'The Truce', Auschwitz,
om nooit meer te vergeten...

Het gruwelkamp Auschwitz werd slechts door een handjevol joden overleefd. Tot de laatste dag van de Tweede Wereldoorlog probeerden de nazi's er hun slachtoffers te vernietigen, wellicht op dat moment uit andere motieven dan daarvoor. Eerst was er de totale jodenhaat, op het laatst was er de angst dat er over de moordmachine gesproken zou worden, dat er verhalende getuigen zouden zijn van wat er zich binnen prikkeldraad had afgespeeld.

De Italiaanse schrijver Primo Levi is een van de weinigen die het konden navertellen. Hij deed dat in zijn debuutboek waarvoor hij nauwelijks een uitgever kon vinden, maar dat nu meer dan vijftig jaar na alle gebeurtenissen verfilmd is. 'The Truce' is een verslag van de terugkeer dat begint in die laatste uren in het kamp, als de Duitsers nog snel even hun ovens hoog opstoken en joden op hun beurt de door hen zo gehate kampkleding en jodensterren proberen te verbranden.

Regisseur Francesco Rosi probeert in zijn film vooral de pijn van het herinneren te schetsen en heeft aandacht voor de essentie van dit dramatische keerpunt in onze geschiedenis. Met John Torturro als Primo Levi toont hij de beulen als kruipende mieren en de slachtoffers als overwinnaars. 'Truce' is daardoor een film waarin het herinneren daadwerkelijk een genoegdoening is. En waarin opnieuw wordt aangegeven dat de Tweede Wereldoorlog nimmer vergeten kan worden, hoe graag we dat soms wel zouden willen.

Dick van den Heuvel

Première 4 september 1997