Marco Girdana verfilmde de moord op Pasolini 'Misdaad die Italië in tweeën scheurde' De dood van Pier Paolo Pasolini houdt de gemoederen in Italië, twintig jaar na dato, nog altijd bezig. Een film als 'Pasolini, Un Delitto Italiano' van Marco Tullio Giordana verdeelt de Laars meteen in twee kampen. Degenen die de homoseksuele leefwijze en marxistische visie van de dichter-filmer verfoeilijken en daarom de slachtpartij min of meer goedkeuren. En dan zijn er de bewonderaars van Pasolini die nog altijd een complot achter de moord vermoeden. "Ik wilde laten zien hoe die misdaad een land in tweeën kon scheuren", zegt Giordana na de Italiaanse première van zijn film die intussen ook in Nederlandse bioscopen te zien is. Hij heeft daarin de moord en de nasleep ervan gedramatiseerd en vermengd met authentiek materiaal uit die dagen. Op die manier schetst hij een beeld van de roerige Italiaanse samenleving van de jaren zeventig en de schijnheilige politiek van die dagen. Pier Paolo Pasolini was de zoon van een fascistische legerofficier, die hem dwong elke dag naar de kerk te gaan. De cineast heeft zich in zijn werk en zijn leven altijd tegen die jeugd afgezet. Hij werd alles wat zijn vader afwees. Homoseksueel, kunstenaar, atheïst, marxist. Hij agiteerde tegen de samenleving, tegen de corrupte politici, tegen de collaboratie van industriëlen, bankkartels en christendemocraten. Hij was een luis in de pels van overheden en gezagvoerders. Bekend was dat hij wel eens een jongen oppikte en mee naar huis nam. En daarom verwonderde niemand zich over zijn dood. Een van die jongens had hem ongetwijfeld om geld of uit dronkenschap de schedel ingeslagen. Zo moest het zijn geweest; het logische einde van een manier van leven. De knaap werd gearresteerd. Guiseppe Pelosi heette hij en hij was minderjarig. Hij reed rond in de auto van Pasolini en zei al snel dat hij de regisseur had vermoord. In zijn eentje, uit zelfverdediging. "De advocaat van Pelosi heeft me de foto's van Pasolini's lijk laten zien. Onmogelijk dat een knaap van dat postuur dat in zijn eentje heeft gedaan. Ik wist onmiddellijk dat er iets fout zat. Pelosi's schuldigverklaring kwam een aantal mensen goed uit. Ja, hooggeplaatste mensen." Obsceen Van diverse kanten heeft Giordana de beschuldiging gekregen dat het tonen van de moord in zijn film obsceen is. "Maar misdaad is obsceen. Hoe moet ik zo'n schandelijke daad anders filmen dan schandelijk? Iemand wordt het leven ontstolen, omdat hij is wat hij is. Moet ik dat verbloemen? Goedpraten, wellicht? Of tonen hoe het werkelijk was? Ik kies voor het laatste!" In zijn film toont hij de talloze blunders die tijdens het politie-onderzoek zijn gemaakt. "Er is verschrikkelijk gemarchandeerd door de betrokken rechercheurs en hoogwaardigheidsbekleders. Een gewone moordzaak begint met een blanco papier. Maar Pasolini's zaak was al geschreven. Vanaf dat moment hebben ze alleen nog maar gezocht naar bewijzen om hun vooroordeel te bevestigen. En alles wat tegensprak, werd daarmee onder het kleed geschoven. Pasolini begreep de Italiaanse samenleving. Hij doorzag de corruptie en hij voelde aan waar de breuklijnen zaten. Hij legde zijn vinger op de wonden en trok littekens open die volgens velen beter verzwegen konden blijven. Dat is de ware rede van zijn moord", zegt Giordana als ware pleitbezorger van Pasolini. "Ik kreeg al snel een telefoontje toen ik aan de film begon. Iemand zei: 'Deze film zal je in verschrikkelijke problemen brengen. Sommige mensen, mensen die je hard nodig hebt, zullen je vervloeken. Vertrouw niemand. Vertrouw zelfs mij niet.' Toen hing hij op. Hij heeft me daarna nog een paar keer gebeld om mijn koers te corrigeren. Hij was mijn 'Deep Throat', maar toen ik eenmaal dicht bij mensen als Andreotti kwam, liet hij me in de steek. Toen werd zelfs voor mijn geheime adviseur het vuur te heet." 'Pasolini, Un Delitto Italiano' is een schokkende film, die er intussen voor gezorgd heeft dat de zaak-Pasolini wellicht heropend wordt. "Ik zal niet zeggen dat Pelosi niet betrokken was bij de moord. Zoals je ook niet kan beweren dat Lee Harvey Oswald niks met de Kennedy-zaak te maken heeft. Maar alleen al het feit dat we achter beide moorden een complot vermoeden, zegt hoe weinig vertrouwen wij hebben in onze rechtsstaat. Terecht of onterecht? Ach, de tijd zal het ons leren." Dick van den Heuvel Foto: Regisseur Marco Tullio Giordano tijdens de opnamen van 'Pasolini' Première 14 maart 1996