'De wereld van Sofie'

Wereldwijd zijn inmiddels 15 miljoen exemplaren verkocht van 'De wereld van Sophie' en ook in ons land is de filosofische avonturenroman van de Noor Jostein Gaarder inmiddels al aan zijn 46ste druk toe. De verfilming van het succesvolle (jeugd)boek bleek onvermijdelijk. Erik Gustavson regisseerde met een budget van ruim vijfentwintig miljoen gulden deze duurste Noorse productie ooit.

De jonge Sofie (Silje Storstein) krijgt een cursus filosofie in 'De wereld van Sofie'.

Gaarder geeft in 'De wereld van Sofie' een compleet overzicht van de westerse filosofie en verwerkt dat in een verhaal over de belevenissen van de veertienjarige Sofie Amundsen. Ligt in het boek de nadruk op de filosofische achtergronden, in de film zijn het juist de avontuurlijke omzwervingen van Sofie en haar mysterieuze filosofieleraar Alberto Knox die de boventoon voeren. Dat is een verarming, maar tegelijkertijd moeilijk te voorkomen. Teksten zijn te herlezen, waardoor je de filosofische ideeën die erin worden beschreven stap voor stap kunt volgen en actief kunt meedenken. Bij film zijn die mogelijkheden beperkter. Wat rest op het witte doek is daardoor niet meer dan een kleurrijk kijkje in de geschiedenis, geschikt voor 12 jaar en ouder.

Het avontuur begint als Sofie op een dag een vreemd briefje in de bus vindt, met daarop een vraag die nóg vreemder is. 'Wie ben jij?' staat erop geschreven. Er volgen nog meer van zulke briefjes met vragen en Sofie raakt hevig geïntrigeerd. Uiteindelijk ontmoet ze de vragensteller. Hij neemt haar mee op een reis door tijd en ruimte en regelt persoonlijke ontmoetingen met filosofen als Socrates en Nietsche en historische figuren als Shakespeare en Guttenberg.

Sofie vindt tijdens hun tochten tal van antwoorden op de zaken die haar bezighouden, maar stuit op nóg meer nieuwe vragen. En laat dat nu precies zijn waar het in de filosofie om draait.

Marco Weijers