Euro-chaos in Portugal

Het probleem is dat de Portugezen nauwelijks notie hebben van wat hun op 1 januari te wachten staat. Volgens een recente opiniepeiling gaf meer dan de helft van de Portugezen (51,8 procent) te kennen dat ze onvoldoende of zelfs slecht door de overheid op de intrede van de euro zijn voorbereid. En dat gold dan nog voor de grote steden als Lissabon en Porto. Op het platteland verklaarde maar liefst 71,7 procent van de bevolking geen idee te hebben wat er allemaal met de euro gaat veranderen.

De oorzaak is dat de Portugese regering van alle euro-landen het minst heeft uitgetrokken om zijn burgers naar behoren voor te lichten over de nieuwe munt. Het budget voor de campagne bedraagt slechts een magere tien 10 miljoen gulden over het hele jaar. Sinds anderhalf jaar trekken twee kermisachtige autootjes als een soort rijdende expositie met nieuwe eurobiljetten door het land. Maar daar moeten de burgers, banken, gemeentes en het bedrijfsleven het mee doen.

In de voorlichtingscampagne zorgt Portugal wel voor een unicum in Europa. Om kosten te besparen, is een smeekbede gericht aan de kerk om medewerking te verlenen. Sinds dit voorjaar zijn vele van de ruim 3000 priesters in de 4365 vaak afgelegen parochies actief als onbezoldigd campagnewerker. Na de mis tovert de priester een lading fotokopieën van nieuwe eurobiljetten en euromuntjes te voorschijn van onder het altaar en geeft de gelovigen tekst en uitleg. Dit om te voorkomen dat bewoners van afgelegen gebieden, die vaak van iedere communicatie verstoken zijn en veelal nog analfabeet, een makkelijk doelwit worden van oplichters.

Maar ook de praktische invoering lijkt in Portugal bepaald niet van een leien dakje te zullen gaan. Ondanks alle adviezen vanuit Brussel blijven de Portugese banken op 1 januari potdicht.De bankwereld kreeg onlangs nog een standje van de Europese Commissie omdat Portugal een grote achterstand heeft ten opzicht van de andere landen bij het 'omkatten' van de geldautomaten. Slechts 48 procent is gereed om euro's uit de muur te blazen. In de winkels dreigt complete chaos. Volgens een recent consumentenonderzoek blijkt ongeveer 60 procent van de omrekenmachientjes ondeugdelijk. Taxichauffeurs dreigen met acties omdat het ombouwen van hun taximeters een kostbare zaak is. Bezoekers van casino's zullen tot eind februari geduld moeten hebben om in euro's te gokken omdat de Portugese Munt geen tijd had om 'eurofiches' aan te maken.

Waar men wel tot in details op de euro is voorbereid, is in de dierentuin van Lissabon. De olifant Jonas was de grote attractie van de Zoo. Als bezoekers een muntje van 20 escudo's wierpen, trakteerde Jonas het gehoor op een indrukwekkend trompetgeschal. Het dier was zo slim dat hij er het zwijgen toe deed als er een ander, goedkoper muntje in zijn domein geworpen werd. Zijn verzorgers hebben Jonas de laatste weken onderworpen aan een intensieve training. Na 1 januari zal hij ook naar hartelust trompetteren als er een muntje van 10 eurocent zijn richting op zeilt.