Vice-premiers: "Ons valt niets te verwijten"

De beide vice-premiers Jorritsma (VVD) en Borst (D66) die zwaar onder vuur liggen vanwege hun lankmoedige rol bij de afhandeling van de Bijlmerramp, hebben de parlementaire enquêtecommissie 13 maart bezworen dat hen weinig tot niets te verwijten valt.

Annemarie Jorritsma verklaarde op de afsluitende enquêtedag dat zij er als minister van Verkeer en Waterstaat "absoluut alles aan heeft gedaan" om de ontbrekende vrachtpapieren van de verongelukte El Al-Boeing te achterhalen. Deze detailinformatie was nodig om gezondheidsrisico's van de lading te kunnen beoordelen.

(Oud-)Kamerleden van PvdA, CDA, D66 en GroenLinks klaagden eerder voor de commissie dat het allemaal veel te lang heeft geduurd en dat de informatie van Jorritsma nooit compleet werd.

Zij erkende dat het "als meest betrokken minister" haar taak was om de ontbrekende papieren op te sporen. De bewindsvrouw heeft in haar ijver om de Kamer zo snel mogelijk te informeren over de gevaarlijke stoffen aan boord van het toestel zelfs een heel pak vrachtpapieren direct na ontvangst uit Israël zonder tekst en uitleg naar het parlement gestuurd.

De informatie bleek uiteindelijk deels toch niet te kloppen, moest Jorritsma toegeven. Bovendien ontstond er grote opschudding toen uit de ingewikkelde vrachtlijsten bleek dat er DMMP, een grondstof voor het zenuwgas Sarin, aanwezig was geweest.

"Daar heb ik reuze spijt van. Ik klapte ze in een map en heb ze zo snel mogelijk naar de Kamer gestuurd. Ik had het beter eerst kunnen laten screenen. Er zaten behoorlijk wat slordigheden in en de papieren waren redelijk onleesbaar", bekende Jorritsma.

Minister Borst (Volksgezondheid) verwierp de suggestie van de commissie dat zij te laat serieus onderzoek is gaan doen en de gezondheidsklachten van hulpverleners en Bijlmerbewoners heeft genegeerd.

Borst erkende dat zij aanvankelijk wilde wachten totdat de inhoud van de lading was ontdekt. "Het geheim van de lading zweefde maar steeds boven het dossier", aldus Borst, die echter in 1998 wel na enige aarzeling besloot tot een medisch onderzoek.

Begin dit jaar stelde ze de Tweede Kamer vertrouwelijk op de hoogte dat bij 'Bijlmer-patiënten' een auto-immuunziekte was ontdekt, waarbij mogelijk sprake is van een relatie met de ramp. Op advies van een topambtenaar werden de ziekteverschijnselen die al in oktober 1998 zich openbaarden niet publiekelijk bekendgemaakt. "Dan zou je heel veel meer onrust creëren", zei Borst gisteren. Inmiddels is het aantal auto-immuunpatiënten verder gestegen naar veertien.

Een andere D66-minister Sorgdrager (Justitie) hield ook vol dat zij "er voor een minister behoorlijk achteraan heeft gezeten. Ook al heeft het niets opgeleverd", aldus de ex-bewindsvrouw.

De drie geschorste luchtverkeersleiders op Schiphol mogen weer aan het werk. Zij werden geschorst toen halverwege de openbare verhoren een geheim gebleven geluidsband opdook waarop verkeersleiders aan een El Al-medewerker beloofden informatie over de gevaarlijke lading van het toestel 'onder de pet te houden'.

Minister van Verkeer Netelenbos sprak "van een ambtelijke doodzonde". Het niet doorgeven van de informatie is volgens Netelenbos "schokkend".