03-02-2002
Villa Eikenhorst: Vorstelijk onderkomen

WASSENAAR - Het romantische landhuis Eikenhorst op het Wassenaarse landgoed 'De Horsten' wordt het nieuwe thuis van het prinselijk paar. Het is een praktisch, compact 'leefhuis', waar je met gemak acht logés kan hebben, maar dat vooral ideaal is voor een jong gezin, zeggen vrienden van de koninklijke familie die er vaak op bezoek zijn geweest.

Op net tien kilometer van het centrum van Den Haag ligt de optimaal beveiligde villa verscholen in een oase van groen, waar door een dicht bos van eeuwenoude eiken- en beukenbomen het drukke autoverkeer van de nabijgelegen A44 niet is te horen. In vergelijking met de vele kapitale villa's van tv-sterren en topzakenmensen in Wassenaar, is Eikenhorst een bescheiden huis, menen onroerendgoedkenners.

De villa is ook minder statig dan het kasteeltje Drakensteyn, waar toen nog prinses Beatrix en prins Claus na hun huwelijk woonden.

De informele villa past echter prima bij prins Willem-Alexander, die niet van veel poespas houdt, en prinses Máxima, die na haar New Yorkse jaren graag van het buitenleven en paardrijden geniet, vertellen goede vrienden. Het landhuis met zwembad ligt met de royale tuin aan de achterkant net aan de bosrand, die weer grenst aan een weidevogelreservaat. Een typisch Hollands natuurgebied waar Máxima zich direct thuis is gaan voelen. Al op de dag na haar verloving heeft zij haar moeder en zusjes alvast Eikenhorst laten zien.

Het nieuwe huis waar het prinselijk paar over enige tijd definitief gaat wonen, is overigens voor de bezoekers van het tussen Wassenaar en Voorschoten gelegen Koninklijk Landgoed De Horsten niet van dichtbij te zien. De villa met royale tuin ligt in een klein, niet voor wandelaars toegankelijk gebied. De rest van het landgoed blijft voor natuurliefhebbers tegen betaling geopend. Om te zorgen dat het onderkomen van Willem-Alexander en Máxima ook de komende jaren een paradijsje blijft wordt het gebied rond Eikenhorst - tot zelfs in de omringende sloten - omgeven door het allernieuwste elektronische beveiligingssysteem. Techniek, die het voor ongewenste bezoekers onmogelijk maakt om ongemerkt tot het terrein door te dringen. Bovendien worden bij de villa nog twee wachtposten voor de Koninklijke Marechaussee en de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging gebouwd.

Zo'n vijftien jaar geleden heeft prinses Christina, de tante van Willem-Alexander, Eikenhorst in de stijl van een zeventiende-eeuwse herenboerderij op het landgoed van prinses Juliana voor haar gezin laten bouwen. Sinds het huwelijk van Christina met Jorge Guillermo is gestrand, heeft het huis enkele jaren leeggestaan.

Prins Willem-Alexander en prinses Máxima geven aan Eikenhorst nu nieuwe allure. Om in het huis meer gasten te kunnen ontvangen wordt langs vrijwel de hele achtergevel op het zuid-oosten een vijf meter breed terras aangebouwd. Een ruimte,die dankzij een deels demontabele serre ook bij slecht weer kan worden gebruikt. Het terras met een brede trap naar de achtertuin krijgt daardoor het aanzien van een in stijl passende Orangerie met kleurig Argentijns accent dankzij de exotische planten die prinses Máxima er wil plaatsen.

Aan het huis zelf hoeft volgens ingewijden afgezien van het wegbreken van enkele tussenmuren en een verscherpte beveiliging niet veel te worden verbouwd. De villa is erg praktisch ingedeeld met de woonkeuken als centraal middelpunt. Het is een huis met veel privacy door een aparte zij-ingang voor personeel die direct toegang geeft tot de keuken en het kantoortje, met op de eerste etage een eigen appartement voor het inwonend personeel.

Het door Christina's ex-echtgenoot Jorge Guillermo in oud-Hollandse stijl gehouden interieur is wel aan modernisering toe. Zoals het vervangen van ouderwetse details, zoals deurknoppen, bijvoorbeeld. Willem-Alexander en Máxima houden nu eenmaal van een strak interieur. Van de meubels van de Guillermo's is niets meer over. Prinses Christina heeft de hele inboedel van Eikenhorst in november 1996 bij Sotheby's in Amsterdam laten veilen.

De gemeente Wassenaar is blij met de komst van het prinselijk paar en heeft al ingestemd met het verbouwingsplan dat dankzij de toepasing van de artikel 19-procedure hopelijk snel kan worden uitgevoerd.

Het Koninklijk Landgoed De Horsten, een ruim 400 hectare omvattend natuurgebied tussen Wassenaar en Voorschoten, behoort al zo'n 165 jaar tot het privé-bezit van de Oranjes, sinds de aankoop als jachtgebied door prins Frederik, een broer van koning Willem II.

De architect, ir. J.B. baron van Asbeck, is het na de restauratie van het Koninklijk Paleis Het Loo in Apeldoorn gelukt om met het ontwerp van villa Eikenhorst binnen allerlei strenge bouwvoorschriften te blijven. Na veel speurwerk heeft de baron kans gezien om de eeuwenoude boerderij Eikenhorst uit het bezit van prins Frederik op een nabijgelegen plek in het bos te herbouwen.

Het Wassenaarse landgoed van de Oranjes is in de oorlogsjaren door de Duitsers nog benut als jachtgebied voor de SS-generaal Rauter en was later locatie van mobiele lanceerinstallaties van V2-raketten, die op Londen zijn afgevuurd. Een voor Wassenaarders roerige periode, die in schril contrast staat met vroeger eeuwen, toen de verschillende kastelen, landhuizen en herenboerderijen regelmatig het tafereel van jachtpartijen en feestelijke bruiloften zijn geweest.

Zo'n 5000 jaar geleden golfde boven Wassenaar nog de zee. Daarop is de vloedlijn langzaam teruggetrokken en in rijen van duinen veranderd. Volgens Frank Steenkamp van de Vereniging van Vrienden van Wassenaar hebben de landgoederen al eeuwenlang bewoners gekend. Al in de Romeinse tijd heeft een weg van een nederzetting bij Valkenburg naar een Romeins fort bij het huidige Voorburg het gebied doorkruist.

Vlakbij het huidige landhuis Eikenhorst van het prinselijk paar is in 1856 bij het afgraven van een duin de schedel van een jager en een houten handboog gevonden. Deze 'Jager van Duivenvoorde' blijkt overigens niet uit het stenen tijdperk te stammen, maar moet volgens recent onderzoek 'slechts' 1000 jaar oud te zijn. Aan avontuurlijke verhalen is door de rijke geschiedenis van het landgoed geen gebrek.

Zo herinnert de vroegere rentmeesterswoning, waar nu een van de naaste buren van Willem-Alexander en Máxima woont, aan het inmiddels verdwenen kasteel Raephorst. De destijds zeer beruchte bewoner jonker Gerrit van Raephorst schaakte daar op 12 september 1508 het dertienjarige meisje Catherina Grebbers, dat zich volgens een populair lied uit die tijd "met haar ouders gezeten in een deftige wagen ter kerke spoedde".

De jonker neemt het meisje tegen de wil van haar ouders mee naar Leimuiden, waar hij nog dezelfde dag met haar in het huwelijk treedt. Voor straf wordt de jonker uit Holland verbannen. In 1515 mag hij terugkeren onder de voorwaarde dat hij een mooi raam aan de kerk van Wassenaar schenkt. De woeste jonker is uiteindelijk in 1524 bij de Gevangen Poort in Den Haag onthoofd, na het bij een ruzie neersteken van de schout van Woerden.

Het nabij Eikenhorst gelegen kasteel Raephorst wisselt daarop herhaaldelijk van bewoners. In 1711 wint Margrete Munter, de echtgenote van de luitenant-generaal van de Engelse troepen in Holland, het kasteel bij een door de gezusters van Boetselaer tot Asperen uit geldnood georganiseerd loterij. Uiteindelijk komt het kasteel in 1838 in het bezit van prins Frederik, die het gebouw laat afbreken. Op het terrein laat hij door de toen populaire tuinarchitect E. Petzold een fraai park aanleggen, dat mooi aansluit bij de al uit 1792 daterende twintig meter hoge Seringenberg.

Het is jarenlang uitkijkpunt en favoriete schildersplek van koningin Wilhelmina, die het landgoed van prins Frederik in 1903 van zijn dochter prinses Marie, de vorstin van Wied, heeft gekocht. Dezelfde bloeiende Seringenberg heeft het afgelopen voorjaar nog als romantisch decor gediend bij het tuinfeest voor hun bruiloftsgasten van prins Constantijn en zijn echtgenote.

Met dank aan mevrouw drs. C.C. de Gloppe-Zuijderland, hoofd gemeentearchief van Wassenaar.

BEZOEK
Het Koninklijk Landgoed De Horsten is alleen voor wandelaars tegen betaling toegankelijk vanaf de ingang Papeweg in Wassenaar of de ingang Horstlaan bij Voorschoten. Oranjeliefhebbers zullen graag Huize de Paauw, het voormalige paleis van prins Frederik en het huidige Raadhuis van Wassenaar, aan de overkant van de Rijksstraatweg bewonderen. Er worden daar veel huwelijken voltrokken en exposities gehouden. Adres: Raadhuislaan 22 Wassenaar. Ten slotte ligt aan de weg naar de Wassenaarse Slag aan de rechterzijde na het Hotel Duinoord nog het vroegere jachthuis van prins Bernhard, dat inmiddels aan particulieren is verkocht.