Schipper Harman Harkema hoort
thuis in het exotische Miami Beach
door REINOUT VAN WAGTENDONK
MIAMI - Het decor is subtropisch. Palmbomen, rood en roze bloeiende hibiscus, een pelikaan op het water. De afgemeerde zeilboot DUTCH LOVE dobbert op de golfslag van een paar voorbij ronkende plezierjachten. De glanzend witte boot is eenvoudig ingericht voor toeristen die een paar dagen of een paar weken gezamenlijk het warme water van de Caraïbische zee op willen.
Schipper Harman Harkema is bruin verweerd door de zon, die in zijn Groningse
geboortestreek nooit zo intens scheen. Hij hoort duidelijk thuis in dit
exotische Miami Beach-tafereeltje. Maar tegelijkertijd straalt de grijsblonde
Harkema, die met zijn zeilcruises zijn betalende bemanningsleden de mysterieuze
oerkrachten van de oceaan wil laten ervaren, nog onmiskenbaar zijn Nederlandse
afkomst uit.
Hij fleurt de loopplank naar zijn boot op met vlijtige liesjes en andere kleurige potplanten. "Feng Shui", verklaart hij. Feng Shui, de bij zijn spirituele opvattingen passende oosterse wijsheid over de invloed van de omgeving op iemands leven en gemoed. Wat niet wegneemt dat het ook herinnert aan de bloeiende geraniums en andere sierplanten waarmee huiskamers in Nederland gezellig worden gemaakt. Harkema's jeugd was dan ook gewoon ouderwets Hollands.
Gek
"Vanaf mijn zevende jaar was ik gek van boten. Ik wilde niets anders dan naar havens toe, boten kijken", vertelt deze in Haren opgegroeide zeezeiler over zijn jeugd. "Ik leerde ook al heel jong zelf zeilen. Solo. In Friesland, in een veel te grote boot voor zo'n jochie."
Maar de Nederlandse wateren bleken al snel niet genoeg voor deze zoon van een Groningse graanhandelaar. Zonder precies te weten wat het was zocht hij naar meer. "Thuis bij mijn ouders of bij mijn vrienden kon ik in de boekenkast nooit iets te lezen vinden dat me interesseerde", vervolgt de tijdens de Tweede Wereldoorlog geboren Harkema, die zegt op zijn 44e met het tellen van verjaardagen te zijn gestopt. "Pas later, toen ik uit Nederland was weggegaan en begon te lezen over theologie, spiritualiteit en psychologie, begon ik te begrijpen waar ik naar zocht."
Levensvragen
"Ik dacht dat ik vertrokken was uit Nederland op zoek naar de perfecte boot
voor me. Dat bracht me naar de Rivièra, Italië, Marokko. In Zuid-Amerika
ben ik de Amazone afgezakt. Maar als het me echt alleen daar om te doen
zou zijn geweest, dan had ik die al veel eerder gehad. Waar de zoektocht
echt om ging waren levensvragen als 'Wie ben ik, Hoe ben ik, Wat doen we
hier, Hoe past alles in elkaar?' Ik heb dat lang vertaald als: 'Ik zoek
mijn boot'."
In 1969 brachten Harkema's omzwervingen hem voor een tweede keer naar de Verenigde Staten. Zijn eerste kennismaking met dat land, zes jaar eerder, beviel hem niet. Dit keer belandde hij midden in het Woodstock-gebeuren. Het legendarische concert zelf maakte hij niet mee. "Maar ik zag al die drommen mensen op weg, liftend en lopend. Ik weet nog precies dat ik dacht 'Hee, what happened to America?'", vertelt deze veeltalige wereldreiziger. "Ik voelde het als het begin van een spirituele revolutie in de VS. Een nieuwe manier van denken. Dit keer klikte het wel."
Thuis
Amerika werd zijn nieuwe thuis. Maar boten, de zee en zijn spirituele ontdekkingslust bleven trekken. Zuid-Florida als toegang tot het idyllische en, als je er gevoelig voor bent, het mysterieuze mengsel van bodemloos diep water en dramatische eilanden in het Caraïbische, werd zijn basis.
"Achteraf bezien heeft alles wat ik in mijn leven heb gedaan me voorbereid op het bouwen van mijn eigen boot en de mogelijkheid om met mijn boot ook anderen te laten delen in de speciale krachten van de Atlantische Oceaan", zegt Harman Harkema. In 1987 liet hij het stalen casco van zijn Dutch Love bouwen, waarna hij eigenhandig het vijftien meter lange vaartuig omtoverde tot een robuust maar comfortabel zeiljacht.
De naam van de boot komt van een gezegde van Harkema's Amerikaanse schoonvader. Die gebruikte vaak de uitdrukking 'Hotter than Dutch love...' Maar de Nederlandse botengek geeft ook grif toe dat vooral zijn eigen liefde voor zijn schuit en zijn varende leven de naam geïnspireerd heeft. Sinds drie jaar neemt hij in zijn met een 85 pk-motor, radar en een GPS-satellietnavigatiesysteem uitgeruste boot passagiers mee die delen in de charterkosten van $350 per dag. Vaak heeft hij aan de achtersteven zeekayaks opgebonden, waarmee zelfs passagiers zonder enige eerdere bootervaring op eigen houtje het grote water op kunnen. "Want iedereen kan peddelen", zegt Harkema.
Helpen
"Passagiers aan boord worden niet bediend", vervolgt deze baas van Harmony Charters. "Ik heb geen steward om de borden af te ruimen. Iedereen wordt geacht een handje te helpen, al was het maar met afwassen. Maar ik weet hoe je voor groepen mensen kookt. We vangen verse vis. Ik kan voor twee weken proviand en water in het koelruim meenemen. We eten altijd erg goed."
Maar wat deze Groningse schipper zijn passagiers vooral wil bieden tijdens zijn cruises, is de spirituele ervaring van de machtige zee. "De wereld bestaat voor 70% uit zee en 30% uit land", zegt Harkema. "Wij als mensen bestaan ook voor 70% uit water. We zijn een reflectie van de wereld, de wereld is een reflectie van ons."
"Bijvoorbeeld in het gebied van de Bahama's heb je veel onbewoonde, onbedorven eilandjes. Daar weet ik plekken waar dat gevoel zo enorm tastbaar wordt. We zwemmen, we snorkelen, we liggen op het strand. Met of zonder kleren aan, maakt niet uit. Het zijn ontdekkingsreizen. Reizen om jezelf en je plaats in de wereld te ontdekken. Aan boord van de Dutch Love."
Harman Harkema's adres: Harmony Charters, 444 Brickell Avenue Plaza 51-273, Miami, Florida 33131. Tel. (001) 305 674-1434.
Publicatiedatum = 22 maart 1997
