door
Dick van den Heuvel
We hebben intussen een
aardige reputatie op te houden - wij Nederlanders, dus - als het gaat
om jeugdfilms. Ooit was dat het domein van Henk van der Linden die voor
drie dubbeltjes en wat buurtkinderen prachtproducties maakte als
'Indianenoverval in de dodenpas', 'Vier rakkers en een oude jeep' of
'De man met het zwarte masker'. Daar veranderde al wat in toen Karst
van der Meulen aardige - maar toch laag gebudgetteerde - speelfilms
voor kinderen maakte, maar een werkelijke lift kreeg de jeugdfilm met
'Het zakmes' en laatst nog met 'Abeltje'. Adel verplicht, en op
die meetlat moet 'De Rode Zwaan' bekeken worden. Sjoerd Kuyper schreef
zelf het scenario naar zijn eigen boek, Martin Lagestee verfilmde dat
en het duo Laurens Geels & Dick Maas tekende voor de productie. Het is
het verhaal van het jongetje Jacob dat met zijn opa (André van
den Heuvel) teruggaat naar het huis van zijn jeugd. Daar komt hij als
het ware terecht in de herinnering van zijn grootvader en daarom in de
sprookjesachtige vertellingen die destijds opa's vriendinnetje Leentje
hem op de mouw spelde.
Twee
kinderen komen terecht in een sprookje in 'De Rode Zwaan'.
En dat sprookje is werkelijk te
gecompliceerd om samen te vatten. Het gaat over Romeinen die een
Boomvolk afslachten, en daardoor gedoemd waren om als karpers in de
sloot te blijven zwemmen, totdat er drie druppels van het bloed van een
kind invielen, waardoor ze karpermannen worden en de rode zwaan
teruggevonden moet worden die uiteindelijk het boomvolk zal redden van
de ondergang. 'De Rode Zwaan' is geen film geworden. Hier en
daar is het een boek gebleven met zoveel plotlijnen dat het zelfs voor
een geoefende volwassene niet te volgen is. Soms is het toneel - zeker
in de kostuums van het boomvolk die er in close up niet uitzien, en in
het spel van Liz Snoyink en Pierre Bokma, als Boomvolkkoningin en
Romeinenoverste. Soms is het knappe animatie - de rode zwaan kan
werkelijk vliegen, terwijl hij toch volledig in de computer is bedacht.
Maar nergens is het eenduidig. Nergens voel je dat éne verhaal
waar het werkelijk om gaat. Het is een demonstratie van talent, meer
niet. Zelfs in publiek maakt de film geen keuze. Voor kinderen
onder de twaalf is 'De Rode Zwaan' werkelijk te gruwelijk - zo wordt er
een baby'tje in vermoord, een volkomen overbodige en nare
scène - en voor kinderen boven de twaalf is het allemaal te
sprookjesachtig. Dus wie moet er dan naar kijken.
|