Schuimpjes voor de alligators
door NICO VAN DER ZWET SLOTENMAKER
FLORIDA - De gezagvoerder van het vreemdsoortige schuitje waarmee
ik door de Everglades zal gaan varen deelt bij het instappen forse vellen
toiletpapier uit, alsof hij meent een dergelijke gevaarlijke tocht in
de aanbieding te hebben dat het ons tenslotte dun door de broek zal lopen.
Voorshands maakt hij zijn passagiers echter duidelijk dat van het papier
flinke proppen moeten worden gemaakt die diep in de oorschelpen gedreven
dienen te worden. We staan kennelijk aan het begin van een tegen de geluidsbarrière
aanleunende tocht. Dat zal diep waar blijken te zijn.
Zelf klimt de schipper op een soort tennisscheidsrechterstoel, zodat hij
aanvankelijk meer op de palfrenier dan op de gezagvoerder van de onderneming
lijkt. Veel tijd om over deze vergelijking te mijmeren is er niet, want
inmiddels is een soort helse machine op het achterdek ingeschakeld die doet
vermoeden dat we naar de maan worden afgeschoten. Hoofdonderdelen van het
apparaat zijn twee volwassen vliegtuigpropellers die onzichtbaar snel wentelen.
Gelukkig is er als voorzorgsmaatregel een stalen kooi omheen gebouwd. Als
je hier een klap van zou krijgen is het snel gebeurd met je uitstapje. Een
scheepsschroef aan dek, het moet niet gekker worden.
Verplicht
Maar de ondernemer van deze pleziervaarten had weinig keuze. Het water
in de Everglades is gemiddeld slechts zo n vijftien centimeter diep en dan
ben je wel verplicht met een zeer platte bodem zonder aanhangsels te koersen.
Ook geen roer dus. De richting wordt bepaald door het naar links of rechts
draaien van de propellers.
Bovendien kent de baas de omgeving natuurlijk als zijn broekzak. Op een
gegeven moment denk je met een noodgang recht op een eilandje af te varen
en deerlijk te verongelukken. Steeds echter zit er nog voldoende water onder
het gras om onze praam recht overeind te houden. Geen handen buiten boord
steken, want het gras is messcherp en als je er met zo n snelheid overheen
of tussendoor schiet ben je zo een vinger kwijt.
We komen overigens niet voor het gras, maar voor de alligators. Deze neven
van de krokodillen leiden in deze moerasachtige wateren een onbezorgd bestaan
en als je zou verwachten dat ze bij onze zo luidruchtig aangekondigde komst
een goed heenkomen zoeken ken je de alligator niet. Althans niet de alligator
van de Everglades.
Voedsel
Toeristen brengen hem voedsel in de vorm van aan boord uitgedeelde schuimpjes.
Een voor dit tafereel eigenlijk iets te kinderachtige lekkernij die echter
het voordeel heeft op het water te blijven drijven, zodat de dieren met
hun monsterachtige kaken wel naar de oppervlakte moeten komen in plaats
van op de bodem rustig te kunnen afwachten wat voor manna er voor hen nederdaalt.
En zo gauw hun snuiten opduiken klikken de camera's, want daar is het natuurlijk
allemaal om begonnen. De kapitein heeft ons hulkje nu gelukkig stil gelegd,
zodat we even op adem komen en na het verwijderen van de oorproppen ook
even kunnen luisteren naar wat hij van zijn hoge positie aan bijzonderheden
heeft mee te delen.
Daar is ook een bloedige bij, omdat een alligator niet ieder moment van
de dag een mensenvriend hoeft te zijn. Hij kan gemakkelijk vier en een halve
meter lang worden en als hij het echt op je heeft voorzien heb je minder
kans dan een sneeuwbal in het vagevuur. Nog niet zo lang geleden is er een
tienjarige knaap opgepeuzeld.
Eigen schuld
In het bezoekerscentrum (er zijn er meer, maar ik neem het hoofdkantoor)
van de Everglades blader ik een uurtje later in de map met gegevens over
dit tragische gebeuren. Eigen schuld, daar kwam het in alle berichten eigenlijk
op neer. Zo lang je op je voeten staat zal de alligator je niets doen. Hij
valt niets aan dat groter is of lijkt.
De betreffende jongen was echter met zijn vader in een kano het moeras ingegaan
en het leek de oude heer een goed idee als de jongen overboord stapte en
slechts met het hoofd boven water een broedende alligator te besluipen. Bingo dus. Later heeft men de moordenaar nog opgezocht en
afgemaakt, omdat kennelijk ook hier het verhaal leeft dat een dier dat eenmaal
mensenvlees heeft geproefd altijd in zijn oude fout zal blijven vervallen.
Twee doden dus. En allebei volkomen zinloos.
Om eens iets terug te doen blijken de bewoners van dit onderste gedeelte
van Florida zelf ook wel eens een stukje alligator te nuttigen en ik moet
me wel min of meer gedwongen bij ze aansluiten, want laatst heb ik er in
Louisiana, waar de mensen er wel pap van lusten, ook van geproefd. Mooi
rood vlees met een soort kipsmaak als u het mij vraagt en als u het niet
vraagt weet u het nu toch.
Verschil
Voor mensen die precies willen weten waar ze in de wildernis of op hun
bord mee te maken krijgen wordt in het bezoekerscentrum ook het verschil
tussen de alligator en de krokodil verklaard. Het zit hem in het gezicht.
De alligator heeft een brede en ronde bek en is bruin/zwart. Zijn volle
neef daarentegen moet het doen met een driehoekige snuit en is groenachtig
grijs. Of grijsachtig groen zou ik er direct aan toe willen voegen.
Vergelijken kan ook in het echt, want aan de oostrand van het Everglades
National Park bij Key Largo leven krokodillen riant in het altijd warme
koelwater van de kerncentrale van Turky Point.
Maar voorlopig besluit ik eerst maar eens tot iets dat met oerwoudwandeling
ver boven zijn macht tilt en tenslotte via een boven de gewassen reikende
loopbrug naar een soort dierentuintje leidt waar hier in de buurt levende
dieren kunnen worden bekeken. Dat zijn er heel wat. De Everglades kent bijvoorbeeld
een ruime sortering slangen, otters, stinkdieren, schildpadden en misschien
zelfs nog een paar panters. In een vijver liggen wat jonge alligators en
krokodillen op een vlot te poseren die kennelijk de weg zijn kwijtgeraakt
en hier weer wat op krachten komen om straks in de vrije natuur terug te
keren.
Als die er dan hier in de buurt nog is tenminste. Want hoewel de toeristische
autoriteiten daar zoals gewoonlijk wat vaag over doen lijken de dagen van
dit prachtige natuurgebied binnen afzienbare tijd geteld.
Honderd jaar geleden was de Everglades nog een rivier van liefst tachtig
kilometer breed, maar slechts vijftien centimeter diep die ongehinderd vanaf
het Okeechobee-meer naar de baai van Florida liep.
Eigenlijk was er meer sprake van een bewegend moeras. Later kwamen de boeren
en vooral de tomatentelers die het zonde vonden het kostelijke en kostbare
water zo maar in zee te laten vloeien en werd ter hoogte van Miami en langs
weg 41 het Tamiami-kanaal gegraven, waar de waterhuishouding werd geregeld
met op de guillotine-gelijkende sluisjes die volgens de liefhebbers van
de Everglades veel te vaak gesloten blijven.
De Everglades droogt op, een ramp voor het gebied en het faillissement
voor de mensen die hier aan de toeristen hun brood verdienen. Daaronder
ook wat Indianen die zijn blijven hangen en in povere uitstallingen onbeduidende
waar aan de passerende man komen brengen. Soms hebben ze niet meer dan een
soort autokerkhof met een verzakte totempaal te bieden. Ook zij wachten
af.
Tot de valbijl definitief naar beneden komt.
Waar u zich ook in de Amerikaanse staat Florida bevindt, vanaf iedere plaats kan wel een excursie naar de Everglades worden geboekt. Busondernemingen hebben de trip dagelijks op het programma staan net zoals die naar Disney World of het Kennedy Space Center. Hoe zuidelijker u bent hoe goedkoper het is. Veel meer dan fl. 50.- bent u echter niet kwijt.
Publicatiedatum = 24-12-1995
