Barbra Streisand: ik ben een eeuwige student Oscarwinnares presenteert met 'The mirror has two faces' eerste komedie door Eric Koch Wie altijd heeft gehoord dat hij een lelijk eendje is, ziet in de spiegel geen zwaan. Barbra Streisand is in haar nieuwe film 'The mirror has two faces' (deze week in première) intelligent en geestig, maar gelooft niet dat mannen haar aantrekkelijk zouden kunnen vinden. Aan haar uiterlijk besteedt de ongetrouwde professor in de literatuur dus nauwelijks aandacht en als haar wiskundig onderlegde collega Jeff Bridges (uitgekeken op de liefde na een reeks teleurstellende verhoudingen) haar een verstandshuwelijk voorstelt, stemt ze toe. Dat Cupido na een reeks schijnbewegingen alsnog pijltjes in hun harten schiet is en Barbra vervolgens zwanenvleugels krijgt is een opwekkend happy end. Streisand lijkt zelf geen vrouw om met troostprijzen genoegen te nemen, maar de romantische komedie is haar uit het hart en wel degelijk ook uit haar leven gegrepen, vertelt de veelvuldig bekroonde zangeres, actrice en regisseuse in Londen. "Mijn moeder heeft nooit iets stimulerends tegen me gezegd. Terwijl ik droomde van een zangcarrière, bleef ze aandringen dat ik een typecursus zou volgen, zodat ik mijn brood zou kunnen verdienen. Of ik moest maar leraar worden, zoals mijn vader. Ik heb expres mijn nagels lang laten groeien, zodat ik niet kon typen. Voor mij was dat gebrek aan steun en vertrouwen de belangrijkste reden om me te bewijzen. 't Werd de basis voor wat alles wat ik heb bereikt. Voor mij pakte die negatieve houding van mijn moeder uiteindelijk dus goed uit, maar normaliter hebben kinderen meer aan waarderende woorden. De hoofdpersoon uit 'The mirror had two faces' heeft nooit gehoord dat ze er leuk uitzag en is dus altijd onzeker gebleven. Ik heb mijn zoon Jason altijd gezegd dat-ie knap en intelligent was." Ze lacht. "En nog altijd kan hij niet tegen kritiek. Als ik vroeger iets over zijn haardracht zei, ontplofte hij al. Opvoeding en de relatie tussen ouders en kinderen blijven complex." The Prince of tides Aan kritiek op haar zoon ontkwam Barbra niet, toen hij een rol speelde in haar vorige film, 'The Prince of tides'. "Ik heb 'm gezegd dat hij onderscheid moest maken tussen mij als moeder en als de regisseur. Gelukkig had ik over het algemeen weinig op zijn spel aan te merken. Maar ik moest 'm wel eens zeggen dat bepaalde zinnen niet geloofwaardig uit zijn mond kwamen. Nou, daar had hij toch moeite mee. Inmiddels maakt hij zelf films. Laatst is een korte film van hem als een van de 32 uit 1200 inzendingen geselecteerd voor het prestigieuze Sundance Festival. Ik ben hartstikke trots op 'm." Hoe verschillend de musical 'Yentl' (haar regiedebuut), het dramatische 'Prince of tides' en de romantische komedie 'The mirror has two faces' ook zijn, ze reflecteren alle drie Streisands fascinatie voor de effecten van opvoeding en rolpatronen. "Ik heb altijd tegen opvattingen van anderen moeten vechten. Mijn moeder geloofde niet in me als zangeres, toen ik succesvol in het theater was werd er gezegd dat ik niet mooi genoeg was voor een filmactrice en daarna gold ik als een ijdeltuit omdat ik wilde regisseren. Maar ik heb nu eenmaal een bepaalde visie op mijn werk. Wat ik in mijn hoofd heb, kan ik het best zelf verwezenlijken. Dat wordt van een vrouw kennelijk moeilijk geaccepteerd. Als Kevin Costner of Mel Gibson zichzelf regisseren worden ze op een voetstuk gezet. Bij mij wordt er alleen maar geteld hoeveel close-ups ik mezelf geef. Nou, ik kom geen enkele keer zo groot in beeld als Gibson in 'Braveheart'." Met haar succesvolle regie van 'Yentl' plaveide Streisand de weg voor vrouwelijke regisseurs als Penny Marshall en Kathryn Bigelow. "Daar ben ik best een beetje trots op", zegt Barbra. "Dertien jaar geleden gold 'Yentl' als een testcase. Ik wist dat 't bij falen voor mij en andere vrouwen een doodlopende straat zou worden. Daarom had ik indertijd graag een Oscarnominatie gehad, als blijk van waardering. Voor het overige zeggen prijzen me weinig. Als je me vraagt in welk jaar ik Grammy's voor m'n platen kreeg zou ik geen antwoord kunnen geven. Het is fijn om gewaardeerd te worden, maar belangrijker voor mij is de mogelijkheid om nieuwe terreinen te ontginnen. Ik zie mezelf als een eeuwige student. Ik ben gek op leren. Alleen zingen of acteren verveelde me. Als regisseur ben je verantwoordelijk voor elk facet van je projecten. Yentl Die blijven moeilijk te realiseren, hoe succesvol je ook bent. Mensen denken dat ik kan doen wat ik wil. Vergeet het maar. Jaren kostte het me om 'Yentl' en 'Prince of tides' van de grond te krijgen. Met 'The Mirror..' ben ik al bezig sinds '92. Ik heb gevochten om die films te maken, omdat ik er passie voor had. Maar voor de pers blijf ik gelden als een machtswellusteling, als een diva met kuren. Terwijl ik de professionaliteit zelf ben. In Amerika werd ik na 'The mirror' prompt weer van verschillende kanten persoonlijk aangevallen. Terwijl ik niets met die film pretendeer. 'The mirror' is geen 'Citizen Kane', maar gewoon bedoeld als een plezierige romantische komedie. Een film die de kijker iets van een hart onder de riem wil steken, een beetje wil verwarmen. Iedereen is toch graag verliefd?" Op welk soort mannen valt Streisand zelf? "In de eerste plaats op mannen die zichzelf kunnen zijn, die niet meteen met me willen concurreren. En die het jonge meisje in me willen zien. Want een deel van mij zal nooit volwassen worden." Zo iemand heeft ze recentelijk gevonden in tv-acteur James Brolin. "Hij stoorde zich niet aan mijn reputatie. 'Funny Girl' had-ie nog nooit gezien." Ze lacht. "Moet je gauw inhalen, zei ik. Word je nog verliefder op me." De situatie uit de film kent ze ook. Met haar voormalige echtgenoot Elliot Gould had ze eerst alleen een platonische vriendschap. "Hij was lief en begrijpend. Pas later ging ik me ook fysiek tot 'm aangetrokken voelen. Soms valt alles samen, een andere keer moet je iets leren waarderen. Iemand leren begrijpen. Zo bieden relaties je de gelegenheid om als mens te groeien." Mag ze in de film botsen met haar moeder, voor de actrice die 'r speelt heeft Streisand grote bewondering. "Lauren Bacall is hèt gezicht van het grote Hollywood uit de jaren veertig. Ze heeft gek genoeg nog nooit een prijs gewonnen. Ze wordt na 'The mirror' beschouwd als een serieuze Oscarkandidaat. Ik zou er ontzettend trots op zijn als deze film haar alsnog haar verdiende Hollywoodgoud op zou leveren." Ondanks al haar onderscheidingen is Streisand zelf nog steeds tamelijk onzeker, geeft ze toe. "Ik ben overdreven kritisch op mezelf. Laatst vertelde ik iemand dat ik een meisje van een jaar of drieëntwintig had ontmoet, dat al zo'n beetje de hele wereld had rondgereisd. Fantastisch vond ik dat. Mijn gespreksgenoot keek me ietwat verbaasd aan. 'Kijk eens naar wat je zelf al op je 23-ste had bereikt', zei hij. Had ik nooit bij stilgestaan. Ik kijk eigenlijk nooit om. Een type om behaaglijk achterover te zitten en te genieten van succes ben ik nu eenmaal niet. Ik kijk alleen naar wat ik nog moet doen. En dat is nog heel veel." Foto onder: Barbra Streisand samen met haar filmmoeder, Lauren Bacall, in 'The mirror has two faces' Première 13 februari 1997