Disney World werpt zich op sport
Reportage: BERRY ZAND SCHOLTEN
ORLANDO - Disney gaat weer eens uitbreiden. Ditmaal gaat de machtige, Amerikaanse amusement-industrieel op de sportieve en de educatieve toer. In het grootste pretpark van de voormalige sprookjestekenaar, Disney World in Florida, dat dit jaar precies een kwart eeuw bestaat, wordt een solide basis gelegd voor weer een nieuwe, uitgekiende marketingstrategie, de sport en 'infotainment'.
Gericht op mensen die nog net even iets te veel eigen initiatief hebben om hun hele leven lang als makke schapen langs de attracties van Disney te blijven sjokken. Op dit moment kun je bij Disney trouwens ook al aardig zwemmen, vissen, paardrijden en golfen, maar straks wordt het allemaal veel professioneler. Nog heel even en je kunt er volwaardig autoracen, honkballen, tennissen, basketballen, softballen, volleyballen, boogschieten, hockeyen, te veel om op te noemen.
Het is het hele jaar feest in Disney World in Florida. En als Disney "feest" zegt, dan is het ook feest. Elke avond drie kolossale 'illuminations', een groots vuurwerk, gecombineerd met waterballetten, laserstralen, verlichtingseffecten en allesoverdonderende muziek; elke avond een spetterende 'spectromagic' parade, met praalwagens, waarvan de adem in je keel stokt en verder nog al die nieuwe shows en attracties....
De 'harde schijf', die alles wat je van Disney World in Florida enigszins redelijk zou willen beschrijven, kan bevatten, moet nog worden uitgevonden. Ze hebben daar onder Orlando zo'n vijftienduizend hectare grondgebied, waarvan nog slechts 3550 hectare is ingericht voor de parken. Een dikke vierduizend hectaren zijn gereserveerd als natuurgebied, dus Disney World kan nog even vooruit. En dat willen ze ook, want er gaat geen jaar voorbij of er wordt weer wat nieuws aangepakt of geopend. Onder aanvoering van de oude Walt zelf werd eerst Disneyland in Californië uit de grond gestampt.
De 'Main Street' van Disney World.
Daarbij werden foutjes gemaakt. Het park was al snel volgebouwd en voor hotels was geen plaats meer. Die werden door andere wakkere jongens buiten neergezet en Disney moest tandenknarsend toezien hoe een ander ook wat verdiende. Dat zou in Florida even anders worden aangepakt.
De organisatie kocht onder Orlando zulke enorme stukken grond, dat ze er vele jaren mee vooruit zou kunnen en dat er plaats zou blijven voor talloze (eigen) hotels. Van eigen fouten kun je veel leren. Alles, letterlijk alles in Disney World, is uitgekiend en overdacht. Het is een soort 'Brave New World' van Huxley geworden: "Een een enorme recreatieve genotpil; iedereen hartelijk welkom in ons instituut en je mag er pas weer uit als je geld op is."
Het fenomeen Disneypark roept bij mij altijd zeer ambivalente gevoelens op. Aan de ene kant een geweldige irritatie om deze, tot in elk detail kunstmatige 'vrijetijdsbeleving', zoals die door deze Big Brother Is Watching-organisatie wordt bewierookt.
Irritatie ook door het geraffineerd inspelen op de kuddegeest van de homo sapiens: reserveer in een van onze hotels, schaf een kaartje aan voor onze pretparken, eet ons voedsel, luister naar onze muziek, koop onze video's, onze knuffelbeestjes, onze Mickey Mouse-handdoeken, -badlakens, -dekbedden, -balpennen en -bierpullen, neem ons junkfood character-breakfast (en ga met onze Quasimodo op de foto), ga vervolgens overal braaf in een van onze rijen staan en wij zorgen van de vroege ochtend tot de late avond voor uw ziel en zaligheid. Bah!
Zeer leerzaam
Aan de andere kant biedt Disney een ongekend leerzaam en educatief programma. Wie op school te lui was om algemene geschiedenis in zijn vakkenpakket te nemen, kan in het Spaceship Earth bijvoorbeeld de hele aardse evolutie op z'n gemak in ogenschouw nemen. Niet op een slaapverwekkende, schoolse manier, nee, je stapt in een wagentje en je wordt door de kolossale bol van Disney's EPCOT gevoerd, waar de aardse wordingsgeschiedenis, van het paleolithicum, het neolithicum, onze oudheid, de middeleeuwen, de jongste historie en voor het gemak ook maar even de nabije toekomst voor ons op boeiende wijze wordt ontrafeld.
En wie echte kicks wil krijgen, die stapt natuurlijk (na een lange rij wachtenden, dat wel) in de Twilight Zone Tower of Terror, waarbij de beroemde suspensefilms van Louis Malle (l'Ascenseur pour l'échafaud) en Dick Maas (De Lift) magere avontuurtjes zijn. Kortom: er is weliswaar veel leuks aan Disney, maar aan de andere kant is het toch ook niet meer dan een kolossale speeltuin, waar veel, zeer veel geld verdiend wordt.
En je krijgt toch een zonderlinge smaak in de mond als je doorlopend wordt geïndoctrineerd met de stelling "dat Disney dit allemaal doet tot groter heil van de gehele mensheid." Aanzetten tot zelfwerkzaamheid , zelf nadenken, zelf onderzoeken en eigen initiatief deed Disney tot dusver zeker niet. Veel passief vermaak en voorgekauwd, risicoloos avontuur.
Ik zeg nadrukkelijk 'deed', want met de gloednieuwe sportaccommodatie en het nieuwe Disney Institute, slaat de pretfabriek duidelijk nieuwe wegen in. De marketingafdeling zal hebben uitgekiend dat er altijd een categorie mensen blijft bestaan die niet uitsluitend badhanddoeken met Mickey Mouse of overgordijnen met Donald Duck erop wil hebben. Die moet je dus iets anders voorschotelen en dat doet Disney nu dus ook.......
Ontwikkelen
Het Disney Institute werd vorig jaar geopend. Het is een enorme accommodatie, in vele enigszins verwijderd van de grote amusementsparken. Er heerst een bijna serene rust. Wat kun je er en voor wie is het bestemd? Voor families bijvoorbeeld met al wat grotere kinderen, die zichzelf al enigszins kunnen redden. Vaders en moeders, of opa's en oma's die zelf niet meer in Space Mountain hoeven. Die kunnen en grande famille prima terecht in een van de vele hotels of resorts, waar je riante kamers, suites, hele 'lodges' zelfs kunt huren voor prijzen die variëren van honderd tot vijfhonderd dollar per nacht.
Dit jaar stijgt het aantal accommodaties in Florida tot zevenentwintig en het aantal hotelbedden topt 23.242. Ondanks deze massale capaciteit is het toch raadzaam tijdig te reserveren. De kinderen de pretparken in; de ouders of grootouders op cursus in het instituut. Alles kan hier. Wilt u discjockey worden op uw oude dag? Er staat een professionele studio tot uw beschikking en de leraren nemen u mee in de bruisende wereld van house en scratch. Zin om eens perfecte video's en zelfs speelfilms te leren maken?
De leslokalen, uitgerust met professionele apparatuur, gaan voor u open. Eindelijk piano leren spelen? Gitaar? U schrijft maar in en het gebeurt. Combinaties zijn ook mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld in de ochtenduren de cursus 'animatiefilms maken' volgen en 's middags, op een zeer kunstmatige rotsformatie, leren bergbeklimmen.
Maar de huisman of huisvrouw ,die verfijnd wil leren koken, kan in de fabelachtig mooie keuken terecht, waar de haute cuisine geïnstrueerd wordt. In combinatie desgewenst met een cursus tuinarchitectuur. Het kost wel wat natuurlijk. De prijs voor een verblijf in het Disney Institute, in een tweepersoonskamer, voor minimaal drie nachten, begint bij $582 per persoon.
Na het sporten nog even tijd om een film met speciale effecten te bekijken.
Overdonderend mooi is ook het nieuwe sportcomplex: Disney's Wide World of Sports, dat in de loop van mei 1997 helemaal gereed zal zijn. De komende maanden worden steeds nieuwe accommodaties geopend met grote toernooien, zoals op 28 maart de Atlanta Braves Pre-Season Game (Basketbal), op 12 april de American Football Quarterback Challenge en eind april de Amerikaanse tenniskampioenschappen.
"We maken er geen officiële openingsceremonie van", zeggen de cracks van Disney, "we houden dit voorjaar eigenlijk een soort permanente 'rolling opening'." Dan is inmiddels het kolossale honkbalstadion gereed, liggen de voetbalvelden er biljartlaken-gladgeschoren bij, zijn de elf tennisbanen en een centrecourt (met 7500 tribuneplaatsen) gereed en kunnen er op dit gigantische complex nog dertig andere grote sporten beoefend worden.
Om even een voorbeeldje aan te halen van Disney Worlds voortvarende aanpak: om de wielrenners enigszins te gerieven wordt de complete Olympische wielerbaan van de Olympische Spelen in Atlanta hier geïnstalleerd. Dit sportcomplex, door Disney zelf, niet ten onrechte het allermooiste ter wereld genoemd, is niet bestemd voor parkbezoekers die op een verloren middag plotseling denken: "Ach, ik heb wel zin in een partijtje tennis." Daar heeft Disney andere accommodaties voor. Het sportcomplex is ingericht voor grote evenementen, waarbij de organisatie sterk aan de jeugd denkt, maar ook (buitenlandse) sportorganisaties kunnen er voor alles terecht. Voor trainingskampen bijvoorbeeld, voorbereiding op grote toernooien. De organisatie van een eigen kampioenschap bijvoorbeeld. Vrijwel nergens ter wereld zal een betere, professionelere outillage te vinden zijn. Met alle toeters en bellen van de parken en het comfort van alle hotels en resorts in de directe omgeving.
Wie het fenomeen Disney in al zijn facetten wil leren kennen moet gewoon in Florida zijn. Natuurlijk, Disneyland in Californië is prachtig, Tokio mag er ook zijn en Disney-Parijs draait nu ook op volle toeren, maar Florida slaat echt alles. Daar kun je twee weken intensief rondstruinen en nog lang niet alles hebben gezien. Maar de Twilight Zone Tower of Terror, daar moet u in.
En de driedimensionale film 'Honey, I shrunk the audience' is ook een must. Zeer toeristisch, maar toch heel leuk en instructief is de World Showcase in het themapark EPCOT (Experimental Prototype Community of Tomorrow), waar paviljoens van Mexico, Noorwegen, Marokko, Japan, Canada, Groot-Brittannië, China, Duitsland de bezoeker alles van die landen bieden. En waar je fantastisch kunt eten. Geen junkfood, maar echt heerlijk, dc nationale gerechten van al die landen. Warm aanbevolen!
Leuke tips
Nog een tip: als u lekker wilt varen in een snel speedbootje, ga dan naar Fort Wilderness, daar hebben ze warempel ongeknepen, 9 pk-Mariner buitenboordmotoren achter de bootjes hangen, waarmee je heerlijk kunt blazen. Dat kost weinig en je vliegt letterlijk over de plassen. Disney World, waar je zelfs doorgaans nog gewaarschuwd wordt om niet in je neus te peuteren, door de geringe kans op vingerbreuk en waar echt elk risico, tot op het betuttelende af, wordt vermeden, heeft dit kennelijk over het hoofd gezien en daar valt dus ook nog echt wat te lachen. Evenals op de testbaan van General Motors, die over enkele maanden gered is en waar je echt kunt racen.
Ik ben er nog niet helemaal achter wat het nu is bij Disney: ze worden wakker of ze worden nog hebberiger. In ieder geval richten ze zich nu ook op de vakantieganger die tot dusver niet in de grote massa wilde opgaan. Straks ga ik het nog leuk vinden daar. Zeker als ze dat zalvende wereldverbeteraarstoontje en dat valse credo: 'We doen dit allemaal in het belang van de mensheid' achterwege laten.......
Informatie: Walt Disney World P.O.Box 10.000 Lake Bueno Vista. FL. 32830-1000.
USA. Tel. 407- 934 -7639
Internet: http://www.disneyworld.com
Sportaccommodatie: Tel. 407- 363 - 6100. (of uw eigen reisbureau).
Publicatiedatum = 22 maart 1997
