John Travolta opent met 'Primary Colors' 51e festival

Overspelige president op de korrel in Cannes

door Eric Koch

Kennedy was zijn grote voorbeeld. Reden genoeg voor Bill Clinton om ook een minder belichte karaktertrek van de populaire president over te nemen. Maar de tijden zijn veranderd. Werden John F.'s fameuze vluggertjes indertijd nog met een wijde mantel der liefde bedekt, de seksuele escapades van de huidige Amerikaanse leidsman vormen al maanden voorpaginanieuws. Ook in Cannes wordt de geplaagde Amerikaanse president op de korrel genomen. Paula Jones en Monica Lewinski zijn kraaltjes in een lange ketting, toont 'Primary Colors'. John Travolta en Emma Thompson openden gisteravond als presidentieel paar het 51e festival aan de Côte d'Azur.

Jack en Susan Stanton heten ze in de film. Regisseur Mike Nichols ontkent elke overeenkomst met Clinton, maar ook de entourage van het tweetal is zo authentiek, dat de openbare aanklager Kenneth Starr ze allemaal als getuigen a charge zou kunnen oproepen. Niet toevallig: het boek waarop de film is gebaseerd werd geschreven door een man die de presidentiële campagne van de Clintons van nabij volgde.

John Travolta als presidentskandidaat Jack Stanton in 'Primary Colors', de openingsfilm van Cannes.

De moeiteloze combinatie etaleert Stanton in de opening van de film als hij als betrekkelijk onbekende mededinger voor de Democratische presidentskandidatuur een school voor volwassenen bezoekt. Voor de ogen van de argwanende jonge jurist Henry Burton, die even daarvoor is aangezocht om Stanton's team te versterken, ontpopt de gladde charmeur zich als een sociaal betrokken mens, die werkelijk aandacht voor de problemen lijkt te hebben en in tranen aan de klas een verhaal uit zijn eigen familiekring vertelt.

De charismatische Stanton is gewend om mensen voor zich in te nemen. Voor Burton het beseft is hij door Stanton omgepraat, waarna de potentiële president even met de lerares het rommelhok induikt. Burton is namens ons de verwonderde toeschouwer bij de verkiezingscampagne van Stanton en zijn kordate echtgenote. Hij vraagt zich regelmatig af waarom hij zijn beste krachten blijft geven aan de race van rommelaar Stanton, maar blijft toch zo onder de indruk van diens uitstraling en onmiskenbare idealisme, dat hij niet afhaakt.

Het idealisme van Susan Stanton (Emma Thompson) is sterker dan haar ergernis om de slippertjes van haar echtgenoot (John Travolta).

Of wij datzelfde zouden hebben gedaan is op basis van 'Primary Colors' de vraag. John Travolta zet Stanton/Clinton als een sympathieke, menselijke en vooral handige politicus neer, maar het charisma en het leiderschap waar zijn omgeving steeds zo hoog over opgeeft ('Stanton is zo'n uniek mens dat maar eens per generatie voorkomt, zegt de kritische, maar bewonderende campagne-kopstuk Kathy Bates), brengt hij niet over.

In de levendige en interessante portrettering van de opmerkelijke presidentkandidaat en het politieke bedrijf maakt Emma Thompson meer indruk als Stantons nuchtere, scherpzinnige echtgenote, die 25 jaar strijd voor haar idealen niet wenst op te geven vanwege echtelijke slippertjes. Mag Clinton zijn bedenkingen hebben, de Amerikaanse First Lady zal niet ontevreden zijn met de manier waarop zij in de film voor het voetlicht wordt gebracht.

Bang dat Nichols presidentiële satire een Gouden Palm (en dus extra publiciteit) zal krijgen, hoeft Clinton niet te zijn. Als openingsfilm dingt 'Primary Colors' niet mee naar de prijzen van juryvoorzitter Martin Scorsese. De meest bewonderde cineast van dit moment krijgt een interessanter filmmenu voorgeschoteld dan de vorige jury, die het bij de viering van het vijftigjarig jubileum meer van de exclusieve etentjes dan van boeiende rolprenten moesten hebben.

Lars von Trier, al een keer winnaar van de Juryprijs in Cannes komt met 'The Idiots', meervoudig Oscarkandidaat John Boorman presenteert 'The General', van Ken Loach draait 'My name is Joe' en Terry Gilliam neemt een hallucinerende duik in drugs met hoofdrolspelers Johnny Depp en Benicio del Toro in 'Fear and loathing in Las Vegas'. Liefhebbers verheugen zich ook op de nieuwe werkstukken van o.a. de Fransen Patrice Chereau en Claude Miller en van de Australiër Hal Hartley. En mochten die films onverhoopt tegenvallen, dan weet Scorsese zich in elk geval in aangenaam gezelschap. Actrices Winona Ryder, Sigourney Weaver, Lena Olin en Chiara Mastroianni vormen onbetwist de mooiste jury van de afgelopen jaren.