Kinderen en hamburgers tussen de rails
door Harry Muller
BERN - Met veel festiviteiten vieren de Zwitserse spoorwegen
volgend jaar het feit dat 150 jaar geleden de eerste spoorlijn in gebruik
werd genomen tussen de plaatsen Zürich en Baden. Het lijntje kreeg
de naam 'Spanisch Brötli' Bahn, omdat 's morgens bij de eerste rit
ook kleine broodjes werden vervoerd.
Sinds die tijd is er veel veranderd en doet men er alles aan om de treinreizigers
zo comfortabel mogelijk door het fraaie Zwitserland te vervoeren. Nieuwe
wagons met een panorama-uitzicht werden in gebruik genomen, maar ook heel
bijzonder zijn de speciale restauratierijtuigen als de Mc Donald's-wagon
en een wagon met een speelplaats voor kinderen.
Wij reisden een paar dagen door Zwitserland en zagen de nieuwste snufjes
op spoorweggebied. Zwitsers doen er alles aan om de reiziger zo comfortabel
mogelijk te vervoeren
's Morgens vroeg op het station van de stad Bazel staan veel ouders met
kleine kinderen op de trein te wachten. Dat is geen wonder, want ze willen
allemaal mee met de rijdende kinderspeelplaats, die sinds enige tijd tussen
de gewone rijtuigen is opgenomen. Aan de buitenkant heeft men kinderen met
een enorme zonnebril geschilderd, waarbij de ramen van de coupé (zonwerend)
als glazen dienst doen.
De kleintjes kennen inmiddels hun eigen trein-domein en trekken vader en
moeder mee, want ze willen zo snel mogelijk naar binnen. De hele reis kunnen
ze heerlijk spelen, want er zijn mogelijkheden genoeg. In frisse kleuren
als rose, groen en geel is er voor hen een mini-huis in de trein, een hobbelpaard,
een glijbaan en een overvloed aan blokken.
Voor de ouders zijn er eigen zitplaatsen en van daaruit kunnen ze hun kroost
goed in de gaten houden. Maar ook daar zijn allerlei spelmogelijkheden ingebouwd
en heeft men bijvoorbeeld een tafeltje met een dambord of 'mens erger je
niet' beschikbaar. Verder zijn er boekjes om voor te lezen en kinderen met
een beetje durf mogen overal op klimmen. Natuurlijk valt er wel eens iemand,
maar dan is moeder in de buurt om snel de traantjes te drogen. De speeltrein
is speciaal voor gezinnen met kleine kinderen en het aardige is dat ook
de ouders meteen contact met elkaar hebben. Moeders doen namelijk niets
liever dan praten over hun kinderen en ervaringen met anderen uit te wisselen.
Hamburgers
Heel bijzonder is ook het rijdende hamburger-restaurant van Mc Donald's,
het enige in de hele wereld dat elke dag bij de Zwitserse spoorwegen wordt
ingezet. Er moet eerst met een directeur gebeld worden voordat we iets mogen
fotograferen, maar deze man geeft uiteindelijk alle medewerking. Alleen
de keuken krijgen we niet te zien, want er moesten nogal wat geheime aanpassingen
gemaakt worden om in de trein hamburgers en frietjes te kunnen bakken.
Bij het hamburger-concern zijn ze er terecht trots op dat overal in de
wereld dezelfde kwaliteit geboden wordt. Daar wijkt men ook in de trein
niet van af en serveren meisjes alle gerechten als een cheeseburger of een
big mac net als in een gewoon restaurant. Ook de inrichting is hetzelfde
en aardig is dat je zittend op een kruk aan de zijkant van het trein-restaurant
al etend meteen van het Zwitserse landschap kunt genieten.
Er wordt overigens veel aandacht besteed aan de inwendige verzorging van
de treinreizigers. Zo is er bijvoorbeeld de KAAS-EXPRESS met op het menu
Zwitserse kazen als Emmentaler, Sbrinz of Gruyère. Natuurlijk kun je een
kaas-fondue bestellen of gesmolten kaas met gekookte aardappeltjes in schil
en een augurkje, de raclette. Souvenirs zijn er te kust en te keur als een
rugzak, een pen, een horloge, een zakmes of een paraplu, alles met een gatenkaas-motief.
Tapbier
In de Calanda Land-wagon is een bar, waar bier uit de tap wordt geschonken
en waar men hapjes uit Graubünden op de kaart heeft staan. In deze trein
draait een video met toeristische tips van de omgeving, waar men met de
trein doorheen rijdt.
Toch zijn ook de gewone restauratie-rijtuigen interessant, omdat men vaak
menu's serveert uit een bijzonder deel van Zwitserland. Zo stond onlangs
de plaats Zermatt in de belangstelling en kon men genieten van gastronomische
hoogstandjes als de gele pompoensoep of ragout van een konijn. Daarbij werd
wijn van het kanton Wallis geschonken. Je kon ook meedoen aan een prijsvraag
en een week vakantie naar Zermatt winnen of een aantal flessen wijn ter
waarde van duizend Zwitserse franken.
Zwitserse locomotief uit het jaar 1873.
Op verschillende trajecten heeft men panorama-rijtuigen ingezet om Zwitserland
vanuit de trein nog beter te kunnen bekijken. De Brünig Panorama Express
tussen Luzern en Interlaken is er een van. Deze trein rijdt op smalspoor
en dat is precies een meter breed. Hier geeft men onderweg ook informatie
aan de vakantiegangers, want op de tafeltjes is de route met interessante
punten weergegeven. Zo worden we attent gemaakt op een openluchtmuseum in
het plaatsje Battenberg en wie tijd genoeg heeft, kan daar uitstappen om
even de benen te strekken.
Fraai is het uitzicht via de hoge ramen, waardoor je je niet in allerlei
bochten hoeft te wringen om een besneeuwde top van een berg te kunnen zien.
Wij rijden langs de Pilatus en de Sörenberg, maar komen ook langs heel wat
diepblauwe meren als de Sarnersee, de Lungernsee of de Brienzer See. Soms
moet de trein flink klimmen en rijdt dan zo langzaam, dat je naar de boeren
in een weiland kunt zwaaien. Nieuw zijn de wagons van de Crystal Panoramic
Express tussen Zweisimmen en Montreux. Daar reiken de ramen tot halverwege
het plafond van de wagon. Het landschap op dit traject is erg afwisselend.
Hoge bergen, meren, weilanden, boerderijen met geraniums voor de ramen en
wijngaarden bij het Meer van Genève schieten aan ons oog voorbij.
Tram
Wie van treinen houdt, moet beslist het reisje maken van de Italiaanse
stad Domodossola naar de Zwitserse stad Locarno aan het Lago Maggiore waarvoor
je bij elk station in Zwitserland een kaartje kunt kopen. Hier heeft men
een moderne tram ingezet, die 83 bruggen en viaducten moet passeren om het
traject van 55 kilometer te overbruggen. De grootste stijging in de route
is maar liefst 60 procent. Na Domodossola gaat het snel omhoog naar het
dorpje Santa Maria Maggiore en vandaar bergafwaarts naar Locarno. Onderweg
wordt nogal eens gestopt bij stationnetjes, die zo uit het decor van een
film lijken te komen. Soms rijdt het treintje zo langzaam, dat je de bloemen
naast de spoorbaan kunt plukken.
Het museum met de grootste collectie treinen is het Verkehrshaus in Luzern.
Met een half miljoen bezoekers per jaar is dit het meest bezochte museum
in Zwitserland. In verband met het jubileum van de spoorwegen is men op
het ogenblik bezig met de bouw van de derde treinenhal. Daar is ook plaats
ingeruimd voor een replica van de Arend, de eerste locomotief in Nederland
die reed tussen Amsterdam en Haarlem.
Verder zal daar te zien zijn een Zwitserse locomotief uit het jaar 1873,
waarmee nu gereden wordt op de Rigi Bahn, een tandradbaan niet ver van Luzern.
Deze stoomlocomotief werd opgeknapt ter gelegenheid van 125 jaar Rigi Bahn
en rijdt nog tot eind oktober.
INLICHTINGEN: Zwitserland Toerisme, Koningsplein 11, 1017 BB Amsterdam,
telefoon 020-6222033.
Publicatiedatum = 21 september 1996
