In 'Guantanamera' wordt
Cuba ten grave gedragen

Tante Yoyita is dood. Net op tijd om te profiteren van het nieuwe begrafenis-systeem van administrator Adolfo. Zijn idee lijkt gecompliceerd, maar bespaart uiteindelijk kostbare brandstof en is bovendien beter te administreren. Om dat te bewijzen neemt de burocraat zelf de leiding van de ter aarde bestelling op zich. Zijn echtgenote Georgina, een goede vriendin van de oveledene, reist mee van Guantanamera naar Yoyita's geboorteplaats Havana.

Die reis illustreert vooral de dood van Castro's Cuba. En tegelijkertijd de levenskracht van de gewone Cubanen, die zich door hun armoede en door het korset van het communisme niet laten verstikken. Terwijl de radio in de begrafenisauto opgewekt melding maakt van wéér nieuwe oogst-records is er in de wegrestaurants niets anders te krijgen dan een sigaar of een kopje Tamarinde-thee. En natuurlijk kan er alleen met dollars worden betaald.

Maar wie de officiele paden verlaat vindt een illegaal restaurantje, waar dollars goed zijn voor een voedzaam maal met varkensvlees. In zo'n uitspanning treft voormalig lerares Georgina een vroegere leerling, die inmiddels met een ingenieurstitel een vrachtwagen bestuurt. Hij verdient een illegaal centje bij met het vervoer van gestrande reizigers. Zijn grootste probleem is de bezitsdrang van de vele liefjes die hij op zijn vaste route aandoet. Hij wil rust én de liefde van zijn voormalige lerares.

Zij voelt meer voor hém dan voor haar gevoelloze man, een dienstklopper die alleen oog heeft voor de eisen van het systeem. Dat de de pietluttige dienaar van het systeem wordt verlaten voor de rondborstige chauffeur is eens te meer een ondersteuning van de boodschap van regisseur Tomas Gutiérez, wiens film opmerkelijk genoeg door de Cubaanse autoriteiten niet in de ban werd gedaan. Wat voor die regio ongetwijfeld een bijna revolutionaire film is, laat zich hier bekijken als een soms wat kinderlijke komedie, die vriendelijk blijft voorthobbelen op weg naar Cuba's begrafenis.

E.K.

Première 8 augustus 1996