht dat Bos zelfs met nietsdoen nog meer kiezers in de laatste beslissende week zal binnenslepen. "Er zijn denk ik heel veel mensen die puur op de PvdA zullen gaan stemmen omdat die partij het in de peilingen zo goed doet."

Ineke Buijtenhek

Ex-ondernemer Pol vindt dat Bos heel goed het publiek weet te bespelen. "Maar hij doet zijn programma niet uit de doeken. Het gaat erom: hoe kom ik het beste over", aldus de inwoner van Breukelen. Veel panelleden zijn het met CDA, VVD en GroenLinks eens dat de PvdA nu eindelijk maar eens op de proppen moet komen met de kandidaten voor een eventueel premierschap en ministersploeg. ,,Bos draait er te veel omheen. Hij moet nu duidelijkheid scheppen", zegt 67-jarige Pol. Oude, Paarse bewindslieden zijn niet welkom in een nieuw kabinet, vindt Enschedeër Kokos. ,,Tijdens het vorige kabinet is er zoveel verkeerd gegaan, dat de Paarse gezichten niet moeten terugkeren.''

Adriana Stolk

Peuterleidster Ineke Buijtenhek vindt het ,,flauw" dat de PvdA-lijsttrekker geen namen wil noemen. Zelf heeft de 50-jarige inwoner van Goirle geen idee wie het zou moeten zijn. "Jeltje van Nieuwenhoven in ieder geval niet", aldus Buijtenhek. Haar stem voor de LPF zal ze waarschijnlijk wel gaan uitbrengen, "maar we hebben nog acht dagen te gaan tot de verkiezingen dus hangt het ervan af of er nog iets gebeurt."

Maar het feit dat Van Nieuwenhoven een vrouw is, is juist wel een argument voor huisvrouw Adriana Stolk. "Want we hebben nog nooit een vrouwelijke premier gehad", meent Stolk. "En anders moet Bos zelf de stoute schoenen aantrekken en het maar eens gaan waarmaken." Haar definitieve keuze op 22 januari heeft de Barendrechtse nog niet bepaald. "Ik twijfel tussen het CDA en GroenLinks. Halsema heeft goede ideeën maar komt een beetje angstig over", vindt Stolk.

Gepubliceerd op 13-01-2003