Snowboarden, de ultieme afdaling
door Mark Veldkamp
VILLARS - "Nu niet meer denken en gewoon die berg af. Snowboarden is een kwestie van durven. De techniek heb je nu wel onder de knie..." Met die laatste woorden verdwijnt Roby over een sneeuwwal in een afgrijselijke afgrond; ik verwacht hem nooit meer te zien. De leraar van de Zwitserse Skischool in Villars duikt enkele tientallen meters lager echter plotseling weer op. Sneeuw spuit onder zijn board vandaan als hij met duizelingwekkende vaart op de piste terugkomt en andere afdalers op miraculeuze wijze omzeilt.
Zijn capriolen overtuigen mij dat ik toch beter nog een extra dag op de babyweide had kunnen blijven. Daar viel het allemaal nog wel mee. Maar hier, op de 2100 meter hoge top de Grand Chamossaire maakt bravoure plotseling plaats voor pure angst.
Het aan mijn voeten gefixeerde snowboard zal op de piste ongetwijfeld een ijzingwekkende snelheid ontwikkelen, die alleen kan worden afgeremd door een vreselijke valpartij. Volgens Roby hebben we de remtechnieken echter vaak genoeg geoefend. "Go for it!" wordt mij dan ook vanuit de diepte enthousiast toegeroepen. En als ik langzaam in beweging kom flitst het beeld van een brullende sneeuwscooter met brancard over mijn netvlies...
Voor beginners
Voor de cursus 'snowboarden voor beginners' zocht het Zwitsers Verkeersbureau in Amsterdam journalisten die nog nimmer met de sport in aanraking waren geweest. Hen zou worden gevraagd een oordeel te geven over de huidige voorzieningen, waaronder opleiding en specifiek (low-budget) logement.
Want het gaat snel met de sport. Snowboarden verovert de laatste drie jaar stormenderhand de pisten. Volgens prognoses van zowel fabrikanten van de boards als de besturen van de grote ski-oorden in het Alpengebied zal in het jaar 2000 zal maar liefst 50 procent van de wintersporters het snowboard hebben verkozen boven de skiës.
En op die revolutie moet tijdig worden ingespeeld. Het bonte gezelschap journalisten dat in de Zwitserse plaatsen Villars en Leysin - wereldwijd bekend als de ultime snowboardcentra- het board onder gebonden kreeg, was dan ook goed uitgekozen. Slechts één deelnemer had de sensatie ooit eenmaal eerder ondergaan, de overige zes waren zelfs nog nimmer in hun leven op wintersport geweest. Zij stonden daar al jaren behoorlijk sceptisch tegenover. Tv-beelden van gipsvluchten en bungelende mensen aan de sleeplift waren daar deels oorzaak van.
De vooroordelen zouden echter voor deze cursus aan de kant worden geschoven. Onbevangen zouden we ons - na een gedegen opleiding - van de berg storten. Wat de enthousiaste groep op dat moment nog niet wist was dat dit niet zonder kleerscheuren zou verlopen. Uiteindelijk zouden slechts drie van de zeven deelnemers het dal bereiken. De afdaling van de Grand Chamossaire bleek iets te veel van het goede...
Binnen twee uur was de groep journalisten die op de baby-weide van Villars verbeten proberen de techniek onder de knie te krijgen al uitgedund door rugklachten en knie-problemen. "Pure pech" aldus Roby. Misschien mankeert er iets aan de lichamelijk gesteldheid van schrijvers", zo filosofeert hij hardop.
De rest gaat echter onverdroten door en even later worden inderdaad de eerste sierlijke bochten gemaakt. Dit is leuk! Naarmate de dag vordert neemt de behendigheid toe en gaat het board meer en meer deel uitmaken van het lichaam. Het vertrouwen neemt toe waardoor de angst om te vallen afneemt. Dat blijkt de sleutel tot succes.
Mijn angst voor knie-blessures blijkt overdreven. Bij beginners wordt meestal gekozen voor een harde schoen, die sterk is verwant aan de ski-schoen. De voeten zitten muurvast op het board, de enkels in de ijzeren greep van de bindingen. Door deze gefixeerde houding wordt letsel aan enkels en knieën sterk verminderd. Statistisch gezien was het inderdaad domme pech dat we na een halve dag om deze reden al uitvallers hadden. Het zijn eerder de polsen die de klappen opvangen. Maar wie over een redelijk valtechniek beschikt hoeft zich geen al te grote zorgen te maken.
Hoewel ons een copieus diner stond te wachten, konden we de eerste dag maar moeilijk afscheid nemen van de piste. Morgen zouden we ons meten met de overigen!
Vallen en opstaan
Maar het leerproces gaat niet zonder vallen en opstaan. Aan de ontbijttafel heeft iedereen enorme last van spierpijn. Op de babyweide blijkt de aangeleerde techniek volledig verdwenen. Het duurt uren voor we weer enige vooruitgang boeken. Maar Roby blijft enthousiast. Het is dan ook volledig aan zijn inzet te danken dat er na vier dagen twee mannen en een vrouw op de top van de Grand Chamoissaire staan. De laatste proef van bekwaamheid.
We hebben er een uur over gedaan om beneden te komen. Maar de laatste meters waren om nooit te vergeten. Aan de voet van de berg, waar kreupelen en angsthazen zich hadden verzameld, maakten we ons eerste sprongetje. Het was misschien geen '360 graden tail-grip', maar toch...'
Villars en Leysin liggen even ten oosten van het Meer van Genève en genieten al vele jaren grote vermaardheid onder snowboarders. Grote kans dat je hier de laatste echter 'dudes', zoals de boarders zichzelf noemen, tegenkomt. Gehuld in enkellange jassen, met zilverkleurige Oakleybrillen en 'dreadlocks', een haardos waar de kapper de laatste tien jaar geen droog brood meer aan heeft kunnen verdienen, onderscheiden ze zich nog altijd van de andere wintersporters. Maar hun aantal neemt af. De 'massa' heeft de sport opgepakt, waarmee de cultus verdwijnt. De trendsetters van het eerste uur gaan op zoek naar nieuwe uitdagingen.
Het snowboarden werd eind jaren zeventig uitgevonden in Noord-Amerika maar bleef lange tijd relatief onbekend. Zo kon met de sport een levenswijze ontstaan, met een eigen taal en 'dresscode'. Men zette men zich duidelijk af tegen de skiërs, hun geld en soms hautaine gedrag.
De eerste boarders werden dan ook met argusogen toen zij op de pistes verschenen. Hoewel zij zich via hun 'creatieve' kleding sterk afzetten tegen de 'gevestigde orde', vertoonden ze nooit agressief gedrag. Ze hielden zich volstrekt afzijdig en spraken alleen met elkaar, altijd over het nieuwste materiaal en de mooiste afdalingen. Termen als '360-graden tailgrip' en 'mega-fantastic' vliegen over en weer. Alsof ze van een andere wereld komen.
Dudes
Die houding is altijd gebleven. Maar het zijn de laatste der Mohikanen. Met de stroom van 'immitatie-dudes', de 'wannabees' verdwijnt de oude garde langzaam maar zeker. Mijn privé-leraar Roby is trots dat hij een snowboarder van het eerste uur is. Hij vindt het echter niet vervelend dat de sport de laatste drie jaar zo'n enorme vlucht heeft genomen. In tegendeel, want in Villars en Leysin stuift inmiddels meer dan 30 procent van de wintersporteers op een snowboard de hellingen af. En daar verdient hij een goede boterham aan! Hij geeft al enkele jaren les bij de Zwitserse Ski-school en heeft inmiddels honderden wintersporters de technieken bijgebracht.
De 27-jarige Roby is het schoolvoorbeeld van de echte 'dude'. Als iemand heeft ontdekt hoe je je leven aangenaam kunt doorbrengen is het deze oorspronkelijk uit Frankrijk afkomstige atleet wel. Vier maanden per jaar brengt hij door op de pistes. Na zijn lessen zoekt spreekt hij met zijn vrienden af en gaan ze op zoek naar nieuwe plekken waar ze ongestoord met hun board de uitdaging van steeds weer zwaardere afdalingen aangaan.
Aan het eind van het seizoen in de Zwitserse Alpen pakt hij zijn rugzak in en vertrekt naar Mozambique, aan de oostkust van Afrika. In dit land, waar het woord toerisme nog moet worden uitgevonden, leeft hij op het strand met gelijkgestemden. Ze 'berijden' er met hun surfboards volgens eigen zeggen "de mooiste golven ter wereld..." Ze leven er van de zon en de zee.
Het gespaarde geld blijft dan ook vrijwel onaangeroerd. En dat is maar goed ook want na vier maanden golfsurfen vertrekt Roby plotseling met onbekende bestemming. Hij zwerft dan meestal door de Himalaya in Azië of door het Andes-gebergte in Zuid-Amerika.
Roby leeft een eenzaam maar fantastisch leven. Toch denkt hij over tien
jaar te stoppen met zijn huidige levensstijl. Dan gaat hij aan zijn 'carrière'
werken en wil hij een gezin stichten. En weer is Roby onverslaanbaar voor
de van jaloezie tandenknarsende kantoorklerk. Want wie denkt dat hij dan
uiteindelijk toch gevangen is door het 'systeem', heeft het mis. "Het wordt
hoogstwaarschijnlijk een klein restaurantje op het strand van Maui, één
van de Hawaii-eilanden. Daar hebben ze ook van die prachtige golven..."
aldus de levensgenieter pur sang.
REISWIJZER
Villars en Leysin liggen in de Alpes Vaudoises en zijn uitstekend te bereiken
met zowel de auto als het openbaar vervoer. Swissair vliegt dagelijks op
Genève, dat binnen vijf kwartier wordt bereikt. Vanuit de hoofdstad doet
de trein een uur over het schitterende traject langs het Meer van Genève
naar Aigle, waar men vervolgens kan overstappen op de tandradbaan die je
via een steile klim met een adembenemend mooi uitzicht naar Leysin brengt.
De snowboarder vindt hier hotel 'Vagabond', een soort jeugdherberg waar een overnachting rond de 25 gulden kost. In het 'dudes-café' annex discotheek kun je al je verhalen over het boarden kwijt. Het gebied telt 60 kilometer pistes met twee cabineliften, zeven stoeltjes - en 10 sleepliften. De 'half-pipe' is onlangs grondig onder handen genomen. Op de Berneuse, op een hoogte van 2048 meter, bevindt zich een ronddraaiend panorama-restaurant dat schitterend uitzicht biedt op de Eiger, de Mont Blanc en de gletsjer van Les Diablerets. Verder heeft men er een overdekte schaatsring, kan men er curling spelen, tennissen, squashen, zwemmen en aan parapente (soort parachutespringen) doen. In de zomer biedt Leysin met name ruimte aan mountainbikers en wandelaars.
Villars beschikt over vrijwel dezelfde voorzieningen als Leysin met dit verschil dat men kan bogen op 120 kilometer skipisten met in totaal 45 liften. Verder is er 44 kilometer aan langlaufloipen uitgezet.
Voor meer informatie: Zwitserland Toerisme: Koningsplein 11, 1017 BB Amsterdam. Tel. 6222033.
Publicatiedatum =11 januari 1997
