Western als filmgedicht 'Dead Man' In de avantgarde van de Amerikaanse cinema houdt zich al enige jaren Jim Jarmusch op. Hij maakt films die niet gedicteerd worden door de eeuwenoude wetten van scenario en cameravoering, en zeker niet van ritme en snelheid. Hij wist in meesterwerkjes als 'Stranger Than Paradise' en 'Down By Law' een trage artisticiteit te koppelen aan die van de lichtvoetige en zelfs humoristische blues. Vermakelijke diepgang zoals die slechts voorbehouden is aan ongebonden zielen. 'Deadman' is een western, maar dan niet volgens de regels die Sergio Leone of John Ford hebben gedicteerd. Goed, er komt een indiaan in voor en er wordt in geschoten, er zijn zelfs achtervolgingen en een echte stoomtrein door de prairie. Maar vergis u niet, de schijn bedriegt. Jarmusch vertelt ons vooral van de gesprekken tussen ene William Blake (Johnny Depp) niet te verwarren met de Engelse dichter en de Indiaan, genaamd 'Nobody' (Chrispin Glover) die deze vergissing dus wél maakt. Hij heeft de teksten van de Brit uit zijn hoofd geleerd omdat hij ze wel erg vindt lijken op Indiaanse wijsheden en vraagt Blake die in feite niet meer is dan een kruimeldief met schietdrift het hemd van het lijf over betekenis. Dat ze allebei dood gaan, weet je al na een kwartier. De film is in feite een rouwgang naar het einde, een dialoog over de laatste weg naar het einde. Een gedicht is het, en die horen in kleine bundeltjes thuis in nauwelijks meetbare oplages voor fijnproevers die voor het genieten daarvan ook nog in de stemming moeten zijn. 'Deadman' is slechts voor dat publiek bedoelt en zal zijn toeschouwers dan ook wel treffen in de daarvoor bestemde zalen. DvdH Première 9 mei 1996