Het AOC: van tuinman
tot dierenartsassistent

door Kirsten Coenradie

ZWOLLE - Alsof-ie in een leunstoel zit. Zo ontspannen troont David Havik (20) in zijn alpinisten-uitrusting boven in een in onze ogen wankele en vooral erg hoge boomstam. Zijn opdracht: de boom veilig en vakkundig demonteren.

Cursus boomslopen

Onder de boom geeft mede-cursist Dennis Benedictus (24), zelf net geroutineerd uit een andere boomtop abgeseilt, aanwijzingen. "De linker- en rechterkant waar je hebt ingezaagd, schelen vijftien centimeter. Zaag nog iets verder door, anders kun je de top niet omver duwen."

Benedictus, middelbare tuinbouwschool op zak en nu medewerker bij Landschapsbeheer Groningen, vindt het plezierig zichzelf te blijven ontwikkelen door weer eens wat extra's op te steken. "Ik leer bijvoorbeeld hoe ik veiliger kan werken. Je leert ook heel veel van elkaar." Ooit wilde hij bij de politie, toen dat niet lukte, besloot hij boswachter te worden. "Ik ben een echt praktijkmens."

Kettingzaag

De kettingzaag giert weer en even later valt het bovenste stuk keurig in de eraan bevestigde touwen een stukje naar beneden. Vanaf de grond wordt het stammetje verder omlaag getakeld. De truc is dat ook bomen die per se niet in z'n geheel mogen omvallen omdat ze dan de omgeving zouden beschadigen, toch geveld kunnen worden. Havik glundert: "Ik vind het een kick om bovenin te hangen."

De cursus boomslopen is een onderdeel van de middelbare beroepsopleiding 'uitvoerend boomverzorging' die in het kader van de studierichting Groene Ruimte verzorgd wordt aan AOC (Agrarisch Opleidings Centrum) De Groene Welle in Zwolle.

"Met een mototrzaag kan altijd iets misgaan"

Uit het bonte gezelschap dat zich tussen de middag om de groentesoep en saté schaart op het landgoed nabij Epe dat onder handen wordt genomen, blijkt dat ook volwassenen met al jaren groene ervaring voor deze specialisatie hebben gekozen.

John Hagen bijvoorbeeld, een van de veertien tuinlieden van paleis Het Loo. "Ik maak ook de bloemwerken voor het Paleis en 's winters is er veel zaagwerk. Door deze opleiding kan ik meer afwisseling in mijn werk brengen."

Opmerkelijk is, zegt docent boomverzorging Hans Boot, dat de leerlingen die een groene opleiding volgen, enorm gemotiveerd zijn. "Zij hebben heel bewust voor een bepaald beroep gekozen. Dat is toch wat anders dan wanneer je denkt 'ik doe maar meao want dan ga ik net als mijn vader op een kantoor werken'. Zonder te weten wat dat eigenlijk inhoudt."

Paardenhouderij

Het meest spectaculair? "Omdat er met een motorzaag altijd iets mis kán gaan, trainen we ook reddingsacties. Je moet het slachtoffer dan aan je eigen veiligheidsgordel zien vast te maken en samen naar beneden komen."

Geen richting voor meisjes, horen we. Die kiezen liever bloemschikken, dierverzorging of paardenhouderij. Hoewel. "Ik heb er wel eens een meegemaakt die net was bevallen en die af en toe de boom uit kwam om te kolven. Ik heb nog nooit zo hoog moedermelk zien hangen!"

Twee docenten groenverzorging

Het zijn harde werkers, vindt ook Bart Rietman. En: erg praktisch van inslag. Hij is directeur Onderwijs aan De Groene Welle. Zijn AOC geeft zowel voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs aan 12- tot 16-jarigen als middelbaar beroepsonderwijs aan 16-plussers.

Voor het MBO is als vooropleiding VMBO, mavo of havo vereist. "Waarbij we in het MBO ook nog een tweedeling kennen. De beroepsopleidende leerweg (BOL), waarbij de leerling vier dagen school heeft en een dag stage, en de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Dan gaat een leerling vier dagen naar een betaalde baan en komt een dag naar school, het vroegere leerlingstelsel, zeg maar."

Hovenier

Het groene onderwijs is de laatste jaren ingrijpend van opzet veranderd, legt Rietman uit. "De AOC's zijn in '91 ontstaan door de fusie van middelbare landbouwscholen en tuinbouwscholen. Nu maakt het landbouwonderwijs nog maar 8% van het totaal uit. De richting Groene Ruimte met als onderdelen onder meer hovenier, natuurbeheer en landschapsonderhoud, is onze snelst groeiende tak."

Leerlingen bloemschikken knutselen aan boeketten

De Groene Welle legt de nadruk op praktijk-onderwijs. "Vaardigheden en ervaring opdoen is belangrijker dan puur theoretische kennis. We geven dan ook bijna geen klassikaal onderwijs meer. Onze steekwoorden zijn zelfstandig werken en samenwerken. We leveren zoveel mogelijk maatwerk in ons onderwijsaanbod."

Vanuit de weids opgezette school worden ons onder meer doorkijkjes gegund naar leerlingen die bezig zijn met tuinaanleg en bestrating. Bij de opleiding bloemschikken zijn de boeketten nét klaar.

Japans

"We leren de leerlingen ook meer commercieel en niet alleen creatief te denken. Van zogenaamd afval kun je soms hele leuke dingen maken." Het Japans aandoende kunstwerkje van twee gebogen grashalmen en een paar zonnebloemknoppen in Rietmans kantoor bewijst zijn gelijk.

"Als AOC moet je je blijven vernieuwen, je aanpassen aan de vraag vanuit de maatschappij. Er komen bijvoorbeeld steeds meer nieuwe golfbanen en die eisen een gespecialiseerd onderhoud. Daarom beginnen we volgend jaar met de opleiding greenkeeper."

Volgens hem hoeven groene leerlingen zich sowieso geen zorgen te maken over werkgelegenheid. "Aan de meeste leerlingen wordt tijdens de stage al getrokken."