HIPPODROOM

Een rustig en toch tjokvol plein

door Maarten van Aalderen

ISTANBOEL - Het Hippodroom is een ovaalvormig park of plein, waar bijna alle toeristen die Istanboel bezoeken langs komen. De werelberoemde Aya Sofia (ooit orthodoxe kerk van het Byzantijnse rijk, toen moskee van het Osmaanse rijk, nu museum) ligt er een paar stappen vandaan. De Sultanahmet Cami, beter bekend als Blauwe Moskee, ligt ernaast. De Topkapi, het paleis van waaruit de sultans het Osmaanse rijk bestuurden, is een paar minuutjes lopen en de Cisterne Basiliek, een andere bekende bezienswaardigheid, zelfs nog minder.

Het Hippodroom ligt dan ook in het hartje van de toeristische wijk Sultanahmet, maar heeft zelf ook een aardige geschiedenis. Tijdens het Byzantijnse rijk werden in dit park paardenrennen gehouden, die zo belangrijk waren, dat de uitslag ervan soms gevolgen had voor de stabiliteit van de regering. Er konden wel 100.000 mensen samenkomen en de sfeer was altijd heftig. Ook tijdens het Osmaanse rijk bleef men massaal naar het Hippodroom komen voor paardenrennen.

De Blauwe Moskee grens aan het Hippodroom.

De paarden zijn al vele decennia lang weg en alles verloopt vandaag de dag rustig. Er zijn verscheidene politieagenten, zelfs speciale toeristen-politieagenten, maar ze hebben duidelijk niets te doen. Een van hen, Memur Hanan, vertelt dat toeristen voor alle problemen bij hem en zijn collega's terecht kunnen. Maar er is echt niets te vragen of te klagen. In ieder geval klinkt het vriendelijk.

Een traditioneel gekleed gezinnetje zit onder de schaduw van een boompje te picknicken. Een Koerdische jongetje probeert met een beetje bedelen te overleven en is met een piepkleine fooi al tevreden. Twee kleine meisjes liggen tegen elkaar aan op het gras. Een toeristenpaartje loopt hand in hand erlangs.

Even verderop is de Kaiser Wilhelm-fontein. De naam van deze koepel, met goudkleurig mozaïek van binnen, is misleidend, want er spuit nergens water naar boven. Wel zijn er onder de koepel verschillende kraantjes, waar de Turken gretig gebruik van maken. Een religieuze vrouw trotseert met dichtgeknoopte jas en hoofddoek de zon en wast haar handen, dan tilt ze haar zoontje op, zet hem op de rand en laat hem ook zijn handjes wassen. Hij heeft dolle pret.

Met het kraantje ernaast besproeien enkele jongens elkaar. Even verder vult een meisje een flesje met water. Uit een ander kraantje wordt gedronken. Drinkbaar water uit een kraan, iets uitzonderlijks in Turkije. De Kaiser Wilhelm-fontein trekt vooral daardoor veel mensen. De Duitse keizer had haar in 1898 cadeau gedaan tijdens zijn bezoek aan de Osmaanse keizer Abdul Hamid II, zoals in het Duits onder de koepel te lezen is.

De Kaiser Wilhelm fontein: drinkwater uit de kraan, iets uitzonderlijks in Turkije.

Een minstens zo belangrijk monument op het Hippodroom-plein is de Obelisk van Theodosio, met Egyptische hiërogliefen. Het is niet te zien dat de obelisk 3500 jaar oud is, want ze ziet er perfect uit. Toch brak de obelisk tijdens de reis uit Egypte, waardoor het onderste, derde deel Istanboel nooit heeft gezien. De obelisk staat trouwens zeer stevig en heeft de rampzalige aardbeving van een paar jaar geleden zonder problemen overleefd.

De Obelisk van Theodosio is 3500 jaar oud.

De Slangenzuil, iets verderop, komt oorspronkelijk uit het Griekse Delfi en stond daar voor de Apollo-tempel. Ze was bedoeld als herinneringssymbool van de overwinning van de Grieken op de Perzen in 478 voor Christus. Keizer Constantijn plaatste haar later op de huidige plek. De Slangenzuil ziet er veel minder goed uit dan de obelisk. Vooral tijdens de Iconoclastenstrijd, toen velen tegen afbeeldingen tekeer gingen, moest de zuil het ontgelden.

Op het Hippodroom is het rustig, maar tegelijkertijd vol mensen. De sfeer is prettig. Het plein staat tjokvol bankjes, die grotendeels gebruikt worden. De Turken zitten, liggen en picknicken verder uitvoerig op de grasveldjes die gedeeltelijk het plein vullen. Twee oude mannen verkopen broodjes in Osmaanse kledij. Een andere bejaarde voert met veel geduld stukjes brood aan duiven. Een van de picknickende gezinnen heeft zelfs een kooi met kanariepietjes meegenomen. Een heel klein vogeltje dat nog nauwelijks kan vliegen vlucht op weg naar de vrijheid. Een jongen rent er net zolang achter aan tot hij hem te pakken heeft en weer terug kan stoppen in de kooi, waar hij misschien tot zijn dood zal moeten blijven.

Aan de andere kant van het park, voor de Blauwe Moskee, heb je winkeltjes waar rode hoedjes met zwarte kwastjes en tapijten met afbeeldingen van de Turkse staatsman Atatürk worden verkocht. Ook zijn er een paar cafés. In café Sultan drinken de meeste bezoekers heerlijke Turkse thee en spelen een paar mannen, zoals altijd, backgammon. Alcohol wordt bij moskeeën doorgaans niet verkocht. De zoete geur van de nargile (Turkse waterpijp) komt ons tegemoet, terwijl twee mannen met een citer en een fluit voor aangename muziek zorgen. Maar als uit de minaretten van de moskeeën de zangerige oproep tot het gebed van de muezzin komt, stoppen ze netjes en drinken thee..

EIGEN FOTO'S