Borst overleeft debat

Minister Borst van Volksgezondheid blijft aan. In het debat over de Bijlmerenquête, dat tot half vijf donderdagochtend 3 juni duurde, hing de dreiging van een mogelijk vertrek van de D66-minister echter tot ver na middernacht in de lucht.

Pas toen vaststond dat de PvdA-fractie niet zou instemmen met twee voor Borst onacceptabele conclusies van het Bijlmerrapport, week de spanning.

De PvdA-fractie liet woensdag lang onzekerheid bestaan over haar oordeel over die conclusies. Daarin zegt de Bijlmercommissie dat Borst door ,,te traag'' optreden ,,het aantal en de aard van de gezondheidsklachten van Bijlmerslachtoffers heeft verergerd''. Ook zou de inspectie van de gezondheidszorg in de nasleep van de Bijlmerramp ,,maatschappelijk onverantwoord'' hebben gehandeld. Borst maakte bij het verschijnen van het eindapport al duidelijk dat zij zou aftreden als de Tweede Kamer die conclusies zou overnemen.

Alle oppositiepartijen onderschreven de conclusies van de enquêtecommissie, terwijl D66 en de VVD de afgelopen week al duidelijk hadden gemaakt Borsts bezwaren tegen die conclusies te delen. PvdA-woordvoerder Van Gijzel weigerde de afgelopen dagen afstand te nemen van die conclusies. Pas rond half vier 's ochtends bleek dat hij in zijn fractie vrijwel alleen stond, toen PvdA-fractieleider Melkert een motie indiende die slechts algemene kritiek op het hele kabinet bevatte en een aansporing de aanbevelingen van de Bijlmercommissie uit te voeren.

Die motie kreeg woensdagnacht de steun van de PvdA, de VVD en D66 met uitzondering van Van Gijzel en de Bijlmercommissieleden Oudkerk (PvdA) en Augusteijn (D66). VVD-commissielid Van den Doel stemde wel voor de motie. Oudkerk en Van Gijzel steunden ook de moties van wantrouwen van de gezamenlijke oppositiepartijen tegen Borst en Jorritsma. Van Gijzel steunde alleen de oppositiemotie tegen Borst.

Borst toonde zich na afloop van het debat ,,opgelucht''. Ze zei er begrip voor te hebben dat Oudkerk en Augusteijn geen afstand hadden kunnen nemen van de conclusies. ,,En Van Gijzel, tja, Van Gijzel is een geval apart'', aldus Borst. Premier Kok, die de moties tegen Borst en Jorritsma ,,met de grootst mogelijke klem'' had ontraden, reageerde na afloop tevreden over het verloop van het debat. Daarna haastte hij zich onmiddellijk naar Keulen waar hij donderdag en vrijdag deelneemt aan een Europese top.

De oppositiepartijen hekelden ,,de ommezwaai'' van de PvdA in het debat. ,,Alleen Van Gijzel heeft het debat tot het einde toe op inhoudelijke gronden gevoerd'', aldus Rosenmöller (GroenLinks) die die ommezwaai in verband bracht met de bijna voltooide paarse lijmpoging. ,,De scherven van de paarse coalitie lijken nu weer gelijmd. En er moest gelijmd worden; dat stond al vanaf het begin van het debat vast.''

Melkert hield het na het debat echter op de ,,stevige verdediging'' van Borst en het kabinet. Volgens Melkert is de discussie binnen de fractie steeds ,,in goede harmonie'' verlopen. Wel noemde de PvdA-fractievoorzitter de opstelling van Van Gijzel ,,jammer''.

Van Gijzel, de afgelopen jaren een volhardend pleitbezorger voor Bijlmerslachtoffers, zei na afloop van het debat dat hij zich niet in de steek gelaten voelt door zijn fractiegenoten. Een aantal van hen steunde aanvankelijk Van Gijzel, maar koos uiteindelijk toch voor de argumenten van Melkert.

Commissielid Oudkerk toonde zich echter ,,verbitterd en teleurgesteld'' over de uitkomst van het Bijlmerdebat. Ondanks aandrang van Melkert weigerde hij met de PvdA-fractie mee te stemmen. ,,Ik zou een dissident van mijn geweten zijn geweest als ik nu met de fractie had meegestemd''.

Commissievoorzitter Meijer (CDA) wond zich na afloop van het debat vooral op over het stemgedrag van Van den Doel die als enige commissielid tegen de moties van wantrouwen tegen Borst en Jorritsma had gestemd. Meijer hekelde ook de opstelling van de PvdA. ,,Tijdens alle debatten heeft de PvdA het grootste deel van de conclusies steeds ondersteund. Ik vind het erg jammer dat ze uiteindelijk met zo'n algemene motie aankwamen''.